چهره‌هایی که جایزه‌های خود را نپذیرفتند و جنجال آفریدند

پتر هاندکه، یکی از مهمترین نویسندگان اتریش، در سال ۲۰۱۴ جایزه ایبسن نروژ با ارزش ۳۰۶ هزار یورو را برنده شد. هاندکه در زمان جنگ یوگسلاوی، رویکرد صربستان و میلوسوویچ را قابل درک خوانده بود. تظاهرکنندگان نروژی به مواضع آن زمان هاندکه اعتراض کردند. او اعلام کرد این جایزه را نمی‌خواهد. او بخشی از پول را برای بنای ستخری برای کودکان در کوزوو صرف کرد و بقیه پول را به نروژ برگرداند.

ژان پل سارتر، اندیشمند و نویسنده فرانسوی قرار بود در روز ۲۲ اکتبر سال ۱۹۶۴ جایزه نوبل ادبی را دریافت کند. او نوشت "جایزه آدم را وابسته می‌کند" و از حضور در مراسم اهدای نوبل خودداری کرد. یازده سال بعد سارتر پرسید آیا کمیته نوبل حاضر است ۲۷۳ هزار کرون سوئد را به حساب‌اش واریز کند؟ که دیگر البته دیر شده بود. برندگان نوبل برای دریافت جایزه خود یک سال فرصت دارند.

فیلم "پدرخوانده" در سال ۱۹۷۲ برای دریافت یازده جایزه اسکار نامزد شد. مارلون براندو نیز که در این فیلم نقش "دون ویتو کورلئونه" را ایفا کرده بود برنده اسکار بهترین بازیگر مرد شد. او اما بر صحنه اهدای جوائز حاضر نشد و یک دختر سرخ‌پوست از قبیله آپاچی را به برنامه‌ای که مستقیما از تلویزیون پخش می‌شد فرستاد تا اعتراض خود را نسبت به وضعیت سرخپوستان بومی امریکا به نمایش بگذارد.

سونیا سایتلوو و دانیل هارت‌ویچ در سال ۲۰۱۳ به عنوان برنده "جایزه کمدی آلمان" برای برنامه تلویزیونی "کمپ در جنگل" اعلام شدند. دانیل هارت‌ویچ اما اعلام کرد که این جایزه را قبول نمی‌کند و آن را حق خود نمی‌داند زیرا او پس از درگذشت دیرک باخ، مجری قبلی برنامه جای او را گرفته است.

سونیا سایتلوف و دانیل هارت‌ویچ کمی بعد اعلام کردند که جایزه کمدی آلمان را قبول می‌کنند و آن را به برنده اصلی یعنی دیرک باخ می‌دهند. این جایزه اکنون در کنار آرامگاه دیرک باخ، کمدین آلمانی در گورستان ملاتن در شهر کلن نصب شده است.

گرگوری پرلمان، ریاضی‌دان نابغه روس، تاکنون چندین معمای ریاضی را حل کرده و جوایز زیادی را برنده شده ولی حاضر نشده آنها را دریافت کند. او حتا جایزه یک میلیون دلاری از سوی انستیتوی آمریکایی "Clay" را نیز رد کرده است. از پرلمان اطلاعات زیادی در دست نیست. گفته می‌شود او حالا ریاضیات را کنار گذاشته و در منطقه‌ای نامعلوم در حوالی سن‌پترزبورگ زندگی می‌کند.

گروه موزیک "توکوتورونیک" در سال ۱۹۹۶ برنده جایزه "کومت" شد. هیئت داوران در توضیح دلیل اعطای جایزه به این گروه نوشته بود: «گروهی جوان، آلمانی و در حال ترقی». اعضای گروه در مراسم اعطای جایزه گفتند: «ما به جوان بودن و آلمانی بودنمان افتخار نمی‌کنیم و این جایزه را هم نمی‌خواهیم» و سپس از صحنه خارج شدند.

