مروری بر اخبار سایبر<br> از سگ مارک زاکربرگ تا سونامی فن‌آوری در ژاپن
۱۳۸۹ اسفند ۲۵, چهارشنبه
وقتی سگ مارک زاکربرگ هم پرطرفدار و خبرساز می‌شود
مارک زاکربرگ، بنیان‌گذار اصلی «فیس‌بوک» که حالا طبق آخرین آمار به «پرطرفدارترین» وب‌سایت شبکه‌ی اجتماعی در همه‌ی جهان تبدیل شده‌است همیشه خبرساز بوده‌است. گاهی با دعواهای حقوقی بر سر مدیریت و حقوق مادی و معنوی «فیس‌بوک»، گاه با شلوارجین و تی‌شرت‌های ساده و چروکش که هیچ نشانی از تصویر «ثروت‌مندترین جوان دنیا» ندارد و گاهی با به تصویر کشیدن فیلمی و روایتی از زندگی‌اش که کاملاً منطبق با واقعیت نیست به کارگردانی یکی از شناخته‌شده‌ترین کارگردانان سینما، یعنی دیوید فینچر، درباره‌ی شبکه‌اجتماعی که او مدیرش است.
حالا اما سگ کوچک مارک زاکربرگ که فقط یک ماه دارد هم کلی سروصدا کرده و پرطرفدار شده است. این سگ کوچک که اسمش پولی است، از نژاد شیپ داگ‌های مجارستانی است. مارک زاکربرگ در صفحه‌ای که برای فیس‌بوک این سگ ساخته است از زبان سگ، او را این‌طور معرفی کرده است:«من در اورگان به دنیا آمدم و حالا در پالو آلتو با مارک زاکربرگ و سیلا زندگی می‌کنم. من فوق‌العاده بامزه‌ام.»
در صفحهی این سگ آمده است که علایق او «نوازش کردن، غذا خوردن و دوست داشتن» است. هنوز دو هفته از آغاز به کار این صفحه نگذشته، سگ یک ماهه‌ی زاکربرگ نزدیک به شصت و پنج هزار طرفدار در «فیس‌بوک» پیدا کرده است.
اما سروصداهای سگ مارک زاکربرگ به همین‌جا ختم نشد. در ژانویه، شناسه‌ی کاربری مایکل آنتی، روزنامه‌نگار و وبلاگ‌نویس مشهور چینی که سه دوره داور مسابقه‌ی وبلاگ‌نویسی «دویچه‌وله» هم بوده است به دلیل استفاده از نام و شناسه‌ای جعلی مسدود شد. نام اصلی مایکل آنتی چیز دیگری است، اما او سال‌هاست که با نام مایکل آنتی وبلاگ می‌نویسد، کار روزنامه‌نگاری می‌کند و همه‌ی همکاران‌اش او را به این نام می‌شناسند. «فیس‌بوک» در پیغامی بعد از مسدود کردن شناسه‌ی مایکل آنتی به او نوشته است که «فیس‌بوک» قوانین سفت و سختی برای استفاده از نام مستعار دارد و افراد باید با نام اصلی خود عضو این شبکه‌ی اجتماعی شوند.
این خبرنگار و وبلاگ‌نویس چینی که از سال ۲۰۰۷ اکانت «فیس‌بوک» داشته است، عصبانی از این اقدام «فیس‌بوک» به رسانه‌ها گفته است که او همه شبکه‌ی ارتباطی خود با هم‌کلاسی‌ها، اساتید دانشگاهی و همکارانش را که از طریق «فیس‌بوک» در تماس بوده‌اند را از دست داده و می‌گوید.« بعد مارک زاکربرگ برای سگ خود صفحهی عمومی در فیس‌بوک می‌سازد. کارهای ژورنالیستی من و هویت آکادمیک من واقعی‌تر از یک سگ است که به آن انگ تحت نام مستعار می‌زنید.»
حالا صدای عده‌ای از کاربران «فیس‌بوک» بلند شده است که دلیل و توجیه «فیس‌بوک» برای مسدود کردن شناسه‌ی مایکل آنتی مسخره است و عده زیادی به دلایل مختلف با نام مستعار در «فیس‌بوک» عضو هستند. «فیس‌بوک» می‌گوید آن‌ها تلاش دارند فرهنگ استفاده از فعالیت مجازی با هویت واقعی را رواج دهند.
