واکنش‌ها به درگذشت ریچارد هولبروک دیپلمات آمریکایی
۱۳۸۹ آذر ۲۳, سه‌شنبه
ریچارد هولبروک، تقریبا پنج دهه در خدمت دستگاه دیپلماسی ایالات متحده‌ی آمریکا بود و در عالی‌ترین مناصب به کار گمارده شد. وی بامداد دوشنبه (۱۳ دسامبر) هنگامی که مشغول کار بود، احساس ناخوشی کرد و به بیمارستان منتقل شد. پزشکان در جریان معاینه تشخیص دادند که رگ آئورت او شکاف برداشته است.
پس از یک عمل جراحی طولانی و سخت، وزارت خارجه‌ی آمریکا نخست اعلام کرده بود که وضعیت او تا حدودی تثبیت شده ولی همچنان وخیم است. هولبروک به هنگام مرگ ۶۹ سال سن داشت.
واکنش سیاستمداران آمریکا
هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه‌ی آمریکا در نخستین سخنان خود پس از درگذشت هولبروک، با صدایی که از تاسف می‌لرزید گفت: «آمریکا امشب یکی از تعیین‌کننده‌ترین مدافعان و وفادارترین خدمتگزاران خود را از دست داد».
کلینتون از هولبروک به عنوان «دوست، همکار و معتمد» یاد کرد و او را کسی نامید که می‌توانست «دیکتاتور‌ها را تسلیم و در سخت‌ترین شرایط از منافع و ارزش‌های آمریکا دفاع کند». به گفته‌ی وزیر خارجه‌ی آمریکا، هولبروک آمریکا را در دورافتاده‌ترین مناطق جنگی و در عالی‌ترین مذاکرات با «درخششی ویژه و قاطعیتی دست‌نیافتنی» نمایندگی کرده است.
باراک اوباما، رئيس‌جمهوری آمریکا گفت که هولبروک شخصیتی واقعا یگانه بود که به خاطر دیپلماسی خستگی‌ناپذیر، عشق به میهن و دفاع از صلح در یادها خواهد ماند. اوباما مدت کوتاهی پیش از مرگ هولبروک گفته بود که او بسیار مقاوم است و به سختی برای زنده ماندن مبارزه خواهد کرد.
جو بایدن، معاون رئيس‌جمهوری آمریکا نیز در ستایش شخصیت هولبروک گفت که وی به یاری اراده‌ی خود، «پیچ تاریخ را در مسیر پیشرفت خم کرد». سناتور جان کری، هولبروک را مردی خواند که در جنبش دائم بود و مرگ او قابل فهم نیست.
ژنرال دیوید پترائوس، فرمانده نیروهای بین‌المللی حافظ صلح در افغانستان، مرگ هولبروک را «ضایعه‌ای تراژیک برای آمریکا، منطقه و جهان» خواند و از او به عنوان یک «غول واقعی» ستایش کرد. پترائوس گفت که برای او همکاری نزدیک با هولبروک، یک امتیاز بزرگ بوده است.
معمار صلح در بوسنی
ریچارد هولبروک در تاریخ ۲۱ آوریل ۱۹۴۱ در نیویورک زاده شد. نام وی در دهه‌ی ۹۰ به عنوان فرستاده‌ی ویژه‌ی آمریکا در بالکان، در محافل دیپلماتیک بین‌المللی بر سر زبان‌ها افتاد. او را معمار اصلی توافقنامه‌ی دایتون می‌دانند که در نوامبر ۱۹۹۵ به جنگ در بوسنی هرزه‌گوین پایان داد.
هولبروک که در محافل دیپلماتیک به عنوان مذاکره کننده‌ای سخت و ناشکیبا شناخته می‌شد، پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۰۸، نامزد احتمالی برای مقام وزارت امور خارجه‌ی این کشور به شمار می‌رفت. ولی اوباما پس از گزینش خود، این پست را به هیلاری کلینتون سپرد.
اوباما به جای آن، هولبروک را که بلندپرواز و در بعضی موارد متکبر توصیف شده، به عنوان فرستاده‌ی ویژه‌ی خود در منطقه‌ی بحرانی افغانستان و پاکستان درنظر گرفت. بدین‌سان، این وظیفه‌ی دشوار بر شانه‌ی هولبروک نهاده شده که کابل و اسلام‌آباد را به همکاری برای پیکار علیه جریان تندرو اسلامی طالبان جلب کند.
این مسئولیت هولبروک را وادار می‌کرد که دائما در سفر باشد. در ماه آوریل سال جاری، وضعیت تندرستی او رو به وخامت گذاشت و مایه‌ی نگرانی شد.
قرار است روز پنجشنبه (۱۶ دسامبر) در واشنگتن گزارشی درباره‌ی جنگ در افغانستان و پاکستان ارائه گردد که هولبروک در تهیه‌ی آن نقش بسزایی داشته است. رابرت گیبس، سخنگوی کاخ سفید گفت که در این گزارش هم از «پیشرفت‌ها» و هم از «دشواری‌ها» در جنگ علیه شورشیان سخن به میان آمده است. این گزارش ترازنامه‌ی سیاست اوباما، یک سال پس از آن است که وی اعلام کرد نیروهای نظامی در افغانستان افزایش می‌یابند.
«دوست خوب آلمان»
گیدو وستروله، وزیر امور خارجه‌ی آلمان، هولبروک را به عنوان «دوست خوب آلمان» ستود و گفت: «با مرگ هولبروک ما یک دیپلمات و سیاستمدار با ارزش و موفق را از دست می‌دهیم».
به گفته‌ی وزیر خارجه‌ی آلمان، هولبروک بویژه در تعیین استراتژی بین‌المللی تازه‌ای برای پاکستان و افغانستان خدمات شایسته‌ای انجام داد. وی از صمیم قلب ابراز تاسف کرد که هولبروک دیگر نمی‌تواند موفقیت‌کار خود را در تعیین استراتژی بین‌المللی افغانستان تجربه کند.
آندرس فوگ راسموسن، دبیر کل ناتو، بویژه از نقش هولبروک به عنوان معمار توافقنامه‌ی دایتون برای پایان دادن به جنگ در بوسنی ستایش به عمل آورد. به گفته‌ی راسموسن، هولبروک در این زمینه از خود «کاردانی دیپلماتیک، آینده‌نگری استراتژیک و قاطعیت افسانه‌ای» نشان داد.
واکنش افغانستان و پاکستان
واکنش حامد کرزای، رئيس‌جمهوری افغانستان به مرگ هولبروک در یادداشت کوتاهی بازتاب یافت. در یادداشتی که کاخ ریاست جمهوری افغانستان در کابل منتشر کرد فقط آمده است که هولبروک «دیپلمات باتجربه‌ای بود که به دولت و مردم آمریکا خدمات زیادی کرده است».
در این یادداشت از دستاوردهای هولبروک برای افغانستان سخنی به میان نیامده است. ناظران سیاسی، مناسبات میان حامد کرزای و ریچارد هولبروک را تنش‌آلود توصیف کرده‌اند.
در عوض، آصف‌علی زرداری، رئيس‌جمهوری پاکستان، از هولبروک به عنوان دوست پاکستان نام برده و او را یک دیپلمات تمام عیار خوانده که به سرعت اعتماد طرف گفت‌وگوی خود را جلب می‌کرد. به گفته‌ی زرداری، مرگ هولبروک، خلاء بزرگی برجای می‌گذارد.
BM/MM