گرایش دوباره به انرژی اتمی در اروپا
۱۳۸۷ بهمن ۱۸, جمعه
شعار جدید اروپا در مبارزه با گرمایش زمین استفاده از نیروگاه‌های اتمی است. در حالی که کارشناسان حفاظت اقلیمی در شورای نمایندگان آلمان قصد ندارند در ارزیابی انرژی اتمی بیش از حد خوش‌بینی به‌خرج دهند، سیاستگذاران صنعت در مجلس آلمان در گزارشی دو صفحه‌ای درباره‌ی آینده‌ی تأمین انرژی در اروپا بر لزوم استفاده از انرژی اتمی تأکید کردهاند. نمایندگان پارلمان اروپا از کشورهای عضو خواسته‌اند، سرمایه‌ی عظیمی برای گسترش استفاده از انرژی هسته‌ای اختصاص دهند.
خانم ربکا هارمس، عضو حزب سبزها در پارلمان اروپا، از این موضوع ناخشنود است. از نظر او استفاده از تکنولوژی خطرناک هسته‌ای که به قرن اخیر تعلق دارد، یک رسوایی به‌شمار می‌رود و چنین گرایش تازه‌ای در پارلمان اروپا حیرت انگیز است. خانم آنگلیکا نیبلر، نماینده‌ی دیگری از حزب سوسیال مسیحی (CSU) که رئیس شورای صنعتی بانفوذی نیز هست، با این تغییر دیدگاه در اتحادیه‌ی اروپا مخالف نیست و می‌گوید:«معقول است که انرژی اتمی را به‌عنوان بخشی از انواع انرژی فراموش نکنیم.» اکثریت نمایندگان پارلمان اروپا نیز این دیدگاه را تأیید کردهاند. اکنون باید بحث‌هایی عمومی و بی‌پیش‌داوری برای بهره‌گیری از انرژی اتمی انجام گیرند. این بدان معناست که جریان مخالف بهره‌مندی از انرژی هسته‌ای، در کشورهایی چون آلمان و اتریش باید دیدگاه خود را تغییر دهند.
گذشته از این کمیسیون اتحادیه‌ی اروپا باید در بروکسل زمینه را برای ساخت نیروگاه‌های جدید آماده کند. برای این کار باید بی‌درنگ چارچوب یکنواخت حقوقی و اقتصادی فراهم شود. به بیان روشن‌تر، بروکسل باید سرمایه‌ی لازم برای نیروگاه‌های جدید را فراهم کند. ربکا هارمس، نماینده‌ی حزب سبزها این دیدگاه را نوعی ماجرایی‌جویی میداند. او به انفجار قیمت‌های بازساخت نیروگاه اتمی فنلاند در سال ۲۰۰۸ اشاره می‌کند. قیمت ساخت چنین نیروگاهی در ای کشور در اصل ۳ میلیارد یورو برآورد شده است. اما اکنون این رقم به دو برابر رسیده است. البته کار ساخت و گسترش نیروگاه‌های هسته‌ای برنامه‌ای ده ساله خواهد بود که از نظر کارشناسان امر از بعد اقتصادی چندان خوشایند نیست.
پرسش مهم دیگری که همچنان بی‌پاسخ مانده، زباله‌های اتمی خواهد بود. اروپا مانند گذشته همچنان انبار مستقلی برای زباله‌های رادیواکتیوی در اختیار ندارد. نمایندگان پارلمان اروپا از کشورهای عضو خواسته‌اند که تا محلی برای دفن زباله‌های اتمی بیابند. اما این هدف هنوز دور از دسترس است.
تصمیم جدید سوئد
فرانسه، ایتالیا، انگلیس و اکنون سوئد طرح ساخت نیروگاه‌های اتمی جدیدی را پیش کشیده‌اند. اگر این طرح‌ها به واقعیت بپیوندند، در آینده‌ای نزدیک شاهد دوران نوزایش انرژی هسته‌ای خواهیم بود. دولت راست‌گرای سوئد، امروز خروج از معاهده‌ی اتمی خود را اعلام و ساخت نیروگاه‌های جدید به‌جای نیروگاه‌های قدیمی را در دستور کار قرار داده‌اند.
نشانه‌های دیگری نیز از گسترش برنامه‌های اتمی چین و هند خبر می‌دهند و روسیه قصد دارد ساخت نیروگاه اتمی بوشهر را برای ایران تا پایان سال جاری به‌انجام برساند. نشست زمستانی انجمن انرژی اتمی آلمان در برلین نیز می‌تواند با کامیابی همراه باشد؛ زیرا این گروه به خروج آلمان از معاهده‌ی اتمی و منع استفاده از انرژی هسته‌ای پس از انتخابات مجلس امیدوارست. سوئد خود را پیشتاز تأمین انرژی بدون آلودگی میداند. فردریک راینفلد نخست وزیر این کشور دوشنبه‌ی گذشته (۱۴ بهمن) تأکید کرد که در دوران کنونی مردم کشورش به نشانه‌های امید برای آینده‌ی تأمین انرژی نیاز دارند و دولت او تغییراتی در این زمینه ایجاد خواهد کرد.
هر چند که سوخت‌های فسیلی همواره کمیاب‌تر می‌شوند، اما این دلیل مناسبی برای گسترش نیروگاه‌های اتمی نیست. تجربه‌های ناخوشایند گذشته از جمله قطع برق در یک نیروگاه اتمی سوئدی و جاری شدن آب در انبار پایانی نیروگاه "آسه دو" در آلمان تردید عده‌ای را برانگیخته است.
مشکل اصلی انرژی هسته‌ای از دید کارشناسان یافتن محلی برای زباله‌های رادیواکتیو است. این مشکل به گفته‌ی والتر هوله‌فلدر، رئیس جدید انجمن اتمی آلمان، قابل حل است، اما درهیچ کشوری به‌طور کامل عملی نشده است.
گذشته از این تهیه‌ی اورانیوم با توجه به منابع بسیار کم آن دشوار و گران خواهد بود. امروزه استفاده از انرژی‌های جایگزین مانند انرژی باد، خورشید، توده‌ی طبیعی و گرمای زمین در حال پیشرفت‌های شایان توجهی‌ست. اگر قیمت چرخ‌های مورد نیاز نیروگاه‌های بادی در پی تولید انبوه همچنان کاهش یابد، نیروگاه اتمی تا چند سال دیگر از نظر اقتصادی مقرون به‌صرفه نخواهد بود.