موسسه سیپری: اروپا مقصد اصلی صادرات تسلیحات است
۱۴۰۰ اسفند ۲۳, دوشنبه
آمار مربوط به فروش جهانی تسلیحات در پس زمینه جنگ در اروپا اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. مؤسسه تحقیقات صلح استکهلم (سیپری) آمار تجارت تسلیحات از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ را با دوره پنج‌ساله قبلی مقایسه کرد که نشانه‌ای از "افزایش شدید تنش در سراسر اروپا" قبل از تشدید تنش فعلی در آن مشهود است.
در حالی که تجارت جهانی تسلیحات عمده ۴.۶ درصد کاهش یافته است، کشورهای اروپایی خرید تسلیحات خود را ۱۹ درصد افزایش داده‌اند که این بیشترین افزایش در جهان به شمار می‌رود. پیتر وزمان (Pieter Wezeman)، یکی از نویسندگان تحقیق مؤسسه (SIPRI)، این موضوع را "انباشته شدن سلاح‌های نگران کننده" می‌نامد.
ایان آنتونی (Ian Anthony)، مدیر برنامه (SIPRI) برای امنیت اروپا، نیز به دویچه‌وله گفت که آخرین آمار نشان دهنده واکنش اروپا به الحاق شبه‌جزیره کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴ و تجاوز روسیه به منطقه دونباس است. متحدان ناتو از این سال متعهد شدند که «روند کاهش بودجه دفاعی را معکوس کنند.»
آنتونی افزود: «آنچه اکنون در اعداد منعکس شده است تا حد زیادی نتیجه اجرای آن تصمیم است.»
کاهش صادرات تسلیحات از روسیه
فروش تسلیحات توسط روسیه، "صادرکننده شماره ۲ جهان"، پس از ایالات متحده، ۲۶ درصد کاهش یافته است. با این حال، این را می‌توان با کاهش سفارش‌ها فقط از دو کشور توضیح داد: هند و ویتنام. محققان (SIPRI) انتظار دارند هند در سال‌های آینده "خریدهای قابل توجه تسلیحات روسی" را از سر بگیرد.
آلمان پنجمین صادرکننده بزرگ جهان است، اما صادرات تسلیحات این کشور در دوره پنج‌ساله مورد بررسی ۱۹ درصد کاهش نشان داد. صادرات تسلیحات ایالات متحده در همان دوره زمانی نیز ۱۴ درصد افزایش یافت و خرید تسلیحات توسط فرانسه که در رتبه سوم جهان قرار دارد، تا ۵۹ درصد افزایش داشته است.
همسایگان روسیه هواپیماهای جنگنده آمریکایی می‌خرند
با وجود اینکه آمار مؤسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم (SIPRI) فقط دوره پایانی سال گذشته را پوشش می‌دهد، اما تشدید درگیری روسیه و اوکراین "از قبل نشانه‌های خود را آشکار کرده بود". به اذعان پیتر وزمان از محققان این مؤسسه، «وخامت قابل توجه در روابط بین اکثر کشورهای اروپایی و روسیه محرک مهمی برای رشد واردات تسلیحات اروپایی بود، به‌ویژه در میان کشورهایی که نمی‌توانند نیازهای خود را به‌طور کامل از طریق صنایع دفاعی خود تأمین کنند.»
معاملات تسلیحاتی نیز نقش مهمی در "روابط امنیتی فراآتلانتیک" ایفا کرد. ایالات متحده تا حد زیادی تأمین کننده اصلی کشورهای اروپایی به‌خصوص در زمینه "هواپیماهای جنگی" بود. بریتانیا، نروژ و هلند در مجموع ۷۱ جنگنده اف ۳۵ آمریکا را سفارش دادند. در سال ۲۰۲۰/۲۱، سفارش‌های بیشتری توسط کشورهایی اضافه شد که به‌ویژه از سوی روسیه احساس خطر می‌کنند: فنلاند و لهستان به‌ترتیب ۶۴ و ۳۲ فروند هواپیمای اف ۳۵ سفارش دادند. در همین حال، آلمان ۵ فروند هواپیمای ضد زیردریایی P-8A به ایالات متحده سفارش داد.
