همبرگر ۳۰۰ هزار یورویی با گوشت آزمایشگاهی
۱۳۹۲ مرداد ۱۵, سه‌شنبه
گوشت چرخ‌کرده، محصول آزمایشگاه؛ در ظاهر هیچ فرقی با آنچه که در "فست‌فوت"های زنجیره‌ای عرضه می‌شود، ندارد و به ادعای اولین کسی که آن‌را خورده، مزه‌اش هم فرقی با گوشت واقعی ندارد. نخستین گوشت تولید شده در آزمایشگاه روز دوشنبه ۱۴مرداد ماه در لندن پخته و خورده شد. اما آنچه که این همبرگر را مشهور کرد، روش تولید آن از سلول‌های بنیادی است و البته قیمت تمام‌شده‌ی آن یعنی ۳۰۰ هزار یورو.
مارک پُست، محقق هلندی که به همراهی گروهی از پژوهشگران، اولین گوشت آزمایشگاهی را تولید کرده است، می‌گوید، این محصول تا دو دهه‌ی دیگر به بازار خواهد آمد و جمعیت رو به افزایش زمین را تغذیه خواهد کرد.
مواد لازم: سلول‌های بنیادین، کمی آب لبو و زعفران
مارک پست و همکارانش سال‌ها در آزمایشگاهی در دانشگاه ماستریخت هلند بر روی این محصول کار کرده‌اند و از سلول‌های بنیادین ماهیچه‌ی یک گاو، در مایعی صورتی رنگ، نوارهای باریک بافت ماهیچه‌ای را پرورش داده‌اند. در شرایط مناسب، سلول‌های بنیادین ماهیچه‌ی گاو شروع به تکثیر کردند و به این ترتیب لایه‌های بسیار نازکی که تنها چند سانتی متر طول داشتند به وجود آمدند. برای تولید گوشت مورد نیاز برای یک همبرگر ۱۴۰ گرمی، پژوهشگران هلندی به ۲۰ هزار از این نوارهای تولید شده‌ی باریک و نازک احتیاج داشتند. برای این‌که گوشت آزمایشگاهی، رنگ گوشت واقعی شود هم تنها کمی آب لبو لازم بود و زعفران.
مژده هم به گوشتخوران هم به گیاهخواران
مارک پُست می‌گوید، در آینده می‌توان از سلول‌های بنیادی یک گاو ۱۷۵ میلیون همبرگر تولید کرد. اما برای تولید افسانه‌ای و انبوه گوشت از سلول‌های بنیادی، به آزمایشگاه‌های مجهز و گران، پژوهشگران کارآزموده و البته وقت و انرژی زیاد نیاز هست.
بر پایه‌ی محاسباتی که پژوهشگران دانشگاه آکسفورد انجام داده‌اند، با تولید گوشت در آزمایشگاه، از یک سو نیاز به اراضی - برای چرا، نگهداری و تامین علوفه‌ی دام - تا ۹۸ درصد کاهش می‌یابد و از سوی دیگر انتشار گازهای گلخانه‌ای ۸۰ تا ۹۵ درصد افت خواهد کرد. البته نجات زندگی میلیون‌ها گاو هم یکی دیگر از محاسن تولید گوشت به این روش خواهد بود؛ به‌شرطی که این وعده‌ها تحقق بپذیرند.
اما تولید گوشت به این روش چندان آسان نیست. سلول‌های بنیادین برای رشد و تکثیر به شرایطی ثابت و دمای تغییرناپذیر ۳۷ درجه سانتی گراد احتیاج دارند. از سلول‌های بنیادین باید در تمام مدت در برابر تهدیدات خارجی، یعنی قارچ‌ها و باکتری‌ها حفاظت شود. تضمین این شرایط برای تولید حجم کمی از گوشت در آزمایشگاه امکان‌پذیر است اما نه برای تولید انبوه. حتی در آزمایشگاه‌های تمام استریلیزه هم پیوسته تهدیدات بهداشتی در مسیر "پرورش گوشت" وجود خواهد داشت. مشکل دیگر پژوهشگران ساخت ساختار سه بعدی از سلول‌های بنیادین است. تلاش برای تولید اندام‌ها از سلول‌های بنیادین تا کنون با شکست مواجه شده‌است.
در حسرت گوشت گاو سه بعدی!
تغذیه و فراهم آوردن مقدمات رشد بافت‌های سه‌بعدی در طبیعت امری است عادی. رگ‌ها در بدن انسان و حیوانات تغذیه‌ی این بافت‌ها را بر عهده دارند. اما بازسازی و فراهم کردن این شرایط طبیعی در محیط آزمایشگاهی یک چالش بزرگ در مسیر پژوهش دانشمندان به شمار می‌رود. شبیه‌سازی این شرایط در آزمایشگاه، ده‌ها هزار دلار هزینه در بر خواهد داشت. صرف زمان و انرژی زیاد برای پرورش اندام‌ها و اعضا به این روش، که می‌توانند جان بسیاری از انسان‌ها را نجات دهند، قابل فهم است اما برای تولید همبرگر، توجیه‌ناپذیر!
مارک پست، دانشمند هلندی می‌خواهد همبرگر به دست آمده از سلول‌های بنیادین را با بهای یک دلار یا حتی کمتر، ده تا بیست سال دیگر روانه‌ی بازار کند. هدفی که با توجه به موانع موجود کمی غیر واقعی به نظر می‌رسد.