«موج‌سبز» برنده جایزه حقوق بشری ویژه فیلم شهر نورنبرگ
۱۳۸۹ آذر ۱۳, شنبه
«جایزه حقوق بشر فیلم شهر نورنبرگ آلمان» (Menschenrechtsfilmpreis Nürnberg) از سوی هفده نهاد مستقل فرهنگی و هنری اعطا می‌شود. از مجموع ۲۸۴ اثری که برای دریافت این جایزه امسال عرضه شدند ۳۵ فیلم به بخش مسابقه راه یافتند. در میان این ۳۵ فیلم، "موج سبز؛ انتخابات ریاست جمهوری ایران" به عنوان بهترین فیلم انتخاب شد. این فیلم ساخته علی صمدی‌احدی و محصول مشترک دو شبکه تلویزیونی WDR آلمان و ARTE آلمان-فرانسه است.
"موج سبز؛ انتخابات ریاست جمهوری ایران" با ترکیبی از انیمیشن و ویدئوهای مستند به روایت گوشه‌هایی از حوادث پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ۸۸ در ایران می‌پردازد.
چهار رقیب اصلی فیلم "موج سبز" عبارت بودند از "مستند تابوی مرگ؛ کودکان شیمیایی بصره"، "مستند ده فرمان؛ هفت سال هدر رفته"، "مستند فقط صبر؛ کودکان پناهندگان در آلمان" و "گزارش تلویزیونی کنگو؛ انقلاب زنانگی".
جشنواره‌ای برای نمایش آثار هنرمندان متعهد
کلاس لاب، از مدیران مسئول «جایزه حقوق بشر فیلم آلمان»، می‌گوید: ««جایزه حقوق بشر فیلم آلمان» چهار به‌علاوه یک بخش دارد. این بخش‌ها عبارتند از بخش فیلم‌های حرفه‌ای، فیلم‌های آماتور، فیلم‌کوتاه و آثار دانشجویان رشته فیلم‌سازی، بعلاوه یک بخش دیگر که به آثار برگزیده تماشاگران اختصاص دارد. امسال ۲۸۴ فیلم ارائه شدند که هیئت داوران از مجموع این آثار ۳۵ فیلم را برای بخش مسابقه انتخاب کرد.»
«جایزه حقوق بشر فیلم آلمان» از سال ۱۹۹۸ هر دو سال یکبار و به مناسبت روز جهانی حقوق بشر اعطا می‌شود. هدف از اعطای این جایزه که از سوی هفده نهاد مستقل آموزشی، فرهنگی، هنری و مذهبی آلمان داده می‌شود، پشتیبانی از هنرمندان متعهدی است که در آثارشان به موضوع نقض حقوق بشر پرداخته‌اند. آثار ارائه شده امسال، تولیدات تلویزیونی و فیلم‌هایی هستند که بر اساس مستندات واقعی تهیه شده‌اند و در آنها پایمال شدن حقوق اولیه انسا‌ن‌ها به نقد کشیده شده است.
پرداختن منسجم و داستان‌گونه به حوادث پس از انتخابات ایران
فیلم "موج سبز" ساخته علی صمدی‌احدی بر بستر گفته‌ها و نوشته‌های شاهدان عینی حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران ساخته شده است. علی صمدی‌احدی می‌گوید: «من هم سال ۸۸ مثل خیلی از آنهایی که در حوزه رأی‌گیری شهر بن (در آلمان) دیدم، برای اولین بار رأی دادم. چون پیش از آن زیاد به ایران سفر می‌‌کردم و دیده بودم که شرایط، بعد از دوران محمد خاتمی و بر سر کار آمدن محمود احمدی‌نژاد خیلی تغییر کرده بود. در نتیجه خیلی از آنهایی که در انتخابات ریاست جمهوری دوره قبل به دلیل سرخوردگی رأی نداده بودند، این‌بار می‌گفتند این شرایط بایستی تغییر کند و تصمیم گرفته بودند رأی بدهند. بخصوص که می‌گفتند اگر شمار آرا از یک حدی بیشتر بشود نمی‌توانند تقلب کنند.»
فیلم "موج سبز" هم با همین زاویه دید، یعنی نمایش شور و شوق مردم پیش از انتخابات، آغاز می‌شود. علی‌صمدی‌احدی با کنار هم چیدن داستان‌های کوتاهی که از دریچه نگاه راویان داستان‌ها حکایت می‌شوند، روزهای پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ۸۸ را به تصویر می‌کشد. این داستان‌ها مجموعه‌ای از خاطرات قشرهای مختلفی هستند که در اعتراض‌های خیابانی شرکت کردند، کتک خوردند، زندانی شدند یا شبانه از وطن گریختند.
راوی یکی از داستان‌های کوتاه فیلم حتی یک بسیجی است که پشت در مسجد نشسته است و پریشان از خشونتی که برای سرکوب معترضان اعمال می‌شود، اشک می‌ریزد. کلاوس لاب، از مدیران مسئول جشنواره، می‌گوید: «یکی از معیارهای مهم برای انتخاب فیلم برتر، پرداخت منسجم و داستان‌گونه فیلم از یک موضوع است. مسلم است که محتوای اثر بایستی مسئله حقوق بشر باشد. اما چگونگی پرداختن به موضوع هم برای ما بسیار مهم است.»
«تقدیم به جعفر پناهی و نسرین ستوده»
فیلم "موج سبز" پیش از نمایش سینمایی، توسط شبکه تلویزیونی مشترک آلمان و فرانسه، شبکه ARTE پخش شد. پرداختن منسجم و داستان‌گونه فیلم به حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری با استقبال گسترده مخاطبان این شبکه تلویزیونی همراه بود که اغلب قشر تحصیل‌کرده جامعه آلمان هستند.
"موج‌سبز" تنها فیلم ساخت آلمان خواهد بود که امسال در بخش مسابقه جشنواره فیلم ساندنس Sundance Film Festival شرکت می‌کند. جشنواره فیلم ساندنس با هدف حمایت از فیلم‌ها و فیلم‌سازان مستقل از سال ۱۹۹۱ هر ساله، در ماه ژانویه ۲۰۱۱ در آمریکا برگزار می‌شود و بخش‌های مختلفی، از جمله بخش فیلم مستند، دارد.
علی صمدی‌احدی، کارگردان ایرانی هدف خود را پشتیبانی از جامعه مدنی ایران با انعکاس صدای آنها می‌داند. وی در مصاحبه با دویچه وله می‌گوید: «نمایش اتفاقاتی که در جامعه ایران می‌افتد در خارج از کشور، و بر عکس اطلاع‌رسانی به مردم داخل کشور در باره فعالیت‌هایی که در پشتیبانی از آنها در خارج از کشور انجام می‌گیرد، مهم است و جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.»
علی صمدی‌احدی، «جایزه حقوق بشر فیلم آلمان» را به جعفر پناهی، کارگردان برجسته ایرانی، و نسرین ستوده، وکیل و فعال حقوق بشر که هم اکنون در ایران در بند است، تقدیم کرده است.
شبنم نوریان
تحریریه: کیواندخت قهاری