مجلس ترکیه و عملیات ارتش در شمال عراق

در این‌که پارلمان ترکیه با عملیات زمینی ارتش این کشور در نواحی شمالی خاک عراق علیه نیروهای حزب کارگران کردستان ترکیه PKK موافقت خواهد کرد، کسی شک ندارد. قضیه اینجاست که در طی هفته‌های گذشته، اوضاع در مناطق عمدتا کردنشین ترکیه رو به وخامتی فزاینده گذارده است. حزب PKK وارد خاک ترکیه شد و یک پادگان نظامی را مورد یورش خود قرار داد. در درگیری‌هایی که به وقوع پیوست، به گفته‌ی مقامات ارتش ترکیه، ۴۲ نفر کشته شدند که ۱۷ تن از ایشان از نیروهای نظامی ترکیه بودند.

در پی آن، هم عبدالله گل رئیس جمهوری و رجب طیب اردوغان نخست وزیر، سفرهای خارجی خود را لغو کردند؛ و این بدان معنا بود که ارتش ترکیه پشتیبانی آن‌ها را کسب کرده است. با این حال رهبر ناسیونالیست‌ها، "دولت باغچالی" دولت را مورد حمله قرار داد و گفت:

«دولت مبارزه با تروریست‌ها را بکلی به ارتش واگذارده است و از وظیفه‌ی خود در مبارزه علیه ترور دست کشیده است. به همین جهت وظیفه‌ی اصلی ما این است، که آن اختیاراتی را که دولت در مورد عملیات نظامی فرامرزی به پارلمان محول کرده است یک‌سال دیگر تمدید کنیم».

از اوایل هفته‌ی جاری، ارتش ترکیه بارها مواضع احتمالی حزب کارگران کردستان را در شمال عراق هدف بمباران‌های هوایی قرار داده است. تنها در روز سه‌شنبه (۷ اکتبر) ۲۱ مورد پرواز عملیاتی صورت گرفته است.

پس از آن‌که در سال ۲۰۰۷ بیش از ۱۵۰ نفر بخاطر سوءقصدهای حزب کارگران کردستان در خاک ترکیه جان خود را از دست دادند، پارلمان ترکیه موافقت خود را با اجرای عملیات نظامی ارتش فراسوی مرزهای کشور، اعلام داشت. این مأموریت محدودیت یکساله داشت و در ۱۷ اکتبر امسال به پایان می‌رسد.

حال به‌دلیل حملات سنگین به مواضع PKK در ماه‌های زمستانی، ارتش ترکیه حمایت‌های لجستیکی از ایالات متحده‌ی آمریکا دریافت داشته است.

نخست وزیر اردوغان روز سه‌شنبه شورشیان کرد را تهدید به یک یورش گسترده‌ی نظامی دوباره کرد. وی افزود که او دست به یک‌رشته اقدامات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی نیز خواهد زد و گفت: « بهترین سیاستی که در قبال ترور می‌توانیم اتخاذ کنیم، سیاست متکی بر عقل است. ترکیه بی آن‌که از حقوق و آزادی‌های دمکراتیک بکاهد و بدان لطمه‌ای بزند، به مبارزه‌ی خود علیه ترور ادامه خواهد داد. هدف از یک عملیات احتمالی فرامرزی، چنان‌که تاکنون بوده، فقط و فقط حزب کارگران کردستان خواهد بود. آنچه که فردا وظیفه‌‌ی پارلمان است، ارائه‌ی جلوه‌ای از اراده‌ی قوی و مشترک سیاسی خواهد بود».

در صورتی که پارلمان ترکیه، چنان‌که انتظار آن می‌رود، مأموریت فرامرزی ارتش ترکیه را تمدید کند، این امر به معنای تقویت نیروهای رادیکال در هر دو جبهه‌ی متخاصم است. زیرا حزب کارگران کردستان ترکیه که رو به تضعیف گذارده است، موجودیت خود را با مبارزه‌ی مسلحانه توجیه می‌کند. از سوی دیگر، نیروهای ناسیونالیست و افراطی ترکیه نیز، یگانه راه حل مسئله‌ی کردها را در کاربست گزینه‌ی نظامی می‌دانند. ولی این مردم صلح‌جوی مناطق کردنشین جنوب استان آناتولی هستند که باید بهای آن را بپردازند.

اولریش پیک / استانبول