"کودکان کار" اسیر در دور باطل فقر و بهره‌کشی
۱۳۹۴ خرداد ۲۲, جمعه
یونیسف (صندوق کودکان سازمان ملل متحد) که سال‌ها است در راه مبارزه با بهره‌کشی از کودکان در سراسر جهان تلاش می‌کند، به تازگی کتابی مصور راجع به "کودکان کار" منتشر کرده است. در این کتاب خواننده از جمله با زندگی دختر ۶ ساله‌ای به نام عایشه از کشور مالی آشنا می‌شود که مجبور است در بازار ماهی شهر "گائو"ی این کشور کار کند. سانتیاگو، پسر ۱۰ ساله‌ای است که در مزرعه‌ی فلفل خانواده‌ی خود در اکوادور ۱۲ ساعت بی‌وقفه فعالیت می‌کند و عرق می‌ریزد. شیندار نوجوان ۱۳ ساله‌ای است که با خانواده‌ی خود از سوریه به کردستان گریخته و از صبح تا شب در رستورانی در اربیل به کار مشغول است.
گرسنگی در برابر استثمار
کتاب "کودکان کار" یونیسف نشان می‌دهد که هنوز در سراسر جهان میلیون‌ها کودک، به جای نشستن پشت میزهای مدرسه، به کارهای سنگین و سخت واداشته می‌شوند. این کودکان در کشورهایی زندگی می‌کنند که رهبرانشان، بیانیه‌ی بین‌المللی "رعایت حقوق کودک" را به امضا رسانده‌اند.
بر اساس تازه‌ترین آمار یونیسف، شمار کودکان کار که بین ۵ تا ۱۷ سال سن دارند در ۱۵ سال گذشته، تنها حدود یک‌سوم کاهش یافته و از ۲۴۶ میلیون به ۱۶۸ میلیون رسیده است. کارشناسان اجتماعی همگی بر این نکته تاکید می‌کنند که کار کودکان سلامتی، روند آموزش، رشد و آینده‌ی آنان را به خطر می‌اندازد.
ایریس اشتولتس، یکی از کارشناسان نهاد حمایت از کودکان آلمان "تره د هوم"، در این رابطه می‌گوید: «خود این کودکان چاره‌ی دیگری ندارند؛ یا باید از گرسنگی تلف شوند یا سعی کنند، پول در بیاورند.» به باور مسئولان این سازمان که در ۳۳ کشور فعال است، تا زمانی که فقر شدید وجود دارد، ممنوع کردن کار کودکان در سراسر جهان، خالی از فایده است.
کار خطرناک ممنوع
ایریس اشتولتس در این رابطه می‌گوید که ممنوع کردن کار کودکان به‌طور کلی، به زیان کودکان و جوانانی است که ناگزیرند، برای تامین هزینه‌ی زندگی خود و کمک به خانواده کار کنند. این کارشناس امور کودک تاکید می‌کند که: «ممنوعیت عمومی کار کودک تنها سبب می‌شود، شرکت‌هایی که تا اندازه‌ای حقوق کودکان کار را رعایت می‌کنند، دیگر آنان را به کار نگیرند. به جای این شرکت‌ها، شبکه‌های زیرزمینی غیرقانونی تشکیل می‌شود که این کارگران خردسال را بیشتر زیر فشار قرار می‌دهند و استثمار می‌کنند.»
از این رو یونیسف نیز، تنها "ممنوع کردن کارهای خطرناک" را در فهرست خواست‌های خود گنجانده و خواهان ایجاد شرایط مناسب کار به سود کودکان است. تمام کشورهای عضو سازمان ملل، با صدور بیانیه‌ای متعهد شده‌اند که تا سال ۲۰۱۶، زمینه‌های کار کودکان تحت شرایط دشوار و خطرناک را در کشور خود از میان بردارند.
مبارزه با فقر
بنا بر تازه‌ترین طرح یونیسف مبارزه علیه کار کودکان نه تنها باید از طریق ممنوعیت، بلکه هم‌چنین از راه ریشه‌کن کردن علل ایجاد آن، یعنی فقر و تنگدستی خانواده‌ها نیز صورت گیرد. ایریس اشتولتس در این رابطه می‌گوید: «مهم این است که دستمزد کارگران بزرگسال در حدی باشد که با آن بتوان هزینه‌های ضروری زندگی یک خانواده را تامین کرد. تا وقتی در هند، مثلا، یک کارگر معمولی ۳ یورو در روز دستمزد می‌گیرد، کودکان این خانواده ناگزیرند خیلی زود وارد بازار کار شوند.»
این طرح قرار است در ماه سپتامبر سال جاری میلادی به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک برسد.