پیروزی بیسابقه اپوزیسیون در انتخابات مجلس کویت
۱۳۹۵ آذر ۷, یکشنبهبر اساس نتایج رسمی اعلام شده، نیروهای مخالف توانستند در جریان انتخابات پارلمان کویت ۲۴ کرسی از مجموع ۵۰ کرسی "مجلس امت" (مجلس الامه) را از آن خود کنند.
نمایندگان برگزیدهشده به طیف رنگارنگی از نیروهای اسلامگرا، لیبرال و ملیگرایی تعلق دارند که هر دو انتخابات پیشین را بهخاطر، به گفتهی خود، تغییر ناعادلانهی سیستم انتخاباتی تحریم کرده بودند.
ابتدا شمار دقیق مخالفان در مجلس نامشخص بود، زیرا در کویت حزبی وجود ندارد و تعلق گروهی سیاستمداران همواره روشن نیست. تعدادی از نزدیکان به گروه "اخوانالمسلمین" در میان راه یافتگان به مجلس دیده میشوند.
وابستگان به اقلیت شیعه که حدود ۳۰ درصد جمعیت این کشور را تشکیل میدهد، توانستند ۶ کرسی مجلس را به خود اختصاص دهند. آنها پیش از این ۹ کرسی را در اختیار داشتند.
گفته میشود که حدود یک سوم از راه یافتگان به مجلس کویت چهرههایی جدید و جوان هستند. میزان مشارکت عمومی ۷۰ درصد اعلام شده است.
برخلاف آنچه نتایج رسمی نشان میدهد، در آستانه انتخابات کسی شانس چندانی برای اپوزیسیون نمیدید.
احتمال رویارویی بیشتر مجلس و دولت
با توجه به نتایج رسمی انتخابات، احتمال رویارویی بیشتری میان مجلس و دولت دیده میشود، زیرا نمایندگان مخالفان از شمار کافی آرا برای استیضاح وزیران کابینه برخوردارند.
البته مجلس در کویت، اگر با معیارهای اروپایی به آن بنگریم، چندان نیرومند نیست، اما در چارچوب نظام سلطنت مشروطه، به مراتب از حقوقی بیش از اکثر دیگر کشورهای عربی برخوردار است.
مجلس قانون وضع میکند و میتواند در صورت داشتن دو سوم آرا، حتی برخلاف نظر امیر قانونی را به تصویب برساند، میتواند اعضای کابینهی برگزیده شده از سوی امیر کویت را برکنار کند. از این گذشته میتواند اعضای خاندان سلطنتی را هم به چالش بکشد و همچنین در تعیین جانشین امیر سهیم باشد.
ولی این حقوق تا کنون از سوی شیخ صباح احمد جابر صباح، امیر کویت که از سال ۲۰۰۶ بر تخت پادشاهی تکیه زده، به رسمیت شناخته نشدهاند. امیر ۸۷ سالهی کویت همواره کوشیده است در مراحل بحرانی به سود خاندان و منافع خود عمل کند.
انحلال پی در پی "مجلس امت" در ده سال گذشته نیز به دلایل گوناگونی صورت گرفته است؛گاهی به بهانهی "بهخطر افتادن منافع کشور"، گاهی به دلیل "مغایرت با قانون اساسی" و زمانی هم به خاطر "حفظ امنیت ملی."
مجلسی با یک زن و ۴۹ مرد
طبق نتایج شمارش آرا، ۴۹ کرسی از ۵۰ کرسی مجلس را مردها اشغال کردهاند. تنها زن راه یافته به مجلس کویت صفاء الهاشم، سیاستمدار ۵۲ سالهی لیبرال است. خانم هاشم یکی از ۱۵ زنی بود که برای راه یافتن به پارلمان کویت نامزد شده بودند. این سیاستمدار مجرب در دورههای پیشین هم نماینده مجلس بوده است.
انتخابات زودهنگام پارلمانی زیر سایهی بحرانی سیاسی برگزار شد. پسزمینهی این بحران بیش از هر چیز به سقوط بهای نفت برمیگشت که کویت را به اتخاذ سیاستهای ریاضت اقتصادی واداشت.
بحران فراگیر
درآمد کویت از فروش نفت در سال ۲۰۱۳ بیش از ۱۰۸ میلیارد دلار آمریکا بود. این میزان در سال جاری میلادی (۲۰۱۶) کاهش یافته و به ۴۵ میلیارد دلار رسید.
از این رو امیر کویت برنامههای اصلاحی متعددی به مرحلهی اجرا گذاشت که افزایش مالیات بر درآمد و مالیات غیرمستقیم از جملهی آنها بود. پیامدهای این سیاست بیش از هر چیز باعث افزایش بهای بنزین در کویت شد که از سپتامبر سال جاری حدود ۸۰ درصد افزایش یافته و در حال حاضر به لیتری ۵۲ سنت رسیده است.
پس از استعفای کابینه در اکتبر سال جاری میلادی و انحلال مجلس به دست امیر صباح، برگزاری انتخابات زودهنگام ناگزیر شد.
آخرین انتخابات پارلمانی کویت در سال ۲۰۱۳ برگزار شده بود.
مؤتلفی مهم برای غرب
گرچه کویت در میان کشورهای ثروتمند حاشیه خلیج فارس دموکراتیکترین نظام سیاسی را دارد، اما دامنهی آزادی بیان در آن محدود است و تعدادی از مخالفان در زندانها به سر میبرند.
در مجموع ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر در کویت زندگی میکنند که تنها حدود ۳۰ درصد آنها شهروندان کویتی هستند.
این کشور حاشیه خلیج فارس با جمعیت یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفری خود، یکی از مهمترین متحدان غرب در منطقه محسوب میشود؛ کشوری که ششمین ذخایر بزرگ نفتی جهان را دارد و یکی از ده صادرکنندهی برتر فراوردههای نفتی جهان به شمار میرود.