صادرات اندک به اوکراین
واردات تسلیحات اوکراین از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ بسیار محدود بوده است. به گفته مؤسسه (SIPRI)، سطح پایین انتقال تسلیحات به اوکراین تا حدی در مقایسه با "منابع مالی محدود این کشور" قابل توجیه است. از سوی دیگر واقعیت این است که اوکراین قابلیت تولید تسلیحات خاص خود را داشته و زرادخانه بزرگی از تسلیحات عمده، به‌ویژه مربوط به دوران شوروی، دارد.
گزارش مؤسسه (SIPRI) اشاره می‌کند که تحویل تسلیحات به اوکراین عموماً بیشتر "اهمیت سیاسی" داشته تا نظامی، و «تا فوریه ۲۰۲۲، تعدادی از صادرکنندگان عمده تسلیحات به‌دلیل نگرانی مبنی بر دامن زدن به درگیری‌ها، فروش خود را به اوکراین محدود کردند».
خرید تسلیحات اوکراین شامل ۱۲ پهپاد جنگی از ترکیه، ۵۴۰ موشک ضد تانک از آمریکا، ۸۷ خودروی زرهی و ۵۶ قطعه توپ از جمهوری چک بود.
پهپادهای "بایراکتار" ترکیه و موشک‌های ضد تانک "اولین" ساخت آمریکا در درگیری‌های فعلی در حال عملیات هستند و اخیراً تصاویری از تانک‌ها و سایر خودروهای زرهی نابود شده روسی را به تصویر کشیدند.
ایان آنتونی، مدیر برنامه (SIPRI) معتقد است «هیچ سیستم تسلیحاتی واحدی وجود ندارد که نتیجه جنگ فعلی را تعیین کند. تمرکز روسیه بر جنگ محاصره‌ای، استفاده از توپخانه سنگین و بمباران غیردقیق از هوا، یادآور این است که هرگونه صحبت در مورد تعیین‌کننده بودن فناوری‌های جدید در میدان نبرد باید با احتیاط بیان شود.»
آنتونی انتظار دارد که این درگیری "پیامدهایی فراتر از تجارت اسلحه" در سال‌های آینده داشته باشد. او در بخش دیگری از صحبت‌هایش افزود: «جنگ در اوکراین هم‌اکنون به‌طور اساسی جغرافیای سیاسی -نظامی اروپا را تغییر داده است. دیگر هیچ توهمی در مورد همکاری با روسیه در یک مفهوم جامع امنیتی، همانطور که در دهه ۱۹۹۰ توافق شد، وجود ندارد. روسیه نمی‌تواند شریک یک آینده نامعلوم باشد».
به گفته مدیر برنامه مؤسسه (SIPRI) برای امنیت اروپا، حمله روسیه به اوکراین همچنین به ناتو این "حق" را می‌دهد که از ملاحظات و احتیاط‌کاری‌های قبلی خود در قبال روسیه در کشورهای عضو شرقی خود دست بکشد، چرا که ناتو اکنون، متاثر از حمله روسیه به اوکراین از تعهداتی که به روسیه برای عدم استقرار دائمی واحدهای رزمی اصلی در آن کشورها داده بود، "مبرا" است.
آنتونی تأکید کرد نتیجه جنگ در اوکراین تعیین خواهد کرد که "خط تماس بین ناتو و روسیه" در کجا دوباره ترسیم شود. اما ناتو اکنون از وعده‌هایی که به روسیه در مورد "عدم استقرار دائمی نیروهای نظامی" در اروپای مرکزی و "عدم پیکربندی نیروهای هسته‌ای برای حمایت از بازدارندگی گسترده" داده بود، رها شده است.