مسجد ایاصوفیه، صحنهی مناقشهای تازه؟
۱۳۸۹ شهریور ۲۵, پنجشنبهعدهای از مسیحیان ارتودوکس یونانی از ایالات متحده قصد دارند روز جمعه (۱۷ سپتامبر / ۲۶ شهریور) با وجود ممنوعیت قانونی از سالها پیش، در مسجد "ایاصوفیه" در استانبول مراسم مذهبی مسیحی برگزار کنند.
"مجمع بینالمللی ایاصوفیه" در ترکیه اعلام کرد که این موضوع را در نامهای به رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، خبر داده است. به گزارش خبرگزاری فرانسه در ترکیه نگرانیها از اعتراضهای ضدمسیحی بیشتر شده است.
جنجال برای یک مراسم
به گزارش برخی رسانههای ترکیه، مقامهای این کشور هر گونه مراسم مذهبی را در مسجد ایاصوفیه ممنوع کردهاند. در وضع کنونی گروه یاد شده مجبور خواهد بود در برابر ساختمان این مسجد مراسم مذهبی خود را برگزار کند.
روزنامه "ملیت"، چاپ آنکارا، نیز خبر داد که بهدلیل برنامهی این مراسم دعا دولتهای آنکارا، واشینگتن و آتن در این مورد با یکدیگر تماس گرفتهاند. این روزنامه افزود: « این گروه مسیحی را به تنهايى نمیتوان جدی گرفت؛ اما ممکن است ملیگرایان ترکیه رفتار آنها را زمینهای برای اعتراضهای خود علیه اقلیت مسیحی در این کشور قرار دهند».
جمعیت ارتودوکس یونانی در استانبول، از اقدام این دسته از مسیحیان ایالات متحده دوری جسته است.
عیسی در مسجد، محمد در کلیسا
بنای ۱۵۰۰ سالهی ایاصوفیه در شهر قدیم استانبول، شهر تاریخی ترکیه نزدیک هزار سال کلیسای اصلی امپراتوری روم شرقی بود. پس از تسلط امپراتوری عثمانی بر این شهر از سال ۱۴۵۳ میلادی این محل مهمترین مسجد امپراتوری عثمانی شد.
در سالهای دههی ۳۰ میلادی به فرمان مصطفی کمال آتاتورک، بنیانگذار جمهوری ترکیه، این مسجد که پیشتر کلیسایی تاریخی بود، به موزه تبدیل شد. از آن به بعد، برگزاری مراسم دینی مسیحیان و مسلمانان در آن اکیداَ ممنوع است.
با وجود این ممنوعیت مسلمانان همیشه خواستار گشایش آن برای برگزاری مراسم مذهبی خود بودهاند. درست چند هفته پیش بود که یک جناح تندرو و کوچک ملیگرا در ترکیه برای برگزاری مراسم پایان ماه رمضان در این بنا از دولت ترکیه درخواست مجوز کرده بود. این مجوز برای گروه یاد شده صادر نشد.
بنای ایاصوفیه از مهمترین آثار معماری بهجامانده از دورهی بیزانس است که ممنوعیت برگزاری مراسم مذهبی در آن وجود دارد.
در کلیسای ارتودوکس برای بیان تفاوتهای فرقهای عبارتهایی بهکار میبرند که شاخهی یونان یکی از آنهاست.