ممنوعیت استفاده از توئیتر و فیس‌بوک برای احزاب ایرانی؛ نتیجه «شکست اطلاعاتی»
۱۳۸۹ دی ۲۹, چهارشنبه
رئیس کمیسیون ماده ۱۰ احزاب در ایران خبر از اصلاح قانون احزاب داد. چیزی که آن را بر اساس اظهارات این مقام دولتی می‌توان دور تازه‌ای از اعمال محدودیت برای احزاب در ایران در نظر گرفت.
البته اعمال محدودیت در برابر فعالیت آزاد احزاب در ایران امر تازه‌ای نیست تا آن‌جا که برخی در مورد وجود حزب به معنای واقعی آن در ایران اظهار تردید می‌کنند. «حاکمان ایران به دنبال یک جامعه‌ی تک صدایی هستند که در آن احزاب یا تعطیل باشند یا بدون فعالیت،» این چیزی‌ست که محمدعلی توفیقی، عضو سابق شورای مرکزی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، به دویچه وله می‌گوید.
با این همه آن‌چه در اظهارات رئیس کمیسیون ماده ۱۰ احزاب می‌تواند جدید قلمداد شود، اعلام ممنوعیت فعالیت در فیس‌بوک و توئیتر برای احزاب است.
حمیدرضا فولادگر به "فارس" گفت که «با توجه به شرایط جنگ نرم، استفاده احزاب از شبکه‌های اجتماعی نظیر فیس‌بوک و توئیتر برای فعالیت‌های خود تخلف محسوب می‌شود.»
این مقام دولتی در ایران در حالی از ممنوع شدن فعالیت احزاب در فیس‌بوک و توئیتر به علت وجود جنگ نرم سخن گفت که در حال حاضر یکی از اکانت‌های توئیتر به نام رهبری ایران ثبت شده است.
دفتر رهبری ایران در اکانت توئیتر خود آخرین اخبار مربوط به سفرها و گفته‌های آیت‌الله خامنه‌ای را بازتاب می‌دهد. توییتر رهبری ایران را هزار و ۱۱۹ نفر به طور ثابت دنبال می‌کنند. این رقم در مقایسه با دنبال‌کنندگان ثابت برخی دیگر از اکانت‌های کاربران ایرانی مخالف حکومت در توییتر، رقم چشمگیری نیست.
ترس از شکست در فضای دموکراتیک
«ممنوعیت حضور احزاب در فیس‌بوک و توئیتر نشان‌دهنده‌ی احساس شکستی‌ست که دولت در زمینه‌ی اطلاع‌رسانی در طول حوادث پس از انتخابات ۸۸ پیدا کرد.» این چیزی‌ست که حنیف مزروعی، روزنامه‌نگار و از اعضای "جبهه مشارکت ایران اسلامی" می‌گوید.
او که پیش از گریختن از ایران در جریان دستگیری‌های گسترده‌ی سال گذشته، سردبیری سایت جبهه مشارکت را بر عهده داشت، می‌گوید: «کلا دولت از سال گذشته به بعد به این نتیجه رسید که در زمینه اطلاع‌رسانی شکست خورده است. برای همین با ورود به بحث "جنگ نرم" در همه حوزه‌ها اعم از نشر و اینترنت و ماهواره و ... سعی در محدودسازی دارد.»
آرش غفوری، روزنامه‌نگار که او نیز از اعضای "جبهه مشارکت ایران اسلامی" است، با حنیف مزروعی موافق است. او می‌گوید: «چیزی که باعث ترس حکومت از شبکه‌های اجتماعی‌ست، وجود فضای رقابتی در این شبکه‌ها‌ست که امکان دخل و تصرف در آن ندارند.»
او توضیح می‌دهد: «فیس‌بوک چیز خاصی نیست. تنها نکته‌اش این است که هم من هم آقای احمدی‌نژاد به یک اندازه در فیس‌بوک حق داریم. حق هر کدام‌مان هم مالکیت یک صفحه‌است. حالا این‌که چه تعداد به صفحه‌ی من بیایند، چه تعداد به صفحه‌ی او بروند، دست ما نیست.»
غفوری می‌گوید: «مشکل حکومت هم این است که این فضای دموکراتیک را بر نمی‌تابد. چون می‌داند که در فضای دموکراتیک شکست می‌خورد.»
او می‌گوید: «از انتخابات ۸۸ هم بود که حکومت نسبت به این شبکه‌های اجتماعی عقده پیدا کرد وگرنه قبل از آن که این شبکه‌ها حتی فیلتر هم نبودند.»
غفوری می‌گوید که «حتی همین الآن هم نمی‌دانند دقیقاَ این سایت‌هایی که درباره‌اش صحبت می‌کنند و ربطش می‌دهند به جنگ نرم چی هست. چون وگرنه می‌دانستند که این حرف‌شان اصلاَ ضمانت اجرا نخواهد داشت.»
او در توضیح می‌گوید: «بسیاری از صفحات در فیس‌بوک را که خود گروه‌ها درست نمی‌کنند بلکه طرفداران‌شان درست می‌کنند. خب اگر طرفداران فلان حزب روی فیس‌بوک صفحه‌ای باز کرد، از دست آن حزب چه کاری بر می‌آید که انجام دهد. مگر این‌که هدف تنها برخورد با برخی از احزاب باشد.»
به تعطیلی کشاندن احزاب منتقد
بر اساس اظهارات رئیس کمیسیون ماده ۱۰ احزاب به نظر می‌رسد که تحلیل حنیف مزروعی و آرش غفوری که بیش‌تر از زاویه شکست دولت از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به بررسی چرایی ممنوعیت استفاده از این شبکه‌های اجتماعی می‌پردازند، نزدیک به واقعیت است. چرا که این مقام دولتی در گفت‌وگو با "فارس" بخصوص تاکید کرد که عضوگیری از طریق فیس‌بوک و توئیتر برای احزاب ممنوع است.
با این‌همه محمدعلی توفیقی، عضو سابق شورای مرکزی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، به دویچه وله می‌گوید که حکومت ایران همچنان مایل به نمایش وجود یک شبه دموکراسی در داخل ایران است و از این منظر به ماجرا نگاه می‌کند :« جمهوری اسلامی همواره با تکثر سیاسی و برقراری دموکراسی مشکل داشته اما در عین حال تمایل دارند که نشان دهند یک شبه دموکراسی در ایران وجود دارد. مثلاَ احزاب وجود دارند. اما از آن طرف آنقدر فضا را به صورت واقعی و حالا اینترنتی برای احزاب تنگ می‌کنند که عملاَ آن معدود احزاب منتقد باقی‌مانده نیز نتوانند فعالیت کنند.»
او مثال می‌زند: «از بازداشت رهبران و اعضای احزاب منقد گرفته تا بستن نشریات‌شان و اکنون نیز ممنوع کردن استفاده از توئیتر و فیس‌بوک. مشخص هم است که هد‌ف‌شان ممنوعیت استفاده‌ی احزاب منتقد است نه دوستان‌شان.»
او می‌گوید که حکومت در پی آن است که تاثیرگذاری حزب را هم در فضای واقعی و هم در فضای مجازی از بین ببرد.
مریم میرزا
تحریریه: یلدا کیانی