کره ماه کوچک میشود
۱۳۸۹ مرداد ۲۹, جمعههر چند که صد متر در حد و اندازههایی مانند قطر ۳۴۷۶ کیلومتری ماه، رقم قابل توجهی به نظر نمیآید اما اخترشناسان از یافته خود هیجانزدهاند. پژوهشگران مرکز تحقیقات زمین و سیارات در انستیتو Smithsonian آمریکا در تازهترین شماره مجله علمی ساینس مقالهای چاپ کردهاند که نتیجه تحقیقات گسترده آنها در این زمینه است. بر اساس شواهد جمعآوری شده توسط این پژوهشگران، در مجموع ۱۴ شکاف ناشناخته در سطح ماه به وجود آمده است که از انقباض این کره حکایت دارد.
"ماه، سیب کهنهچروکیده "
سطح خارجی کره ماه برای نخستین بار در سالهای ۱۹۷۱ و ۱۹۷۲ و توسط سفینه آپولو عکسبرداری شد. البته آن زمان به دلیل محدود بودن امکانات تکنیکی، تنها از محل نزدیک به فرود سفینه عکسبرداری شد. اکنون، تصاویر جدید که با کیفیت بالا از سطح ماه گرفته شده نشان میدهد برخلاف تصور اولیه، ساختارهای دیگری نیز در سطح این کره وجود دارد. این تصاویر با دوربینهای مجهزی از فاصله۳۰ تا ۵۰ کیلومتری گرفته شده و کیفیت بالای آنها اخترشناسان را شگفتزده کرده است.
جزییات تازه این تصاویر، پستی و بلندیهای تازهای را نشان میدهد که به تازگی پدید آمدند. این پستی و بلندهای به شکل خندق، گودال و درههای باریک و تنگ در سطح خارجی کره ماه پراکندهاند. توماس واترز نویسنده مقاله مجله ساینس و مدیر تیم تحقیقاتی انستیتو Smithsonian میگوید کره ماه در مجموع صد متر جمع شده است. او سطح خارجی کره ماه را به یک سیب کهنه تشبیه میکند و میگوید از تغییرات پوسته ماه مشخص است که این کره در حال انقباض است.
کوچک شدن تیر و بهرام در منظومه شمسی
سن کره ماه حدود ۵ / ۴ میلیارد سال تخمین زده میشود. اخترشناسان احتمال میدهند کره ماه زمانی که زمین شکل گرفت به بزرگی سیاره بهرام بوده است. بر اساس شواهد اولیه در سطح خارج این کره دریای بزرگی از مواد مذاب وجود داشته که به عقیده پژوهشگران سرد شدن آن موجب انقباض کره ماه شده است. در نتیجه این تصور که جاذبه کره زمین علت انقباض ماه است، نمیتواند کاملأ صحیح باشد.
از آن گذشته ماه تنها سیاره منظومه شمسی نیست که در حال کوچک شدن است. اطلاعاتی که توسط سفینه فضایی "مارینر ۱۰" تهیه شد حاکی از آن است که سیاره تیر نیز کوچکتر شده است. عنصر اصلی تشکیل دهنده هسته مرکزی تیر آهن است. به عقیده پژوهشگران این هسته آهنی در حال سرد شدن است. در مورد کره بهرام نیز چنین تغییراتی مشاهده شده است.