مسئله‌ی ایران در دیدارهای جورج بوش با سران اروپا
۱۳۸۷ خرداد ۲۰, دوشنبه
دوشنبه، ۹ ژوئن (۲۰ خرداد)، ساعت ۱۱ به وقت جهانی: جورج دبلیو بوش آخرین سفر اروپایی خود را آغاز کرد. ایستگاه‌های این سفر شش‌روزه عبارت‌اند از: بردو (اسلوونی)، برلین، رم، واتیکان، پاریس، لندن و بلفاست.
بوش در روز سه‌شنبه در اسلوونی که ریاست دوره‌ای اتحادیه‌ی اروپا را بر عهده دارد، با سران اتحادیه دیدار خواهد داشت. پس از آن، راهی آلمان خواهد شد.
مضمون دیدارها در اروپا
موضوعات ایران و برنامه‌ی اتمی حکومت آن، کمک به افغانستان جنگ‌زده، تحول‌های جوی و چگونگی مقابله با تأثیرهای منفی آن و سرانجام روابط تجاری اروپا و ایالات متحده مهم‌ترین مسائلی هستند که بنابر اظهارات رسمی در دستور کار دیدارهای بوش با سران اروپا قرار دارند.
بوش در دوره‌ی آخر ریاست جمهوری‌اش به سر می‌برد و مرسوم است که بگویند رئیس جمهور آمریکا در ماه‌های آخر اقامتش در کاخ سفید همچون یک "اردک لنگ" است، یعنی دیگر توش و توانی ندارد و نمی‌تواند کار مؤثری پیش برد. از این رو در رسانه‌های اروپایی این پرسش مطرح است که آیا سفر کنونی بوش به اروپا اهمیتی دارد؟
اذهان متوجه کسان دیگری است: متوجه باراک اوباما و جان مک‌کین، که یکی از آنان جانشین بوش خواهد شد. به همین جهت روزنامه‌ی انگلیسی "تایمز" در شماره‌ی روز دوشنبه (۹ ژوئن) نوشته است که در اجلاس اسلوونی سران اروپا تمام حواسشان به بوش نخواهد بود. به نظر این روزنامه، کم‌توجهی به بوش اشتباه است. تایمز با نظر به این موضوع که بوش در اروپا فاقد محبوبیت است، می‌نویسد: «ممکن است که بوش دیگر نتواند احترام متحدان غربی آمریکا را برانگیزد، اما پیوند میان اروپا و آمریکا همچنان برای دستیابی به ثبات و رفاه اهمیتی حیاتی دارد. موضع دو طرف در قبال تلاطم در بازار نفت، مواد خام، مواد غذایی و نیز همکاریشان برای مقابله با رکود اقتصادی برخوردار از اهمیت بلاواسطه‌ی عظیمی است.»
موضوع ایران
روزنامه‌ی تایمز در ادامه به موضوع ایران پرداخته، مسئله‌ی بار نظامی احتمالی تلاش‌های اتمی دولت ایران را برجسته کرده و با اشاره به مذاکرات هسته‌ای نوشته است: «به نظر می‌رسد تهران دارد وقت‌کشی می‌کند.»
مفسر "تایمز" در ادامه به این موضوع پرداخته که اروپا نگران آن است که مبادا آمریکا دست به حمله علیه ایران زند و توصیه کرده است که به جای نگرانی، بایستی دست به عمل زد، یعنی دولت ایران را قاطعانه زیر فشار سیاسی و اقتصادی قرار داد، تا خطر برطرف شود.
جورج بوش در آستانه‌ی سفرش به اروپا در مصاحبه با RAI، تلویزیون دولتی ایتالیا، بر روی همین نکته دست گذاشته است. از بوش در این مصاحبه پرسیده‌اند که آیا گزینه‌ی نظامی برای مقابله با ایران همچنان مطرح است، و او پاسخ داده: «آری، چنین است». بوش در ادامه گفته که «من در این سفر مدام در مورد خطرهای یک ایران هسته‌ای سخن خواهم گفت» و سپس تأکید کرده است که جهان آزاد بایستی کاری کند که ایران از غنی‌سازی دست بکشد. ترجمان این گفته همانی می‌شود که در تفسیر "تایمز" آمده است: اروپا بایستی ایران را زیر فشار بیشتری بگذرد.
خواست اعمال فشار بیشتر بر ایران
خبرگزاری‌ها موضوع ایران را در رأس مسائلی می‌دانند که در دیدارهای بوش مطرح خواهند شد. فشار بیشتر بر ایران: این خواست اصلی بوش در دیدار با سران اروپاست. این نکته در سخنان استفن هادلی نیز، در آستانه‌ی سفر اروپایی بوش تصریح شده است. او که مشاور امنیت ملی آمریکا در دستگاه بوش است، در مصاحبه‌ای مطبوعاتی گفته است: «ما خود دست به عمل می‌زنیم و از کشورهای دیگر مؤکداً می‌خواهیم بر ایران فشار وارد کنند.» او اعمال فشار را جزئی از راه حل کشمکش اتمی با ایران دانسته است.
بوش در آلمان
بوش در روز سه‌شنبه به آلمان سفر می‌کند. او در کاخ مزه‌برگ (Meseberg) در شمال برلین، مهمان آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان خواهد بود. در گفت‌وگوهای آنان، علاوه بر مسائل گمرگی مطرح در روابط تجاری اروپا و آمریکا، دو موضوع برجستگی دارند: یکم خواست آمریکا در این مورد که آلمان در افغانستان حضور قوی‌تری داشته باشد، از جمله به صورت نظامی، و دوم کشمکش اتمی با تهران.
آمریکا به آلمان به چشم عاملی کلیدی در برخورد با مسئله‌ی ایران می‌نگرد. حضور آلمان در نشست‌های رای‌زنی در مورد برنامه‌های اتمی جمهوری اسلامی در کنار اعضای دایمی شورای امنیت حاکی از اهمیت آلمان در این ارتباط است.
سیاستمداران آلمانی در روزهای اخیر در مورد جورج بوش و سیاست‌های وی با لحنی انتقادی سخن گفته‌اند. آنگلا مرکل اساس را بر ضرورت همکاری اروپا و آمریکا گذاشته و با نوشتن مقاله‌ای در روزنامه‌ی "زوددویچه تسایتونگ" بر ضرورت تحکیم پیوندهای موجود و رفع مشکلات تأکید کرده است.
مفسران، انتظار خاصی از دیدار در مزه‌برگ ندارند. فشار بر ایران، موضوعی از پیش مطرح است و فزونی گرفتن آن، مستقل از تأکیدهایی که بوش در سفر خود به اروپا خواهد کرد، به جریان افتاده است.
ر/ تایمز لندن، زوددویچه‌تسایتونگ، آسوشیتدپرس، خبرگزاری آلمان