مدیر عامل دویچه‌وله: مخاطبان، ملاک کار ما هستند
۱۳۹۲ اردیبهشت ۱۲, پنجشنبه
دویچه‌وله: چه رویدادی بر دوره دوازده ساله مدیریت شما و بر دویچه‌وله از زمان تغییر هزاره تا کنون نیرومندترین تاثیر را داشته است؟
اریک بترمن: از منظر سیاسی بی‌تردید رویداد ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ با پیامدهای دامنه‌دار آن. چند روز پیش از آغاز مدیریت من به من ثابت شد که دویچه‌وله برای کشور ما از چه ارزشی برخوردار است و با صدای خود حرف زدن چه اهمیتی دارد. افزون بر آن قطعا تکامل شتابنده تکنیکی بود. این روند، انقلابی در ارتباطات جهانی ایجاد کرد. این موضوع هم شامل تولید و آماده‌سازی برنامه‌های رسانهای می‌شد و هم شامل رفتار کاربران که عمیقا تغییر کرده است.
هشت سال پس از پایان جنگ جهانی دوم به دویچه‌وله ماموریت داده شد که "گشایشی" ایجاد کند و آلمان را در راه بازگشت به جامعه بین‌المللی همراهی کند. ۶۰ سال پس از آغاز برنامه‌های دویچه‌وله وظیفه آن چیست؟
آن‌روز هم مانند امروز دویچه‌وله می‌بایست کشور ما و ارزش‌های آن را معرفی کند. در قوانین دویچه‌وله مصوب ۲۰۰۵ آمده "دویچه‌وله باید آلمان را به عنوان ملت فرهنگی بالیده در اروپا و کشور قانونمداری آزاد و دمکراتیک قابل فهم کند". این امر برنامه‌های ما را مدرنیزه کرد و گسترش بخشید. ما با برنامه‌های ژورنالیستی چندزبانه و آکادمی خود امروزه پایگاهی برای گفت‌وگوی فرهنگی هستیم و همایشی در اختیار دیدگاه‌های آلمانی و دیگر دیدگاه‌ها قرار می‌دهیم. به همین دلیل هم ما خود را به عنوان صدای آزادی و حقوق بشر می‌فهمیم. افزون بر آن ما به گسترش زبان آلمانی یاری میرسانیم. این نیز جزو وظایف ماست.
معنی این سخن برای برنامه‌های ژورنالیستی عرضه‌شده چیست؟
ما می‌خواهیم به مخاطبانی جهانی دست یابیم. برای این منظور برنامه‌هایی ژورنالیستی به ۳۰ زبان آماده می‌کنیم. قوانین و سرمشق دویچه‌وله چارچوب کار را برای هیئت‌های تحریریه ما تعیین می‌کنند. ملاک کار ما همواره انتظارات تماشاگران، شنوندگان و کاربران اینترنت است. ما باید آنان را در مناطق مختلف جهان و با زبان‌های گوناگون تا جایی که ممکن است تفکیک شده مخاطب قرار دهیم. این امر با توجه به تحول تکنیکی و تغییر رفتار دائمی کاربران روندی است که دائما باید خود را با آن منطبق ساخت. به همین دلیل ما سال‌ها از موج کوتاه استفاده کردیم، تلویزیون ماهواره‌ای را گسترش بخشیدیم، خیلی زود از اینترنت استفاده کردیم و امروز نیز به عنوان موسسه‌ای چندرسانه‌ای کار می‌کنیم. و به همین دلیل ما محتوای برنامه‌های خود را حتی‌الامکان منطقه‌ای می‌کنیم. ما از یک‌سال پیش از طریق شش فرستنده تلویزیونی منطقه‌ای برنامه‌هایی به آلمانی، انگلیسی، اسپانیایی و عربی پخش می‌کنیم. ما همچنین برای ایستگاه‌های شریک خود در سراسر دنیا به زبان‌های دیگر مجله‌های تلویزیونی تولید می‌کنیم. بدیهی است که امروزه رسانه‌های اجتماعی و برنامه‌های موبایل نیز جزو فعالیت‌های آنلاین ما هستند.
