کمکهای عمرانی آلمان به چین

با وجود روند رو به رشد تقریبا ثابت اقتصادی از سالها پیش تاکنون، داشتن ذخایر ارزی غول‌آسا و قرار داشتن در مقام بزرگترین صادرکننده‌ی جهان، به نظر نمی‌رسد که چین در زمره‌ی کشورهایی باشد که نیازمند کمکهای کلاسیک عمرانی هستند. با وجود این، آلمان هر ساله حدود ۷۰ میلیون یورو به بازسازی فنی و مالی این غول جدید آسیا اختصاص می‌دهد. زیرا مسئله‌ی فقر هنوز در اقتصاد ملی به‌غایت پرتحرک چین حل نشده و عقب‌ماندگی، هنوز هم، در بسیاری از عرصه‌های اقتصادی و اجتماعی این کشور معضل بزرگی است. اما کمکهای عمرانی آلمان به چین، با روال کمکهای رایج به دیگر کشورهای در حال توسعه متفاوت است و به کمک برای مبارزه با فقر خلاصه نمی‌شود.

پر اشتاین‌بروک، وزیر دارایی آلمان، معتقد است که چین خود می‌تواند از لحاظ مالی پروژه‌هایش را در جهت بهبود وضعیت فقر در این کشور تامین کند. با وجود این اشتاین‌بروک، کمکهای مالی آلمان به چین را مفید می‌داند.

وزیر دارایی آلمان می‌گوید: "به نظر من مسئله در اینجا کمکهای عمرانی نیست، بلکه بیشتر موضوع همکاری‌های اقتصادی مطرح است و این ضرورت که آلمان نقش گشایشگر را بازی کند، به این شکل که از طریق چنین فعالیتهایی، بازار این کشور به روی اقتصاد آلمان، شرکتهای آلمانی و نیز پیش از همه برای نهادهای مالی آلمانی باز شود".

مسئله از این هم فراتر می‌رود. آلمان با تجربه‌ی خود، این شانس را دارد که در تعیین هنجارها در اقتصاد چین تلاش کند، تا بدین‌وسیله در برابر روند سراسری آمریکایی‌شدن این کشور، که خود را در تمام عرصه‌ها نشان می‌دهد، بدیلی بنشاند. این مسئله می‌تواند در قانونگراری مثلا در آنجایی عملی شود که حقوقدان‌های آلمانی اصول حقوقی را برای نظامی که زمانی کمونیستی بوده است، تدوین کنند. سپس شرکتهای آلمانی خواهند توانست از بندها و قواعدی که برایشان آشناتر است سود ببرند.

قواعد تضمین شغلی و هنجارهای زیست‌محیطی آلمان نیز به موسسات صنعتی راه می‌یابند که این می‌تواند از یک‌سو به نفع کارگران بومی باشد و از سوی دیگر به بالا بردن کیفیت کالاهای صادراتی تولیدات انبوه چین کمک کند.

مقامهای آلمانی معتقدند که با این کار می‌توان به‌شکلی غیرمستقیم از مصرف‌‌کنندگان آلمانی نیز حمایت کرد؛ مثلا عروسکهای ساخت چین، که آذین‌بخش درخت کریسمس آلمانی‌هاست، در آینده دیگر انباشته از مواد خطرناک و سمی شیمیایی نباشند و یا به دست کودکان چینی ساخته نشوند.

اینها دلایلی هستند که حتا کارشناسان مالی در فراکسیون‌های مجلس نمایندگان آلمان را هم متقاعد می‌کند.

اما میشاییل مایستر، نایب رییس فراکسیون حزب دمکرات مسیحی در مجلس نمایندگان آلمان، معتقد است که محدود کردن کمکهای عمرانی برای چین، آنچنان‌که در گذشته معمول بود، به مبارزه با فقر و یا تامین مواد غدایی، هزینه‌های سنگین مالی را توجیه نخواهد کرد. مایستر می‌گوید: "در اینجا مسئله بر سر کیفیت دیگری از همکاری است و من معتقدم که چین را بایستی به‌مثابه‌ی شریک بزرگ تجاری جهان و نیز آلمان، بدان‌سو کشاند که اقتصادش در سطح کیفی دیگری کار کند. در این صورت، چنین چیزی در نهایت یک پیروزی برای ماست".

یکی از جوانب بهتر شدن «سطح کیفی» اقتصاد چین، توجه بیشتر به حفاظت از فضای کره زمین است؛ امری که از علایق مشترک تمامی کشورهاست. به همین جهت کارشناسان آلمانی کمکهای عمرانی، از یک پروژه‌ی شبکه‌ی گرمارسانی در شمال شرقی چین، که قرار است تولید گاز دی اکسید کربن را به میزان بیش از یک میلیون تن کاهش دهد، حمایت می‌کنند. از این نظر چین هنوز هم واقعا کشوری در حال توسعه است.

میشاییل وایده‌مان / رادیو دویچه وله