پترئوس: استراتژی نظامی آمریکا در منطقه، بازبینی می‌شود
۱۳۸۷ مهر ۲۷, شنبه
ژنرال دیوید پترئوس، فرمانده جدید نیروهای آمریکایی در خاورمیانه و نزدیک دستور بازبینی کل استراتژی نظامی ایالات متحده در این منطقه را صادر کرده است. وی همزمان نسبت به وخیم‌ترشدن اوضاع در افغانستان هشدار داده است.
پترئوس در مصاحبه با روزنامه‌ی واشنگتن پست این نگرانی را مطرح کرده است که حضور نیروهای غربی در افغانستان به «طولانی‌ترین مآموریت نظامی در یک جنگ درازمدت بدل شود.»
به نوشته‌ی واشنگتن‌پست، بازبینی استراتژی نظامی ایالت متحده صرفاَ افغانستان را شامل نمی‌ش‌ود، بلکه عراق، پاکستان، ایران، آسیای مرکزی و خاورمیانه را نیز دربرمی‌گیرد. به ویژه، مسئله بر سر آشتی احتمالی با جنگجویان سابق طالبان در افغانستان و پاکستان است. به گفته‌ی پترئوس، مجموعه‌ای از ابتکارات دیپلماتیک و اقتصادی سایر کشورها که درگیر بحران افغانستان هستند نیز، در دست بررسی است.
پترئوس که تا کنون فرماندهی نیروهای آمریکائی در عراق را به عهده داشته است، از اواخر ماه اکتبر در پست جدید مشغول به کار خواهد شد. به این ترتیب، او فرماندهی ۲۰۰ هزار نیروی آمریکایی مستقر در خاورمیانه و نزدیک را به دست خواهد گرفت.
چشم‌اندازهای منفی در باره‌ی افغانستان
اندکی پیش از مصاحبه‌ی پترئوس با واشنگتن‌پست، مایکل مولن، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا نیز از بدترشدن بیشتر وضعیت در افغانستان ابراز نگرانی کرد. وی با اشاره به وضعیت وخیم اقتصادی در افغانستان و قدرت‌گیری نیروهای طالبان، پیش‌بینی کرد که شرایط در سال آینده باز هم بدتر شود. او گفت: « در مجموع، روندها در افغانستان در سمت و سوی درستی نیستند.»
در همین حال، نتایج یک تحقیق سرویس‌های جاسوسی آمریکا تصویر تیره‌ای از وضعیت افغانستان به دست می‌دهند. بنا به این تحقیق، افغانستان در چرخه‌ی سقوط افتاده است و تردیدهای جدی وجود دارد که دولت کابل بتواند نفوذ فزاینده‌ی طالبان را مهار کند.
دراین میان، آمریکا و عراق از دستیابی به یک توافقنامهی امنیتی خبر داده‌اند که ناظر بر ادامه‌ی حضور نیروهای ایالت متحده در عراق خواهد بود. در پایان سال جاری میلادی اعتبار قطعنامه‌های سازمان ملل که به حضور نیروهای آمریکایی در عراق مشروعیت می‌بخشند به پایان می‌رسد. از این رو واشنگتن لازم دیده است که ادامه‌ی حضور این نیروها را در چارچوب توافقی با خود دولت عراق قانونیت بخشد.
کش و قوس قرارداد امنیتی آمریکا و عراق
مضمون توافقنامه جدید میان بغداد و واشنگتن در ماه‌های گذشته منشا اختلاف‌ها و چالش‌هایی میان نیروهای عراقی بوده و کشورهای همسایه، همچون ایران نیز با نگرانی و حساسیت آن را دنبال کرده‌اند. با توجه به موانعی که حضور نیروهای ایالات متحده در عراق برای افزایش قدرت و نفوذ جمهوری اسلامی فراهم می‌کند، تهران با استفاده از نیروهای هوادار خود در عراق و نیز با تبلیغات و تلاش‌های دیپلماتیک کوشیده است توافقنامه یادشده به گونه‌ای تنظیم شود که زمان حضور نیروهای آمریکایی در عراق و اختیارات آنها تا حد ممکن محدود بماند. این تلاش‌ها سبب شد که ژنرال "رای اودی ئرنو" فرمانده نیروهای آمریکایی در عراق در مصاحبه‌ای با واشنگتن پست ایران را آشکارا به دخالت در امور عراق متهم کند. وی گفت: « ما گزارش‌های اطلاعاتی فراوانی داریم که همگی تایید‌کننده حضور و دخالت ایرانیان در امور نظامی عراق است. ایران به صورت واضح و حتی پنهانی به مهره های دارای نفوذ در کالبد دولت عراق باج می‌دهد و خواهان خروج ما از این کشور است.» هم جمهوری اسلامی و هم شماری از مقامات عراقی این اتهام را رد کرده‌اند.
راه‌حل‌های بینابینی
توافق به دست‌آمده باید در مجالس عراق و آمریکا به تصویب برسد تا جنبه‌ی قانونی پیدا کند. بر اساس این توافق، نیروهای آمریکایی تا ژوئن سال آینده از شهرهای عراق خارج و در پایگاه‌های خود مستقر می‌شوند و تا دو سال بعد، یعنی تا ۲۰۱۱ کلاَ عراق را ترک می‌کنند. در مورد دو نکته حساسیت‌برانگیز که دستیابی به توافق را چند ماه به تأخیر انداختند نیز به نظر می‌رسد که راه‌حلی بینابینی پیدا شده باشد. مصونیت‌نداشتن حقوقی سربازان آمریکایی و عدم استفاده از نیروهای آمریکایی علیه یک کشور ثالث، از جمله خواست‌های طرف‌های عراقی در این مذاکرات بوده است. به ویژه در مورد مصونیت حقوقی سربازان آمریکایی قرار شده است که "جرائم بزرگ" این نیروها در شهرهای عراق در دادگاه‌های عراق مورد رسیدگی قرار گیرد، اما به جرائمی که در درون پایگاه‌ها روی می‌دهند، در دادگاه‌های آمریکایی رسیدگی می‌شود. همچنین قرار شده است «تمامی عملیات نظامی بر اساس قانون اساسی و قوانین عراق اجرا شود... و نیروهای آمریکایی باید به قوانین عراق و قوانین بین‌المللی احترام بگذارند.»
روز شنبه، ۱۸ اکتبر، هزاران نفر از هواداران روحانی تندرو شیعه، مقتدا صدر، در اعتراض به حضور نیروهای آمریکایی در عراق دست به تظاهرات زدند. صدر در پیامی که برای راهپیمایان فرستاد، از مجلس عراق خواستند که توافقنامهی میان عراق و آمریکا را تصویب نکند.