چرخش سیاست هسته‌ای ژاپن به سوی توقف فعالیت نیروگاه‌ها‌ی اتمی

به مناسبت ۶۷ ـ مین سالگرد فاجعه‌ی هیروشیما، یوشیهیکو نودا، نخست‌وزیر این کشور اعلام کرد که به‌زودی از هیات دولت خواهد خواست، امکانات متوقف کردن فعالیت نیروگاه‌های هسته‌ای ژاپن را بررسی کند. یوشیهیکو نودا، این سخنان را روز دوشنبه، ۶ اوت در مراسم یادبود قربانیان بمباران اتمی هیروشیما و ناگازاکی در جنگ جهانی دوم، در شهر هیروشیما ابراز کرد. در این عملیات که به فاصله‌ی سه روز اجرا شد، بیش از ۲۲۰ هزار تن جان باختند.

عدم وابستگی

این نخستین بار است که یوشیهیکو نودا به موضوع پایان دادن به فعالیت نیروگاه‌های هسته‌ای در برابر رسانه‌ها و مقامات رسمی اشاره می‌کند. او در این مراسم گفت: «فکر می‌کنم ما باید وابستگی خود را به نیروگاه‌های هسته‌ای در میان‌مدت و درازمدت کاهش دهیم.» بنا به گفته‌ی کارشناسان، دولت ژاپن در نظر دارد، سهم تولید اتمی برق را به ۲۰ درصد کاهش دهد. برخی از نیروهای اپوزیسیون، خواهان کاهش ۲۵ درصدی تولید برق هسته‌ای هستند و برخی دیگر کاهش ۱۵ درصدی آن را توصیه می‌کنند. مخالفان انرژی اتمی، متوقف ساختن هرگونه فعالیت تولیدی نیروگاه‌‌های هسته‌ای را در صدر خواست‌های خود قرار داده‌اند.

پیش از حوادث فوکوشیما، نیروگاه‌های اتمی، ۳۰ درصد تولید برق ژاپن را تامین می‌کردند. موافق برنامه‌های پیشین دولت ژاپن، قرار بود تولید برق اتمی این کشور تا سال ۲۰۳۰ به ۵۰ درصد برسد.

کارشناسان برآنند که گفته‌های یوشیهیکو نودا مبنی بر "بررسی جدی" امکانات توقف نیروگاه‌های اتمی این کشور، نشانه‌ی آنست که دولت، با وجود اعتراضات گسترده‌ی مردم در ماه ژوئیه، تا کنون به این مسئله نپرداخته است. در اثر فشار شدید این مخالفان، راه‌اندازی راکتورهای نیروگاه اتمی اوی (OI)، واقع در ایالت فوکی متوقف شد.

دلایل چرخش سیاسی

به نظر کارشناسان، این که نخست‌وزیر ژاپن در ملاء عام از "عدم وابستگی این کشور" به نیروگاه‌های هسته‌ای سخن گفته، دلایل گوناگون دارد: یکی از آن‌ها، مخالفت۷۱ درصد مردم با سیاست هسته‌ای دولت است: یوشیهیکو نودا تصمیم داشت برای حل مشکل کمبود برق، دو نیروگاه واقع در نزدیکی شهرهای پر جمعیت اوزاکا و کیوتو را راه‌اندازی کند. مردم از زمان اعلام این تصمیم در اواخر ماه مارس، هر جمعه در مقابل دفتر ساختمان نخست وزیری محل کار نودا، دست به تظاهرات زدند. این حرکت اعتراضی ابتدا با حضور ۳۰۰ تن آغاز شد. ولی هر جمعه، تعداد معترضان پیر و جوان، از قشرهای اجتماعی گوناگون افزایش یافت. پلیس اعلام کرد، در تجمع اعتراضی روز ۱۶ ژوییه که در پارک "یویوگی" برپا شد، بیش از ۱۷ هزار تن شرکت داشتند.

بنا به گفته‌ی نزدیکان یوشیهیکو نودا، او انتظار رویارویی با این حرکت اعتراضی گسترده را نداشت و «فکر می‌کرد که پس از راه‌اندازی نیروگاه‌ها، تنها چند صد نفر دست به تظاهرات می‌زنند، بعد از مدتی خسته می‌شوند و دنبال اعتراضات را نمی‌گیرند.»

دیدار با نمایندگان مخالفان

نخست‌وزیر ژاپن، هم‌چنین در پایان هفته‌ی گذشته‌ اعلام کرد که حاضر است با نمایندگان "جنبش اعتراضی ضد اتم ژاپن" دیدار و گفت‌وگو کند. او تا کنون این خواست تظاهرکنندگان را رد کرده بود: «تا به حال هیچ رییس کشوری، حاضر نشده با تظاهرکنندگان مخالفش صحبت کند.»

"نتایج هشداردهنده‌ی" نظرسنجی

یکی از دلایل دیگر تغییر مشی سیاسی یوشیهیکو نودا، "نتایج هشداردهنده‌ی" تازه‌ترین نظرسنجی پس از تصمیم درباره‌ی راه‌‌اندازی دوباره‌ی نیروگاه‌های اتمی "اوی" در مورد "محبوبیت" اوست. بر اساس این نظرسنجی، تنها ۲۲ درصد موافقت خود را با سیاست‌های نودا ابراز کردند. ۵۸ درصد ژاپنی‌ها از تصمیم‌های دولت ناراضی‌اند.

به‌نظر کارشناسان، نودا می‌بایست پیش از دیدار با نمایندگان "جنبش اعتراضی ضد اتم"، برنامه‌ی همه‌سویه‌ای در مورد چگونگی پایان‌دادن به فعالیت‌ نیروگاه‌های اتمی طرح بریزد. این کارشناسان معتقدند، هر چند آمادگی دیدار با مخالفان، بر درجه‌ی محبوبیت نخست‌وزیر ژاپن می‌افزاید، ولی «اگر نودا تا پایان این هفته، گفته‌هایش را به عمل تبدیل نکند، دیدار با مخالفان هم نتیجه‌ی مطلوبی عاید او نخواهد کرد.»