وقتی که عشق چوب حراج می‌خورد
۱۳۸۹ تیر ۹, چهارشنبه
نوامبر سال ۲۰۰۶ لیان شپتون، گرافیست کانادایی، بر حسب اتفاق به کاتالوگ یک خانه‌ی حراج آمریکایی بر می‌خورد که در نظر دارد برخی از لوازم شخصی ترومن کاپوتی، نویسنده‌ی سرشناس آمریکایی را به مزایده بگذارد؛ لباس‌هایی که کاپوتی زمانی بر تن کرده، لیست‌های خریدی که در جیب‌های کتش به جامانده یا کارت اعتباری قدیمی‌اش.
لیان شپتون در حین ورق زدن صفحات و با دیدن هر تکه از اموال شخصی کاپوتی، به این فکر می‌کند که این کاتالوگ حراجی و عکس‌های گرفته شده از وسایل کاپوتی، برای شناساندن این نویسنده بسیار بهتر و تأثیرگذارتر از کتاب زندگی‌نامه‌ی او عمل می‌کند؛ یک بلیط دیسکو که هنوز در جیب ژاکت سفید رنگ کاپوتی است یا کت و شلواری کثیف و پر لک، که مسئولان حراجی به طور جداگانه به تمیز نبودن آن اشاره کرده‌اند هر چند در عکس اثری از لکه‌ها دیده نمی‌شود. همه‌ی این عکس‌ها تصویری را از شخصیت کاپوتی به نمایش می‌گذارند که در هیچ زندگی‌نامه‌ای نمی‌توان به این سادگی به آن دست یافت.
چنین پیشامدی برای گرافیست خلاقی که مدیر هنری یکی از مهمترین صفحات روزنامه‌ی نیویورک تایمز بود، منجر به خلق کتابی بی‌مانند با یک نام بلندبالا می‌شود: "وسایل مهم و داراییهای شخصی از مجموعه‌ی لنور دولان و هارولد موریس، شامل کتاب‌ها، مد و جواهرات."
شپتون تصمیم می‌گیرد داستان زندگی یک فرد خیالی را که درگذشته، به سبک یک کاتالوگ حراج تصویر کند، اما این داستان کمی به نظرش غم‌انگیز می‌آید. در همان زمان باز هم "اتفاق" به کمکش می‌رسد و این بار او نامه‌نگاری‌های سیلویا پلات (شاعر و نویسنده‌ی آمریکایی) و تد هیوز (شاعر انگلیسی) را می‌خواند. همین امر موجب می‌شود تا شپتون نه داستان یک زندگی بلکه داستان یک عشق را اساس کتابش قرار دهد.
وسایل بی‌ارزش اما پر معنا
کتاب"وسایل مهم و داراییهای شخصی..." داستان خطی ساده‌ای دارد؛ لنور ۲۶ ساله که یک ستون ویژه‌ی کیک‌‌پزی در نیویورک تایمز می‌نویسد، در یک مهمانی هالوین با هارولد موریس، عکاس ۳۹ ساله آشنا می‌شود. رابطه‌ی میان آن دو چهار سال طول می‌کشد. لنور دوست دارد بچه‌دار شود، خانه و زندگی تشکیل دهد و آینده‌ای را با هال (هارولد) برای خود ترسیم کند اما هال هنوز در خودش آمادگی پدر شدن،ازدواج و پذیرفتن مسئولیت را نمی‌بیند. پس در نهایت این رابطه به جدایی منجر می‌شود.
داستان لنور و هال چیز تازه‌ای که پیش از این گفته نشده باشد ندارد، اما آن چیزی که این کتاب را برجسته می‌کند، روایت زندگی و فراز و نشیب‌های چهار سال دوستی این دو از زبان عکس‌هایی است که در پیش روی خواننده قرار می‌گیرند.
کتاب حاوی بیش از سیصد عکس از داراییهای شخصی لنور و هال است؛ عینک‌آفتابی‌های مختلف لنور، ایمیل‌ها و یادداشت‌هایی که رد و بدل شده، کفش‌های هال، لیوانی با دسته‌ی شکسته و یادداشتی خطاب به هال که می‌گوید: «واقعا متأسفم، می‌دانم که این لیوان محبوبت بود. می‌دهم تعمیرش کنند. قول!» چندین نمکپاش و فلفل‌دانی که لنور و هال با هم از رستوران‌ها کش رفته‌اند یا پالتویی که هال از یک مغازه‌ی دست دوم فروشی در آتن برای لنور خریده و فروشنده اطمینان داده که زمانی این پالتو متعلق به ماریا کالاس بوده است و البته عکسی از لنور که این پالتو را به تن دارد.
در زیر هر عکس به سبک کاتالوگ‌های حراجی شماره‌ی وسایل به همراه توضیحاتی در مورد جنس، اندازه و وضعیت آنچه که در تصویر دیده می‌شود، آمده است. بعد از آن با خطی ریزتر داستان وسیله‌ی به حراج گذاشته شده و نقش آن در زندگی هال و لنور نوشته شده است:
شیء شماره ۱۱۸۶
دو شیشه شراب شاتوا کالون سگور متعلق به سال ۱۹۸۹، قیمت پایه ۵۵ تا ۹۵ دلار.
