واکنشها به نارساییهای شدید در انتخابات افغانستان
۱۳۸۹ شهریور ۲۸, یکشنبهپیش از آنکه حوزههای اخذ رأی شروع به کار کنند، نیروهای طالبان حملات خود را آغاز کردند. روز شنبه (۱۸ سپتامبر / ۲۷ شهریور) برای دومین مرتبه پس از سقوط رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱ در افغانستان، انتخابات پارلمانی در این کشور جنگزده برگزار شد. به دلیل وضعیت نامناسب امنیتی بیش از ۱۵۰۰ حوزهی اخذ رأی بسته ماندند.
شکایتهای بسیار در مورد تخلفات انتخاباتی
هر چند که برگزاری انتخابات در کابل در فضایی آرام صورت گرفت، ولی در عوض موجی از شکایتها برآمده است. صبح شنبه ۱۸ سپتامبر در یکی از حوزههای اصلی رأیگیری پایتخت نزدیک بوده برخورد فیزیکی میان "استفان د میستورا"، فرستاده سازمان ملل و سیاستمدار افغانی "رمضان بشردوست" رخ دهد.
بشردوست در برابر دوربینخبرنگاران نماینده سازمان ملل را مورد اتهام قرار داد. وی که از منتقدان رئیس جمهوری حامد کرزای است گفت که «تمام این انتخابات جعل شده و همهجا حقه و شگرد به کار میرود.»
بشردوست در برابر دوربین خبرنگاران گفت که او این جعلیات را ثابت میکند: وی نشان داد، جوهری که از قرار معلوم به انگشتها زده بودند، قابل پاک کردن بوده است. این امر امکان میدهد تا افراد در چندین حوزه رأی به صندوق بیندازند. به گفتهی کمیسیون شکایات انتخاباتی، در دو دفتر این کمیسیون در کابل این نارساییها ثبت شده است.
حتا در کابل که وضعیت نسبتا با ثباتی دارد، بسیاری دستگاههای علامتگذار بر روی کارتهای انتخاباتی از کار افتاده بودند و این دستگاهها جایگزین نشدهاند. در نتیجه نمیشده کنترل کرد که کارتهای انتخاباتی بار دیگر مورد استفاده قرار نگیرند. از دیگر نقاط کشور نیز شکایتهای بسیار به مرکز رسیده است.
از هماکنون مسلم است که موج شکایتها از سراسر کشور خواهد رسید که بسیاری از آنها به حق هستند. چند روز پیش از برگزاری انتخابات هزاران برگهی انتخاباتی جعلی کشف شده بود. از آنجا که نهادهای کنترلکننده به درستی عمل نمیکنند، احتمالا بسیاری از این برگههای جعلی به صندوقهای رأی انداخته شدهاند.
فقدان برگهی انتخاباتی و بستن زودرس حوزهها
"بنیاد انتخابات آزاد و منصفانه در افغانستان" یکی از نهادهایی است که بر برگزاری انتخابات پارلمانی نظارت کرده است. ناظران این بنیاد یک رشته نارساییها را از ۳۸۹ حوزهاخذ رأی از مجموع ۴۶۰۰ حوزه گزارش دادهاند.
گفته میشود که در «بسیاری موارد» واجدان شرایط به دلیل نبود برگهی رأی نمیتوانستهاند رأی بدهند. برخی حوزههای اخذ رأی نیز زودتر از موعد تعطیل شدهاند.
روز شنبه ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار شهروند افغانی فراخوانده شده بودند تا با مشارکت خود ترکیب کرسیهای پارلمان این کشور را تعیین کنند. برای ۲۴۹ کرسی ۲۵۰۰ نفر خود را کاندیدا کرده بودند. بسیاری از کاندیداها شاکی بودهاند که به دلیل عدم امنیت در کشور نتوانستهاند به درستی در کارزار انتخاباتی شرکت کنند.
میزان پایین مشارکت به دلیل حملات شدید طالبان
به گزارش ناظران، صفهای مردم در برابر حوزههای اخذ رأی بسیار کوتاهتر از انتخابات ریاست جمهوری در سال گذشته بوده است. بر اساس نخستین ارزیابیها، حدود ۴۰ درصد واجدان شرایط به پای صندوقهای رأی رفتهاند. بر پایهی یک نظرسنجی که پیش از انتخابات صورت گرفت، حدود ۷۰ درصد پرسششوندگان گفته بودند که قصد شرکت در انتخابات را دارند.
یکی ازدلایل میزان پایین مشارکت وضعیت نامطلوب امنیتی بوده است. در حوالی اردوگاه نیروهای آلمان در قندوز، حملات طالبان به ویژه شدید بوده است. محمد عمر، فرماندار قندوز روز شنبه در این زمینه گفت: «در حوالی صبح نبرد سنگین موشکی در مناطق مختلف این استان در جریان بوده است و دستکم ۷ حوزه اخذ رأی باید بسته میشدند.»
در مناطق مختلف افغانستان نبرد شدیدی میان نیروهای طالبان و واحدهای ایساف درگرفته بود. به گفتهی مقامات پلیس این کشور، در مجموع ۴۰ نفر کشته شدهاند که ۲۷ تن از آنها از نیروهای طالبان بودهاند.
بیلان فرستاده سازمان ملل از برگزاری انتخابات
حدود ۶۳ هزار سرباز افغانی و ۵۲ هزار نیروی پلیس به هنگام رأیگیری برای تأمین امنیت مأموریت داشتهاند. به گزارش سپاه ایساف، به هنگام رأیگیری ۳۰۳ مورد درگیری رخ داده است و در مقایسه با انتخابات ریاست جمهوری، این انتخابات در وضعیت امنیتی بهتری برگزار شده است. در انتخابات یکسال پیش ۴۷۹ مورد درگیری گزارش شده بود.
با این حال علاوه بر معضل امنیتی، نگرانی از جعل و دستکاری در انتخابات میتوانسته در میزان پایین بودن مشارکت مردم تأثیر گذارده باشد. انتظار میرود نتایج رسمی انتخابات در ۳۱ اکتبر اعلام شود.
DK/BM