نظرى به كارنامه دوره رياست جمهورى ژاك شيراك
۱۳۸۵ اسفند ۲۱, دوشنبه
ژاك شيراك حدود ۱۲ سال رياست جمهورى فرانسه را عهده‌دار بود. در ماه مه ۱۹۹۵ به عنوان جانشين فرانسوا ميتران انتخاب شد كه در سالهاى ۱۹۸۱ و ۱۹۸۸ با او به رقابت انتخاباتى دست زده بود. شيراك به هنگام حمله نيروهاى انگليسى و امريكايى به عراق موضعى انتقادى اتخاذ كرد، چيزى كه با واكنش مثبت بسيارى از فرانسويها روبرو شد. شيراك در آغاز دوره رياست جمهورى خود اجازه داد تا آزمايشهاى بمب اتمى در درياى جنوب انجام گيرد و در پايان اين دوره خود را به عنوان پيشرو در عرصه حفاظت از محيط زيست معرفى كرد. كارنامه شيراك در عرصه‌هاى سياست اجتماعى و اروپا البته چندان درخشان نيست.
و اما فرانسويها در مورد ژاك شيراك چه فكر مى‌كنند؟ اكثر فرانسويها هنگامى كه در باره شيراك نظر مي‌دهند مي‌گويند: ”او با جنگ عراق مخالفت كرد و اين خيلى مثبت بود.“
كسانى هم هستند كه تنها نكته مثبت را همين مى‌دانند و ديگر هيچ: ”تنها مورد مثبتى كه در شيراك ديدم موضع او در رابطه با جنگ عراق بود.“
شيراك با رد جنگ عراق محبوبيت بدست آورد، چيزى كه به نظر برخى چون روزنامه‌نگار و نويسنده فرانسوى ”فرانس اوليويه ژيزبر” هنر نيست. ژيزبر مى‌گويد: ”خنده‌ام مي‌گيرد وقتى مردم مى‌گويند كه شيراك در رابطه با جنگ عراق بسيار شهامت به خرج داده است. پس بايد گفت كه بلر هم شهامت داشت و همين طور آزنار، هر دوى اينها برخلاف خواست افكار عمومى كشورشان عمل كردند. اما شيراك در حقيقت خطرى نكرد. حدود ۷۰ درصد فرانسويها مخالف جنگ عراق بودند. در اينجا هم شيراك بار ديگر با جريان باد حركت كرد.“
يكى از انتقادهايى كه به شيراك مى‌كنند اين است كه فرصت‌طلب بوده و بنا به موقعيت موضع خود را تغيير مى‌داده است. او اغلب بر سر يك موضع نمى‌ماند، و اگر مردم دست به تظاهرات مى‌زدند، حاضر بود پيشنهادات اصلاحى خود را پس بگيرد. به نظر ژيزبر روزنامه‌نگار فرانسوى، شيراك در عرصه‌هاى بهداشت، بازنشستگى و نظام اجتماعى نوآورى نكرد. ژيزبر در اين رابطه مى‌گويد: ”اگر كارنامه ۱۲ سال رياست جمهورى شيراك را بررسى كنيم، مى‌بينيم كه در اين دوره هيچ اتفاقى نيافتاده است. در حاليكه صدراعظم پيشين آلمان شرودر در حوزه‌هاى سياست و اقتصاد دست به اصلاحات زد، شيراك هيچ كارى در فرانسه نكرد. كاملا سكون برقرار بود.“
شيراك در سن ۳۰ سالگى به عنوان مشادر ژرژ پمپيدو رييس جمهور فرانسه وارد صحنه سياست شد. چند بار به مقام وزوارت رسيد و سپس دو بار نخست وزير شد و نيز شهردار پاريس. در آن هنگام به او اتهام اختلاس زدند. سرانجام موفق به رسيدن به مقام رييس جمهورى گشت.
يكى از بزرگترين شكستهاى سياسى شيراك آن بود كه مردم فرانسه با قانون اساسى اتحاديه اروپا مخالفت كردند، چيزى كه موجب بروز بحران شد. از آن زمان ديگر به شيراك به چشم سياستمدارى نگاه مى‌شد كه دوره‌اش به سر رسيده است. اگر چه شيراك به موفقيتهايى دست يافته بود چون مطرح كردن مسؤوليت فرانسه در جنگ جهانى دوم يا تاكيد بر اينكه كشورهاى صنعتى نبايد چشم خود را بر آلودگى محيط زيست ببندند.
اما در حاليكه شيراك بر مسؤوليت كشورهاى صنعتى تاكيد داشت، در خود فرانسه پيشرفتى در اين زمينه ديده نمى شد، از جمله بخاطر اينكه شيراك از نيروى اتمى به عنوان منبع انرژى‌اى پاكيزه نام مى‌برد.