معبد هندوها یا مسجد مسلمانان؟
۱۳۸۹ مهر ۱۰, شنبه
پیروان دین هندو و مسلمانان دیرزمانی است که بر سر مکانی مقدس در شهر "ایودهیا" (اجودهیا) در ایالت "اوتار پرادش" با یکدیگر نزاع دارند. هر دو طرف خود را صاحب اصلی زمین دانسته و حاضر به آشتی و توافق با یکدیگر نیستند.
افراط‌گرایان هندو در ۱۸ سال پیش با حمله به مسجد "بابری" در شهر "ایودهیا" این مکان مقدس را با خاک یکسان کردند. به گفته آنان، این مسجد در قرن شانزدهم با زور بر شالوده معبد هندوها ساخته شده است. تاکنون بیش از ۲ هزار نفر در درگیری‌های خونین میان مسلمانان و هندوها کشته شده‌اند. حال دادگاه رسیدگی به این مناقشه تاریخی رأی خود را در گزارشی ۱۰ هزار صفحه‌ای تنظیم و اعلام کرده است.
در روز پنج‌شنبه (۸ مهر) به هنگام صدور رأی دادگاه بیش از ۲۰۰ هزار نیروی انتظامی در ایودهیا مستقر شده بودند تا از درگیری احتمالی میان نیروهای متخاصم جلوگیری کنند. در این روز تمامی مدارس، مغازه‌ها و دفترها در ایودهیا تعطیل شدند. به گفته شاهدان عینی، در زمان اعلام حکم، سکوت دلهره‌آوری شهر را فرا گرفته بود که یادآور زد و خوردهای مرگبار سال ۱۹۹۲ بود.
هند خود را سرزمین فرهنگ‌های متفاوت می‌داند و به همزیستی مسالمت‌آمیز میان پیروان ادیان مختلف در جامعه خود می‌بالد. وزیر کشور هند چند ساعت پیش از صدور رأی از مردم خواست با «دولت همکاری کرده» و به ارزش‌هایی توجه داشته باشند که برای همه‌ی شهروندان هند از اهمیت برخوردارند.
مکان مورد نزاع در شهر ۵۰ هزار نفری ایودهیا واقع شده و با حصاری به ارتفاع چهار متر از سوی نیروهای نظامی به شدت محافظت می‌شود. هندوهای متعصب در سال ۱۹۸۴ خواستار برپایی معبدی به افتخار خدای خود،"راما"، بر زمین مسجد "بابری" شدند. بنا به اسطوره‌های هندو در ۹۰۰ هزار سال پیش "راما" در این مکان زاد شده است. این درخواست سبب تنش بیشتر میان جناح‌های درگیر شد و حتا پای سیاستمداران هندی را نیز به این نزاع کشاند.
در پی تخریب مسجد در سال ۱۹۹۲ و برغم ادامه‌ی تنش‌ها، بارگاهی برای تجلیل از "راما" بر ویرانه‌های مسجد بنا شد. این مسئله سبب خشم مسلمانان شد. بعدها تنها تروریست بازداشت‌شده در حوادث خونین بمبئی در سال ۲۰۰۸، نیز تخریب مسجد بابری و ساخت بارگاه هندوان را یکی از دلایل «حمله انتقامی» مهاجمان مسلح به اماکن توریستی در بمبئی ذکر کرد.
مخالفت با حکم دادگاه
بنا به حکم دادگاه، محوطه‌مورد مناقشه که بالغ بر ۲۵۰ هزار مترمربع مساحت دارد، می‌باید میان جناح‌های درگیر تقسیم شود. بر طبق رأی دادگاه، دوسوم این محوطه به دو گروه هندو تعلق می‌گیرد و یک سوم آن نیز به مسلمان داده می‌شود.
راجیف دهاوان، وکیل مدافع مسلمانان، ناخشنودی خود را از رأی دادگاه ابراز داشت و گفت: «در تقسیم زمین باید نخست مشخص شود که مالک زمین کیست. این رأی نمی‌باید صادر می‌شد، زیرا در مورد مهمترین پرسش، یعنی درباره مالکیت زمین، پاسخی داده نشده است.»
جناح‌های درگیر سال‌های طولانی راه حلی برای تقسیم زمین نیافتند، اما حال با حکم دادگاه این محوطه باید در ظرف ۳ ماه میان شاکیان حقوقی تقسیم شود.
وکیل مدافع هندوان نیز به رأی دادگاه انتقاد کرد. به گفته وی، «اگر مبنا را حق و عدالت بگذاریم، این حکم خطا است. زیرا مبنای این شکایت ایمان هندوان به تولد "راما" در این مکان است». او افزود: «اما این موضوع به تنهایی نمی‌تواند پایه ادعایی حقوقی باشد.»
نظرات متفاوت شهروندان هندی
نظرات شهروندان هندی نیز در اینباره متفاوت است. به گفته یک هندو، «رأی دادگاه برای طرفداران هر دو مذهب باید قابل قبول باشد». زیرا از این طریق می‌توان نمونه خوبی از برادری میان ادیان را به نمایش گذاشت. شهروند دیگری آرزو می‌کند که پیروان دین اسلام و هندو بطور مشترک در این مکان مقدس نیایش کنند. به گفته وی، «با ناسزا و نزاع کاری از پیش نخواهد رفت».
یک زن هندی این تقسیم را ناعادلانه دانسته و می‌گوید: «بهتر بود که زمین بطور مساوی میان گروه‌های دینی تقسیم می‌شد. اما حال باید تصمیم دادگاه گردن گذاشت.»
وکیل مدافع مسلمانان ضمن مخالفت با رای دادگاه اعلام کرد که خواهان ارجاع مطالبات مسلمانان به "دادگاه عالی هند" است. وی تصریح کرد، «گرچه دادگاه وجود بنای مسجد بر این زمین را پذیرفته، اما تقسیم آن به سه تکه اشتباه است».
هندوها نیز رأی دادگاه را نادرست خواندند و خواستار رسیدگی به شکایت‌های خود در دادگاهی صالح‌تر شدند. به گفته وکیل هندوها، «تعلق یک‌سوم زمین به مسلمانان هیچ توجیه حقوقی ندارد».
IS/KG