کارگران "واگن پارس"، قربانیان بحران مالی
۱۳۸۸ شهریور ۵, پنجشنبه
این کارخانه از جمله شرکت‌های عظیم دولتی است که در روند واگذاری به بخش خصوصی، دستخوش بحران‌های مالی شده‌اند. ماشین‌سازی اراک، آذراب وایرالکو از دیگر واحدهای بحران‌زده در شهر صنعتی اراک هستند. محسن حکیمی، پژوهشگر مسائل کارگری، در گفت‌وگو با دویچه‌وله، از شرایط ویژه واگن پارس گفت.
دویچه‌وله: از دلایل اعتراض کارگران در واگن‌سازی پارس اطلاع دارید؟
محسن حکیمی: اصل موضوع ناشی از تعطیلی کارخانه‌های بحران‌زده است. طبق اعلام‌های رسمی، تا اوایل ماه جاری، حدود ۶۰۰ کارخانه یا تعطیل شده‌اند یا در حال بسته شدن هستند. در پنجم مرداد، خبری در اعتماد ملی چاپ شد که ۱۵۰ شرکت دیگر به این دسته اضافه می‌شوند. از جمله پارس الکتریک، ایران مرینوس، آذراب، ماشین‌سازی اراک، کیان تایر، لاستیک البرز، لاستیک دنا، ایران پویا یا ایرالکو که بزرگترین تولیدکننده آلومینیم در ایران است.
تعداد کارکنان واگن‌سازی چقدر است؟
شرکت تا قبل از بحران مالی، حدود ۱۷۰۰ کارگر داشته، اما در چند مرحله کارگران قراردادی را بیکار کرده است. در میان قراردادی‌ها کسی با ۱۵ سال سابقه، بیکار شده و این غیرقانونی است. زیرا با این سابقه، کارگر باید قانونا رسمی شده باشد. با کم شدن کارگران قراردادی، مدیریت به کارگران رسمی فشار آورده که بازنشستگی پیش از موعد را بپذیرند. یکی از خواست‌های کارگران که ۴ ماه است حقوق نگرفته‌اند، همین بحث بازنشستگی است. مشکل اینجاست که شرکت حاضر نیست بابت سنوات‌شان به آنها پولی بدهد و پرداخت را مانند حقوق جاری به آینده موکول می‌کند. عمده‌ترین خواست کارگران در حال حاضر، دریافت ۴ ماه حقوق معوقه است. اما واگن پارس به تبعیت از شرکت آذراب، اعلام کرده که به جای پرداخت تمام حقوق ماهیانه، تنها ۲۰۰ هزار تومان به کارگران پرداخت می‌کند.
تولید آذراب چیست؟
تانکر و مخزن تولید می‌کند. واگن‌سازی به تبعیت از آذراب آمده به کارگرانش ماهی ۲۰۰ تا ۲۵۰ تومان حقوق می‌دهد، ولی کارگران این را قبول نکرده‌اند. اوایل این ماه کارگران به دلیل بی پولی و عدم پرداخت مطالبات‌شان، در سالن غذاخوری شروع کردند به کوبیدن قاشق روی میز. مدیریت به آنها جواب نداد و حراست هم آنها را تحریک کرد، در نتیجه تمام تجهیزات غذاخوری را زدند از بین بردند. حتی دیوارها را هم خراب کردند.
اساسا تشکلی در این واحدهای دچار بحران وجود دارد؟
نه اصلا. حتی تشکل‌های دولتی هم در آنجا نیست. یعنی انجمن یا شورای اسلامی هم نیست. این‌حرکت‌‌ها خودجوش و ناشی از فشار به کارگرهستند.
درخبرها هست که قصد دارند زمین کارخانه‌های بزرگ اراک از جمله واگن‌سازی را با تعطیلی آنها به راه ساختمان سازی بیندازند و سود بیشتری ببرند. شما این را تایید می‌کنید؟
من هم این را شنیده‌ام، ولی نمی‌دانم چقدر موثق است. بعید نیست، زیرا چنین اقدام‌هایی مسبوق به سابقه‌اند و ما مواردی از این دست داشته‌ایم. واقعیت این است که سهام این شرکت‌ها در بازار بورس با پیش‌بینی بحران کاهش می‌یابد. افرادی هم هستند که این سهام را در فرصت مناسب به ثمن بخش می‌خرند و سپس برنامه خود را روی این زمین‌ها پیاده می‌کنند.
مهیندخت مصباح
تحریریه: بهنام باوندپور