به‌رغم ماموریت قانونی و تامین هزینه از محل مالیات‌های مردمی، دویچه‌وله از ۶۰ سال پیش تا کنون از نظر ژورنالیستی مستقل بوده است. این نهاد چگونه توانست خود را در این میدان تنش به عنوان صدایی مورداعتماد تثبیت کند؟
ما به عنوان فرستنده‌ای برون‌مرزی که از طریق مالیات‌های مردم تامین مالی می‌شود، در بازار اطلاعات بین‌المللی از امتیاز تعیین‌کننده‌ای برخورداریم: ما مانند فرستنده‌های داخلی از آزادی‌ها طبق ماده ۵ قانون اساسی برخورداریم. به همین دلیل تضادی میان ماموریت قانونی و تامین هزینه‌های ما از طریق مالیات‌ها از یک‌سو و استقلال ژورنالیستی ما از دیگرسو بوجود نمی‌آید. دویچه‌وله از طریق ژورنالیسم خوب و تصویر متعادلی از کشور ما در دهه‌های گذشته آوازه‌ای به عنوان منبع اطلاعاتی مورداعتماد و قابل اطمینان به هم زده است. این موضوع هم در این میان نقش دارد که ما همواره صدایی در اختیار کسانی قرار می‌دهیم که در کشور خود تحت ستم قرار می‌گیرند. انسان‌ها به ما اعتماد می‌کنند. این بزرگ‌ترین نعمت برای فرستنده‌ای با عملکرد بین‌المللی است.
آیا به همین دلیل است که آکادمی دویچه‌وله چنین گسترده و نیرومند در جهان متقاضی دارد؟
ما نزدیک به ۵۰ سال است که در سراسر جهان به توسعه سیستم‌های رسانهای آزاد و شفاف یاری میرسانیم. وزارت همکاری‌های اقتصادی و توسعه آلمان مهم‌ترین شریک ما در این فعالیت است. ما مشترکا کیفیت‌های ژورنالیستی و قابلیت‌های رسانهای را در کشورهای رشدیابنده و در حال توسعه تقویت می‌کنیم. موضوع فراتر از کارآموزی و تکمیل آموزش برای ژورنالیست‌هاست. موضوع همچنین بر سر آن است که به نهادهای رسانهای، استراتژی‌هایی برای بقای اقتصادی آموزش داده شود و امکان دسترسی به اطلاعات برای گروه‌های مردمی فرودست فراهم گردد. ما بارها فرستنده‌های قبلا دولتی را در راهشان برای تبدیل شدن به ساختارهایی که از طریق مالیات‌های عمومی تامین مالی می‌شوند پشتیبانی کردیم، از جمله در حال حاضر در جمهوری مولداوی. تقاضاها چنان زیاد است که ما نمی‌توانیم همه خواسته‌ها را برآوریم. در حال حاضر هر سال ۳ هزار همکار رسانهای در دوره‌های تکمیلی آموزشی ما شرکت می‌کنند. ما نیروی خود را مصروف حضور در محل و تعهد درازمدت می‌کنیم. دانشگاه کارشناسی ارشد ما (International Media Studies) به شرکت‌کنندگان امکانات افزوده‌ای برای تخصص می‌دهد. آکادمی دویچه‌وله یکی از سازمان‌های آلمانی پیشتاز برای توسعه بین‌المللی رسانهای است.
دویچه‌وله از فرستنده موج کوتاه به موسسه‌ای چندرسانه‌ای تکامل یافت. آیا این اقتضای تحول بود؟
شرایط رادیوهای بین‌المللی و ارتباطات جهانی از سال ۱۹۵۳ به گونه‌ای دراماتیک متحول شده‌اند. فرستنده‌ای که بطور مستمر و با انعطاف با این چالش‌ها روبرو نشود، به‌سرعت ارتباط خود را از دست می‌دهد. ما خیلی زود به تولید و پخش دیجیتالی روی آوردیم. ما نخستین فرستنده آلمانی در اینترنت بودیم که از طریق مالیات‌ها تامین مالی می‌شود. ما پیشاهنگ تغییر کار به سیستم چندرسانه‌ای بودیم. امروز هر کس نزد ما کارآموزی می‌کند، برای همه عرصه‌ها آماده می‌شود: در برابر دوربین، در مقابل میکروفن و در آنلاین. و شبکه‌های اجتماعی نیز در هیئت‌های تحریریه ۳۰ زبانه ما مدت‌هاست که به فعالیت ژورنالیستی روزمره تبدیل شده‌اند.