«توئیتر» جای شوخی با فجایع نیست!
همین یک ماه قبل بود که نیل روسن، خبرنگار آمریکایی به دلیل توئیتی درباره‌ی لارا لوگان، خبرنگار شبکه‌ی «سی بی اس» که درست روز استعفای حسنی مبارک، رئیس‌جمهور پیشین مصر درمیدان تحریر مورد آزارجنسی قرار گرفت، از کار اخراج شد. نیل روسن در صفحهی «توئیتر» خود نوشت که زیاد از لارا لوگان طرفداری نکنید و با او همدلی نکنید، چرا که لارا لوگان که خبرنگار حوزه‌‌های جنگ و درگیری است، یک «دلال جنگی» است و «حرفه‌اش تشویق آمریکا به جنگ‌افروزی بیشتر.»
نیل روسن بعدتر مدعی شد که توئیت او فقط یک شوخی برای تلطیف فضا بوده، اما پاسخ او نه برای رئیس‌اش و نه رسانه‌ها قابل قبول نبود و از از کار برکنار شد.
حالا گیلبرت گات‌فراید، کمدین آمریکایی نیز به دلیل انتشار دو توئیت شوخی درباره‌ی فاجعه‌ی زلزله و سونامی ژاپن از کار برکنار شده است. گیلبرت گات‌فراید در توئیتی نوشت:«ژاپن به من زنگ زد و گفت شاید این جوک‌هایت درآمریکا آتیش به‌پا می‌کنه، اما اینجا همه جوک‌هات داره غرق میشه.»
او در توئیت دیگری هم نوشت.« به بنگاهی که قراره برام تو ژاپن خونه پیدا کنه زنگ زدم. پرسیدم مدرسه اون در و بر تو محله هست؟ گفت الان نه، ولی صبر کن!»
با این‌که بعدتر گات‌فراید هر دو جوک را از صفحهی «توئیتر» خود حذف کرد، با این‌حال از کار برکنار شد و عذرخواهی‌اش برای مدیرانش که از سرمایه‌گذاران موسسه‌ی بیمه‌ی «ایف افلک» هستند که از بزرگ‌ترین شرکت‌های بیمه ژاپن هم هست، قابل قبول نبود. گیلبرت گات‌فراید بعد از اخراج از کنار به رسانه‌ها گفت:« من بدون دکمه‌ی سانسور به دنیا آمده‌ام. دهانم و حالا ایمیلم همین‌طور برای من دردسر درست می‌کنند.»
صحنه‌های آزار کودکان با سرعت بیشتری از اینترنت حذف می‌شود
بنیاد «دیده‌بان اینترنت» می‌گوید که مدت زمان بین گزارش موردی از ویدیوها، تصاویر یا مطالب مصداق آزارکودکان تا واکنش وب‌سایت‌ها یا شرکت‌های اینترنتی به گزارش، کاهش یافته است و حالا صحنه‌ها و نوشته‌های مصداق آزار کودک با سرعت بیشتری از وب‌سایت‌ها حذف می‌شود.
بنیاد «دیده‌بان اینترنت» که موسسه‌ای خیریه و داوطلب برای مبارزه با وقوع جرم و آزار در اینترنت است می‌گوید در سال ۲۰۰۹ به طور متوسط سی روز طول می‌کشید تا وب‌سایت یا شرکت اینترنتی، به گزارش‌های آزار کودکان واکنش نشان دهد و عکس یا ویدیوی مصداق آزار کودک را حذف کند. اما در سال ۲۰۱۰ این میانگین به ۱۲ روز رسیده است که سرعت و توجه بیشتر شرکت‌های اینترنتی و وب‌سایت‌ها به موارد کودک آزاری را نشان می‌دهد.
اما از سوی دیگر گزارش «دیده‌بان اینترنت» می‌گوید که تعداد وب‌سایت‌های حاوی تصاویر آزار کودکان در سال ۲۰۱۰ رشدی ۸۹ درصدی داشته است. این موسسه با هر وب‌سایتی که تصویری مصداق کودک‌آزاری را منتشر کند، تماس گرفته و خواهان حذف تصویر و حفظ امنیت کودکان و جلوگیری از ترویج کودک‌آزاری می‌شود. اگر این وب‌سایت‌ها به درخواست‌ها و شکایات آن‌ها یا کاربران دیگر رسیدگی نکنند،«دیده‌بان اینترنت» نام آن وب‌سایت را به عنوان وب‌سایتی محتوی کودک‌آزاری در لیستی ثبت کرده و در دسترس همه کاربران قرار می‌دهد.