در روز والنتاین سال ۲۰۰۵ موریس (هال) برای دولان (لنور) یک جعبه از این شراب می‌فرستد. روی جعبه یادداشتی چسبانده شده بود (یادداشت موجود نیست) که در آن هال از لنور دعوت کرده بود تا با او همخانه شود.
عکس‌های اولیه‌ی کتاب همگی نشان‌دهنده‌ی عشقی است که میان لنور و هال شکل گرفته و رد آن را می‌توان در میان کارت‌های پستال، عکس‌های دو نفره‌‌ی بامزه یا یادداشت‌های و ایمیل‌هایی رد و بدل شده پیدا کرد. میانه‌های کتاب اما کم کم لحظاتی فرا می‌رسند که حکایت از بروز مشکلات در رابطه‌ی این دو دارند؛ جایی که لنور در میان لیست‌کارهایی که باید انجام دهد یا به یاد داشته باشد، از گریه کردن در زیر دوش حمام برای اولین بار نوشته یا شماره‌تلفن یک مشاور خانواده که پشت کارت یک مغازه‌ی شراب‌فروشی یادداشت شده است.
در پایان کتاب، خواننده با لوازم به حراج گذاشته‌ای (نظیر سی دی‌های موسیقی، درخت کاج مصنوعی کریسمس، بلیط سینما) روبرو می‌شود که ارزش مادی قابل ملاحظه‌ای ندارند اما در عوض ارزش واقعی آنها تنها برای صاحبانشان پر معناست و نه هیچ‌کس دیگر.
بیرون کشیدن خاطرات از دل گذشته‌ها
شپتون برخی از وسایلی را که در این کتاب به نمایش گذاشته‌شده‌اند، از بازارهای دست دوم خریده و بخش دیگری نیز متعلق به خودش بوده است. ایفا کنندگان نقش‌های لنور و هال نیز از دوستان او بوده‌اند.
خلق این کتاب برای لیان شپتون به منزله‌ی پرتاب به گذشته بود. مرور روزنوشت‌های سال‌های پیش،خواندن دوباره‌ی نامه‌های عاشقانه‌ی مردانی که در گذشته در زندگی‌اش نقش داشتند یا جدا شدن از خاطراتی که کندن از آنها پیش از این سخت بود، در شکل‌گیری این کتاب کمک کردند.
شپتون برای روایت داستان شخصیت‌های کتابش بیشتر از زندگی شخصی‌اش کمک گرفته است. نقب زدن به خاطرات برای یافتن پاسخی به اینکه دو نفر از چه راه‌هایی با هم آشنا می‌شوند، اولین مسافرتشان چه موقع است، هدایایی که به هم می‌دهند و دست آخر هم سوء‌تفاهم‌هایی که به وجود می‌آیند.
به همین دلیل هم زمانی که او ساعت‌ها مشغول خواندن نامه‌های عاشقانه و روزنوشت‌های پیشینش در مورد عشق‌های دوران قدیمش بوده، نامزدش، مدیر ویراستاری یک انتشاراتی مهم در آمریکا، با خود فکر می‌کند که این کتاب در نهایت رابطه‌اشان را به جدایی خواهد رساند.
با این همه اما ساکنان محله‌ی مشهور "گرین ویچ ویلج" در نیویورک که خانه‌ی شپتون و نامزدش در آن قرار دارد، گاهی دختر جوانی را می‌بینند که همراه با سگش در حال پیاده‌روی است. در یکی از انگشتان این دختر حلقه‌‌ی نامزدیش به چشم می‌خورد و پالتوی قدیمی کهنه‌ی مردانه‌ای را به تن کرده که زمانی متعلق به ترومن کاپوتی بوده و از یک حراجی خریداری شده است؛ پالتویی که هر چند لئان شپتون پول زیادی برای خریدش پرداخت نکرده اما با این حال ارزش واقعی‌اش بسیار بیشتر از بهای مادی‌اش است.
وسوسه‌ی تبدیل کتاب "وسایل مهم و داراییهای شخصی از مجموعه‌ی لنور دولان و هارولد موریس، شامل کتاب‌ها، مد و جواهرات." به فیلم، کمپانی فیلمسازی "پلن بی" را ترغیب کرد که تمامی حقوق این کتاب را برای ساختن فیلمی از روی آن خریداری کند. این کمپانی متعلق به برد پیت است و این هنرپیشه‌ی آمریکایی به همراه ناتالی پورتمن برای ایفای نقش‌های هارولد موریس و لنور دولان ابراز علاقه کرده‌اند.
مشخصات کتاب:
Important Artifacts and Personal Property from the Collection of Lenore Doolan and Harold Morris, Including Books, Street Fashion, and Jewelry
by Leanne Shapton
144 pages, Approx 400 Black-and-White Illustrations
Price: $12.24
سمیرا نیک آیین
تحریریه: رضا نیکجو