نرم‌افزار غیرقانونی برای ایران؛<br> آیا شرکت آلمانی با آمریکا دچار مشکل خواهد شد؟
۱۳۸۷ اردیبهشت ۱۹, پنجشنبه
شرکت آلمانی "درگر" (Dräger) در شهر لوبک آلمان در زمینه‌ی مهندسی پزشکی و فن‌آوری‌های ایمنی فعال است. این شرکت در سال ۲۰۰۳ ، سفارشی از ایران دریافت کرده است. موضوع سفارش طراحی و ساخت یک دستگاه تست برای گازهای قابل اشتعال در خطوط گازی است.
برای راه‌اندازی این دستگاه نرم‌افزارهای خاصی لازم است. از جمله یک برنامه که برای نمایش کمیت‌ها استفاده می‌شود. این نرم‌افزار توسط یکی از شرکت‌های تابع شرکت آمریکایی "جنرال الکتریک" تولید می‌شود و ۸۰ هزار یورو قیمت دارد. نرم‌افزار یادشده جزو نرم‌افزارهای دارای کاربرد دوگانه است؛ یعنی می‌تواند برای اهداف نظامی هم مورد استفاده قرار گیرد. به همین دلیل شرکت طراح این برنامه، محدودیت‌هایی برای صادرات آن به ایران قائل شده است.
مشکل از آن‌جا آغاز شد که این نرم‌افزار بدون اخذ مجوزهای لازم به ایران تحویل داده شد. شرکت درگر، تازه در سال ۲۰۰۵ طرف آمریکایی را در جریان قرار داد.
سخنگوی این شرکت آلمانی می‌گوید که ما به محض این‌که متوجه شدیم این نرم‌افزار نیاز به مجوزهای خاصی داشته، مراتب را به آمریکا اطلاع دادیم.
شرکت آلمانی تا چه حد در جریان بوده است؟
کنترل تمام قوانین و آیین‌نامه‌های مربوط به محدودیت‌های صادراتی به ایران برای تک‌تک کالاها البته کار راحتی نیست، اما شرکت درگر در این مورد خاص، پیش از تحویل دستگاه به ایران، در جریان محدودیت‌ها بوده است.
سندی وجود دارد این شرکت در آن به طرف ایرانی تأکید می‌کند که دستگاه بدون نرم‌افزارهای لازم تحویل داد می‌شود و ایران باید خود برنامه‌های مربوط را تهیه کند. البته ایران با یک شرکت نرم‌افزاری در خاورمیانه تماس‌هایی داشته است اما برنامه‌ای از این شرکت خریداری نشده است.
شرکت ایراسکو که شرکتی زیرنظر وزارت نفت ایران است و در ایتالیا قرار دارد، سفارش دستگاه را به درگر داده بود. این شرکت تأکید می‌کند که دستگاه باید پیش از تحویل به ایران تست شود؛ البته با نرم‌افزار. شرکت سازنده‌ی دستگاه (درگر) نیز به ساسان عضدی مأموریت می‌دهد که نرم‌افزار را از شرکت آمریکایی سفارش دهد.
ساسان عضدی، تاجری ایرانی‌الاصل اتریشی است که به دلیل روابطش در ایران، به سرگرفتن این معامله کمک کرده است.
تست در لوبک
عضدی نرم‌افزار را از آمریکا سفارش داده و در اختیار شرکت درگر در لوبک قرار می‌دهد؛ البته برای تست. پس از مدتی کاشف به عمل می‌آید که که دستگاه با نرم‌افزار به ایران تحویل داده شده است.
ساسان عضدی از راه حقوقی اقدام به مطالبه‌ی وجه نرم‌افزار از شرکت درگر می‌کند. وی از سوی دیگر می‌خواهد مطمئن شود که نرم‌افزار ارسالی به ایران، همان نرم‌افزاری است که او به نام خود از آمریکا تحویل گرفته است.
درگر اما معتقد است که عضدی مأموریت داشته که نرم‌افزاری برای یک دستگاه سفارش دهد، که در قالب قراردادی قانونی به ایران صادر شده است.
اینک نه تنها شرایط شرکت آمریکایی زیر پا گذاشته شده، که مسئولیت این کار هم متوجه شخص عضدی شده است. وی هم که نمی‌خواهد با آمریکا مشکلی پیدا کند، پیش‌دستی کرده و ۶ ماه پیش از آن‌که درگر مراتب را به ایالات متحده اطلاع دهد، آمریکا را در جریان قرار داده است.
سمی برای معاملات
وی می‌گوید از این جریان به بعد تمام فعالیت‌های من متوقف شده است و هیچ‌کدام از شرکای سابق علاقه‌ای به همکاری با من ندارند؛ پرونده‌ی شکایت عضدی هم‌چنان در جریان است.
البته شرکت درگر انکار می‌کند که آگاهانه یا به قصد دور زدن قوانین آمریکا این کار را انجام داده است. سخنگوی این شرکت معتقد است که این کار تنها نتیجه‌ی ناهماهنگی‌های سازمانی در شرکت بوده که به محض تشخیص برطرف شده‌اند.
مقامات آمریکایی هنوز در این مورد موضع‌گیری خاصی نکرده‌اند. اگر کار به تحریم بکشد، عواقب وخیمی برای شرکت درگر در پی خواهد داشت. شرکت درگر یک پنجم دارایی‌های ۸ /۱ میلیارد یورو خود در سال گذشته را، در ایالات متحده به‌دست آورده است.