نتانیاهو در واشنگتن به دنبال چیست؟

این نخستین دیدار رو در روی دو سیاستمدار پس از آغاز رسمی کار دونالد ترامپ است. ترامپ در همان نخستین روزهای شروع رسمی کار خود با بنیامین نتانیاهو تماسی تلفنی داشت. موضوع از جمله بر سر توافق هسته‌ای با ایران بود. پس از آن نیز، گفته می‌شود، ترامپ نامه‌ای برای نتانیاهو ارسال کرده است. نامه‌ای که مضمون آن فاش نشده است. حال اما قرار است روز چهارشنبه، ۱۵ فوریه، ترامپ و نتانیاهو دیدار و گفت‌وگو کنند. یک روز پیش از دیدار ترامپ با نخست وزیر اسرائیل، قرار است گفت‌وگوی بین رکس تیلرسون، وزیر امورخارجه دولت ترامپ و نتانیاهو برگزار شود.

توافق هسته‌ای با ایران

پس از توافق هسته‌ای کشورهای پنج به اضافه یک با ایران، مخالفت با برجام به یکی از محورهای اصلی دیپلماسی خارجی دولت اسرائیل و نتانیاهو بدل شد. از این رو، می‌توان مطمئن بود که در جریان گفت‌وگوهای نخست وزیر اسرائیل در واشنگتن، بار دیگر موضوع توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران و گسترش نفوذ این کشور در منطقه مورد بحث و گفت‌وگوی طرفین قرار گیرد.

ترامپ و نتانیاهو، هر دو رویکردی انتقادی به توافق هستهای با ایران دارند. گرچه به نظر می‌رسد که سیاست ترامپ نسبت به توافق هسته‌ا‌‌ی تعدیل شده باشد. ترامپ پس از شروع رسمی کار خود موضوع پاره کردن برجام را به میان نکشید ولی کماکان رویکرد انتقادی خود را نسبت به آن حفظ کرد. نتانیاهو نیز خواستار افزایش فشار و گسترش تحریم‌ها علیه ایران است. موضوعی که دولت ترامپ نیز نسبت به آن اتفاق نظر دارد. ترامپ از اجرای بد برجام سخن گفته و مدعی شده است که توافق هستهای منجر به تقویت جمهوری اسلامی ایران و افزایش نفوذ این کشور در منطقه شده است.

بیشتر بخوانید: ترامپ: شهرک‌سازی اسرائیل به صلح خاورمیانه کمک نمی‌کند

ترامپ سیاست اوباما در قبال ایران را بارها مورد انتقاد قرار داده و بر این باور است که این سیاست در کل منطقه مشکل ساز بوده است. باید یادآور شد که در پیش گرفتن سیاست افزایش فشار بر جمهوری اسلامی ایران و محدود کردن دامنه نفوذ این کشور در منطقه، از سوی عربستان و کشورهای حوزه خلیج فارس نیز درخواست شده است.

اوباما، ترامپ و بحران خاورمیانه

سیاست اوباما در برابر اسرائیل و شخص نتانیاهو با سیاستی که ترامپ در پیش گرفته است، تفاوتی آشکار داشت. تفاوتی که در آخرین ماه‌های زمامداری اوباما حتی افزایش یافت. اختلاف نظر بین اوباما و نتانیاهو تنها به توافق هسته‌ای ایران محدود نمی‌شد، بلکه سیاست‌های شهرک سازی اسرائیل را نیز شامل می‌گشت. سخنان ترامپ در کارزار انتخابات ریاست جمهوری حکایت از تغییری جدی در رویکرد دولت ترامپ در قیاس با دولت اوباما داشت.

مهمترین موضوعی که ترامپ در ارتباط با رویکرد خود نسبت به اسرائیل در دوره پیش از انتخابات مطرح کرده بود، موضوع انتقال سفارت آمریکا از تلآویو به اورشلیم (بیت‌المقدس) بود. چنین امری، نه تنها می‌توانست بحران خاورمیانه را شدت ببخشد بلکه در عمل به معنی فاصله گرفتن از ایده ایجاد دولت مستقل فلسطینی بود.

بیشتر بخوانید:گفت‌وگوی تلفنی "دلپذیر" نتانیاهو و ترامپ درباره ایران

طرح انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم در عمل باعث تقویت نیروهای راست در سیاست اسرائیل گشت. نیروهای راست اسرائیل رویکرد ترامپ در قبال این کشور را نشانه چراغ سبز دولت جدید آمریکا برای پیشبرد سیاست خود ارزیابی کردند. این نیروها نه تنها خواستار قانونی کردن امر شهرک سازی شدند، بلکه از الحاق رسمی این سرزمین‌ها به اسرائیل سخن گفتند.

گرچه ترامپ در اظهارات اخیر خود و از جمله در مصاحبه‌ای که با روزنامه اسرائیلی و راستگرای "هایوم" داشته، از اظهارات پیشین خود چه در زمینه انتقال سفارت آمریکا در اسرائیل و چه در مورد شهرک‌سازی در مناطق اشغالی، عقب نشینی کرده است، اما هنوز نیروهای راست افراطی اسرائیل بر این باورند که می‌توانند روی حمایت و پشتیبانی ترامپ در پیشبرد سیاستهای خود حساب باز کنند.

دولت مستقل فلسطینی

رهبر حزب راست و افراطی "خانه یهودی"، نفتالی بنت، آشکارا به نتانیاهو توصیه کرده است که مانع از طرح موضوع تاسیس دولت مستقل فلسطینی در جریان مذاکرات خود در واشنگتن بشود. بنت هشدار داده که طرح این موضوع می‌تواند به منافع و سیاست بینالمللی اسرائیل آسیبی جدی وارد سازد.

بیشتر بخوانید: مردان ترامپ برای خاورمیانه

از سوی دیگر، دولت ترامپ مایل است هر چه زودتر گفت‌وگوهای صلح خاورمیانه را برگزار کند. بدیهی است که تایید سیاست شهرک سازی اسرائیل یا از آن مهم‌تر، موضوع انتقال سفارت آمریکا در اسرائیل به اورشلیم، کمکی به حل بحران خاورمیانه نیست. از همین رو، ترامپ موضوع انتقال سفارت آمریکا را موضوعی قابل بررسی خوانده و از سیاست شهرک سازی اسرائیل انتقاد کرده و آن را ناسازگار با مذاکرات صلح خاورمیانه دانسته است.

به هر روی، سخنان و اظهارات ترامپ و نتانیاهو پس از دیدار روز چهارشنبه تا حدودی سیاست دولت جدید آمریکا در منطقه را روشن خواهد ساخت و این موضوعی است که از اهمیتی جهانی برخوردار است.