چرا نشست سران روسیه و کشورهای آفریقایی برای مسکو مهم است؟

در فرودگاه سوچی زنان جوانی با لباس‌های رنگارنگ قزاقی در حالی که سینی‌های نان و نمک در دست دارند منتظر ورود رهبران و سران کشورهای آفریقایی هستند. برای میهمانان آفریقایی در سوچی دیدار از فستیوال موسیقی و رقص روی یخ، بازدید از ویلای استالین و آشنایی با غذاهای متنوع سنتی روسی برنامه‌ریزی شده است. رسانه‌ها از "استقبال حداکثری روسیه از آفریقا" نوشته‌اند.

در "نشست سران روسیه - آفریقا" که برای نخستین بار در کنار دریای سیاه برگزار می‌شود ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، میزبان ۴۷ تن از روسای جمهوری و نخست وزیران کشورهای آفریقایی است. روزنامه "کومسومولسکایا پراودا" در ارتباط با "استقبال بی‌سابقه و کم‌نظیر روسیه از میهمانان آفریقایی" نوشته است که «ولادیمیر پوتین تنها برای دست دادن با تک تک میهمانان و تبادل چند کلمه با آنان به یک ساعت وقت نیاز دارد».

در این نشست همچنین بیش از ده هزار تن از تجار روسی و آفریقایی شرکت می‌کنند. عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر که در حال حاضر رهبری اتحادیه آقریقا را نیز بر عهده دارد، در کنار پوتین حضور خواهد داشت. مصر در حال حاضر بزرگترین شریک تجاری روسیه در قاره آفریقاست.

پوتین در مصاحبه با خبرگزاری روسی "تاس" گفت: «آفریقا به طور فزاینده‌ای به قاره‌ای مملو از امکانات تبدیل می‌شود.» رئیس جمهوری روسیه همچنین گفت: «این قاره دارای ذخایر عظیم منابع طبیعی است و جذابیت اقتصادی بی‌نظیری دارد.»

 روسیه تامین کننده بیش از یک سوم کل سلاح‌های مورد استفاده در آفریقا

هیچکس منکر این واقعیت نیست که توجه روسیه به قاره آفریقا برای کسب درآمد بیشتر و منافع تجاری است. در سال ۲۰۱۸ میلادی میزان مبادلات تجاری روسیه با کشورهای آفریقایی بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار بود؛ یعنی حدود یک سوم مبادلات تجاری آمریکا با قاره آفریقا. در حال حاضر میزان تجارت چین با این قاره سالانه حدود ۱۵۰ میلیارد دلار و اتحادیه اروپا ۳۰۰ میلیار دلار است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

توجه بازار روسیه  به مواد خام صنعتی، در درجه اول به ذخایر نفت و گاز و همچنین الماس در آفریقاست. روسیه اما در بخش تسلیحات، انرژی هسته‌ای و زیرساخت‌ها‌ی اقتصادی قدرت رقابت در بازار آفریقا را ندارد.

روسیه در حال حاضر بیش از یک سوم کل سلاح‌های آفریقا را تامین می‌کند. سلاح‌های روسی در آفریقا به "ارزان بودن، قابل اطمینان بودن و آسان به دست آمدن" شهرت دارند.

بر اساس پژوهش موسسه تحقیقات صلح استکهلم (Sipri) روسیه در پنج سال گذشته نزدیک به ۸۰۰ میلیون دلار تجهیزات جنگی در این قاره فروخته است.

جای نگرانی نیز برای رقبای روسیه نسبت به حضور سربازان مزدور روس در آفریقا وجود ندارد. گفته می‌شود که تعدادی از این سربازان در "گروه واگنر" زیر نظر یوگنی پریگوژین، سرآشپز سابق پوتین در آفریقای مرکزی و لیبی به سر می‌برند. این گروه در کنار نیروهای ژنرال خلیفه حفتر، از فرماندهان نظامی سابق لیبی، علیه دولت مرکزی این کشور می‌جنگند که از سوی سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده است.

در موزامبیک نیز قرار است دست‌کم ۲۰۰ تن از سربازان مزدبگیر روسی با هلی‌کوپتر و وسایل نقلیه زرهی مستقر شوند تا از میادین نفتی و ذخایر گاز اکتشافی در شمال این کشور در مقابل "حملات تروریستی" محافظت کنند. مسکو در مقابل با قراردادهای اکتشافی پرسود در این حوزه‌ها هزینه محافظان روسی را جبران می‌کند. حزب حاکم "جبهه آزادسازی موزامبیک" (فرلیمو) نیز که بیش از ۵۰ سال است به مسکو وفادار است نزدیکی خود را همچنان به روسیه نشان می‌دهد. در انتخابات اخیر موزامبیک که ۲۱ مهر (۱۳ اکتبر) انجام شد دوباره نماینده این حزب با وجود اعتراض نیروهای اپوزیسیون نسبت به دستکاری در انتخابات، به پیروزی رسید.

سرمایه‌گذاری ۶۰ میلیاردی چین در آفریقا در سال آینده

بدیهی است که روسیه در نشست سوچی باز هم بر اهداف صلح‌آمیز این کشور در آفریقا تاکید خواهد کرد و در این جهت به ساختن خطوط آهن، نیروگاه‌های هسته‌ای و صنایع سازگار با محیط زیست در این قاره اشاره می‌کند.

به غیر از مصر که در حال حاضر در آن کارشناسان روسی مشغول ساختن نیروگاه هسته‌ای نزدیک به ۳۰ میلیارد دلاری هستند، روسیه قراردادهای اولیه‌ای را نیز با نیجریه، اوگاندا، رواندا و غنا در این زمینه به امضا رسانده است.

دویچه وله را در اینستاگرام دنبال کنید

پیش از این در آفریقای جنوبی نیز از طرح قراردادهای جدید شرکت‌های بزرگ نفتی روسی به مبلغ حدود ۷۵ میلیارد دلار سخن به میان آمده بود که از قرار بخشی از این قراردادها توسط دولت جدید آفریقای جنوبی لغو شده است. 

چین در این میان حوزه فعالیت‌های اقتصادی تجاری خود را همچنان در قاره آفریقا افزایش می‌دهد. چین می‌خواهد در سال آینده میلادی ۶۰ میلیارد دلار در آفریقا سرمایه‌گذاری کند. اتحادیه اروپا در این زمان طرح سرمایه‌گذاری حدود ۴۰ میلیارد دلاری را در این قاره برنامه‌ریزی کرده است.

هم اتحادیه اروپا و هم چین تقریبا هر سه سال یکبار نشستی مشابه نشست سران روسیه - آفریقا را با سران کشورهای قاره آفریقا برگزار می‌کنند. در آخرین نشست چین با سران کشورهای آفریقایی ۱۵۰ قرارداد اقتصادی به امضا رسید. 

باید منتظر ماند و دید که نشست روسیه - آفریقا در سوچی چه دستاوردی را برای کشورهای شرکت کننده به ارمغان خواهد آورد.