فیلم "پتن، یک شورشی در انیفورم" در سال ۱۹۷۱ برنده ۶ جایزه اسکار شد. جرج اسکات در نقش ژنرال پتن، اولین هنرپیشه‌ای بود که از دریافت جایزه اسکار خودداری کرد و گفت: «اسکار به این فیلم به معنای نقض بی‌طرفی در جنگ سرد و طرفداری کامل از یک طرف است". او مراسم را "خجالت‌آور" خواند و با اشاره به پوشش زنان گفت :"دو ساعت رژه گوشتی" است.

قرار بود وولف بیرمان (نفر سمت چپ) در سال ۱۹۶۹ جایزه "تئودور فونتانه" را در برلین دریافت کند. این هنرمند منتقد و چپ‌گرا اما از رفتن به مراسم خودداری کرد و کلاوس واگن‌باخ رئیس انتشاراتی کارهایش را به مراسم فرستاد. او چک و گواهینامه برنده شدن جایزه را از دست شهردار وقت برلین قاپید و بدون تشکر و دست دادن از صحنه خارج شد.

پیتر اوتول ۷ بار برای دریافت جایزه اسکار کاندیدا شد. او اولین بار در سال ۱۹۶۲ برای بازی در فیلم "لورنس عربستان" نامزد شده بود تا اینکه بالاخره هیئت داوران در سال ۲۰۰۳ تصمیم گرفت جایزه اسکار را در ۷۰ سالگی و به خاطر زندگی هنری‌اش به اوتول اهدا کند. او اعلام کرد این جایزه را نمی‌خواهد و هنوز برای دریافت اسکار "واقعی" وقت دارد. اوتول در سال ۲۰۱۳ بدون دریافت اسکار درگذشت.

سه تن از ژورنالیست‌های روزنامه آلمانی "زود دویچه" در سال ۲۰۱۲ برنده جایزه "هِنری نانن" شدند. آنها از دریافت جایزه خودداری کردند، زیرا نمی‌خواستند نامشان در کنار ژورنالیست‌های روزنامه جنجالی و زرد "بیلد" که همزمان به خاطر موضوعی دیگر برنده این جایزه شده بودند، قرار گیرد.

قرار بود در سال ۲۰۰۱ در شهر هامبورگ به لارس لِورنز، موزیسین جایزه "هانس آلبرس" اهدا شود. او به آرامی به روی صحنه رفت و ضمن تشکر گفت حاضر نیست جایزه‌ای با نام فردی را قبول کند که در زندگی با "نازی‌های جنایتکار" همکاری کرده است. او سپس تبری از زیر لباس در آورد و جایزه را جلوی چشم حضار خرد کرد.

در بهار سال ۱۹۵۶، آلبر کامو نویسنده شهیر فرانسوی، نویسنده روسی بوریس پاسترناک (عکس) را به خاطر اثر مشهورش "دکتر ژیواگو" برای دریافت جایزه نوبل ادبی پیشنهاد کرد. کمیته نوبل نیز در سال ۱۹۵۸ پاسترناک را برنده این جایزه اعلام کرد. پاسترناک نخست اعلام کرد که این جایزه را می‌پذیرد.

پس از مدتی اما پاسترناک زیر فشار دولت اتحاد جماهیر شوروی اعلام کرد که جایزه نوبل را نمی‌پذیرد. اتحادیه نویسندگان شوروی به خاطر پاسترناک را از این اتحادیه اخراج کرد. پس از فروپاشی اتحاد شوروی، پسر پاسترناک در سال ۱۹۸۹ این جایزه را ۳۰ سال پس از مرگ پدرش و به نیابت از او دریافت کرد. از روی رمان "دکتر ژیواگو" فیلم مشهوری با هنرنمایی عمر شریف و جولی کریستی ساخته شده است.

یاکوب اپل‌باوم، فعال آمریکایی اینترنت که جاسوسی "NSA" از تلفن همراه آنگلا مرکل را افشا کرد، در سال ۲۰۱۴ برنده جایزه "هِنری نانن" شد، اما از دریافت آن خودداری کرد. زیرا به گفته اپل باوم، هنری نانن، بنیانگذار مجله "اشترن" در جوانی‌اش از نازی‌ها پشتیبانی کرده است.