در سال ۲۰۱۰، روزانه به طور متوسط نام ۵۹ وب‌سایت به این لیست سیاه اضافه شده است.
خبرخوان‌های آنلاین از روزنامه‌خوان‌ها جلو زدند
برای اولین‌بار در تاریخ، در آمریکا تعداد افرادی که اخبار را به شکل آنلاین از سایت‌های خبری می‌خوانند و دنبال می‌کنند، از افرادی که روزنامه‌ی چاپی می‌خوانند بیشتر شده است.
نتیجه‌ی تحقیقی انیستیتیو «پوینتر» که موسسه‌ای تحقیقاتی درباره‌ی روزنامه‌نگاری و رسانه است نشان می‌دهد که ۴۱ درصد گروه تحقیق اعلام کرده‌اند که اخبار را از وب‌سایت‌های خبری آنلاین دنبال می‌کنند و ۳۱ درصد اعلام کرده‌اند که اخبار را در روزنامه‌های چاپی می‌خوانند.
نتیجه‌ی تحقیق بر روی گروه دیگری که جوانان ۱۸ تا ۲۹ سال را شامل می‌شد نیز حاکی از آن است که ۶۵ درصد آن‌ها اخبار را «فقط» به شکل آنلاین پیگیری می‌کنند و می‌خوانند. همین تحقیق نشان می‌دهد که لااقل نیمی از مردم آمریکا، اخبار را از طریق گوشی‌های تلفن همراه یا تبلت‌های خود دریافت و دنبال می‌کنند.
در سپتامبر ۲۰۱۰، روزنامه‌ی «نیویورک تایمز» در گزارشی پیش‌بینی کرده بود که عمر روزنامه‌های چاپی دارد به پایان خود نزدیک می‌شود؛ به نظر نتایج تحقیق انیستیتیو «پوینتر» نیز تاییدی بر این پیش‌بینی است.
فاجعه‌ی زلزله و سونامی ژاپن و مصیبت‌های شرکت‌های فن‌آوری
زلزله‌ی سهمگین ۸.۹ ریشتری ژاپن و سونامی متعاقب آن، نه تنها میلیون‌ها نفر را آواره و مجروح کرده و تلفات جانی به بار آورده و بحران نگران‌کننده‌ی انفجار رآکتورهای اتمی این کشور را موجب شده است، بلکه خسارات فراوانی را برای شرکت‌های کامپیوتری و فن‌آوری به بار آورده است.
مقر اصلی و کارخانه‌های بسیاری از بزرگ‌ترین نام‌ها در فن‌آوری از جمله «سونی»، «پاناسونیک»، «توشیبا» و «کنون» در شهرهای ژاپن است و حالا این شرکت‌ها تولیدات خود را در بخش‌های مختلف متوقف کرده و به نظر می‌رسد سیر وقایع ویران‌گر بعد از زلزله و سونامی، فعالیت این شرکت‌ها را در هفته‌های آتی نیز متوقف نگه داشته یا با دشواری‌های بسیار متوجه می‌سازد.
گزارش‌ها حاکی از آن است که با این‌که به شبکه‌ی اینترنت ژاپن در توکیو و مناطق نزدیک به پایتخت آسیب چندانی وارد نشده است، اما اینترنت شهرهای شرقی به طور کامل قطع شده است و برای مثال بیش از یازده هزار مقر اینترنت وایرلس متعلق به شرکت‌های «کی دی دی آی» و «سافت بانک» از روز یک‌شنبه به طور کامل قطع و از دسترسی خارج شده‌اند.
شرکت «کنون» اعلام کرده است سه کارخانه‌ی تولید اسکرین سیورها، ال سی دی و لنز این کمپانی آسیب‌های بسیار جدی دیده است «پاناسونیک» نیز اعلام کرده است که به علت شدت بالای خسارات وارده، هنوز حتا نتوانسته‌اند یکی از کارخانه‌های خود واقع در شمال کشور را مورد بازبینی قرار دهند تا شدت خسارات وارده را تخمین برنند.
فرناز سیفی
تحریریه: یلدا کیانی