"فضاسازی سیاسی" در رابطه با سفر نخست‌وزیر سوئد به ایران
۱۳۹۵ بهمن ۲۵, دوشنبه
استفان لوون، نخست‌وزیر سوئد، شنبه گذشته (۱۱ فوریه/ ۲۳ بهمن) در صدر هیأتی متشکل از مدیران ۴۰ شرکت اقتصادی و بانکی وارد تهران شد، پنج سند همکاری را در حوزه‌های فناوری، علوم تحقیقات، امور جاده‌ای، ارتباطات و فناوری اطلاعات و امور زنان و خانواده با جمهوری اسلامی ایران امضا کرد و قراردادهایی تجاری، از جمله گشایش دفتر بازرگانی ایران و سوئد، میان دو طرف امضا شد.
این نخستین سفر نخست‌وزیر سوئد به ایران بود که طی آن رئیس دولت این کشور علاوه بر دیدار با رئیس جمهوری و مقام‌های عالی‌رتبه‌ی ایران، با علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی نیز دیدار کرد.
"اقدامی تحقیرآمیز"
برخی چهره‌ها و رسانه‌های اصولگرا مدعی شده‌اند که قراردادهای فی‌مابین در "اقدامی عجیب" در منزل مسکونی سفیر سوئد در تهران امضا شده است.
از جمله خبرگزاری تسنیم روز دوشنبه (۱۳ فوریه/ ۲۵ بهمن) اعلام کرده است که در این مراسم برخی از مقام‌های بلندپایه دولتی جمهوری اسلامی از جمله محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت و معدن و تجارت، حمید چیت‌چیان، وزیر نیرو و مجید تخت‌روانچی، معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه ایران، حضور داشته‌اند.
روز گذشته نیز روزنامه کیهان در یادداشتی زیر عنوان "در خانه سفیر چه خبر بود؟!" با امضای حسین شریعتمداری، نماینده "ولی فقیه" در مؤسسه کیهان، منتشر کرد و در آن مدعی شد که مراسم امضای قراردادهای تجاری میان ایران و سوئد در "اقدامی غیرمنتظره و سؤال‌برانگیز" به جای مراکز رسمی کشور در منزل سفیر سوئد در تهران برگزار شده است. روزنامه کیهان نیز نوشته بود که در این مراسم، علاوه بر نخست‌وزیر سوئد و هیئت همراه او، تعدادی از وزیران دولت یازدهم و معاونان آنها و تعدادی از فعالان اقتصادی حضور داشته‌اند.
حسین شریعتمداری ضمن اشاره به "اصل شناخته‌شده دیپلماتیک" امضای قراردادها "در مراکز رسمی کشور میزبان"، خواستار پاسخگویی "دولتمردان محترم" در تن دادن به "این اقدام تحقیرآمیز" شده است.
اعتراض به بی‌حجابی در "کوکتل پارتی"
نماینده رهبر در کیهان همچنین نوشته است که زنان هیأت سوئدی بدون حجاب در این مراسم حضور یافته‌اند و «گفته می‌شود نخست‌وزیر و سفیر سوئد برای حضور بدون حجاب این خانم‌ها اصرار داشته‌اند که مراسم در منزل سفیر سوئد انجام بپذیرد!»
مدیر مسئول کیهان ضمن تشبیه این مراسم به "کوکتل پارتی" ادعا می‌کند: «سیاستمداران سوئدی می‌دانسته‌اند که حضور مسئولان بلندپایه دولتی در مراسم یاد شده می‌تواند نشانه بی‌احترامی مسئولان کشورمان به قوانین اسلامی باشد، که اینگونه نیز بوده است».
شریعتمداری همچنین با اشاره به اینکه برگزاری چنین مراسمی در منزل مسکونی سفیر سوئد "القای ناامنی در ایران اسلامی" است، می‌پرسد: «آیا مسئولان دولتی کشورمان با حضور در مراسم یادشده، آشکارا به ملت ایران و نظام اسلامی اهانت نکرده‌اند؟!» او می‌افزاید، چنین مراسمی متبادرکننده‌ی این تردید به ذهن نیز هست که "مبادا برخی از دولتمردان کشورمان حرف‌های در گوشی! و محرمانه‌ای! داشته‌اند که نمی‌خواسته‌اند به گوش برخی دیگر از مسئولان نظام برسد و آنان را ملزم به پاسخگویی و توضیح کند!».
نماینده علی خامنه‌ای در مؤسسه کیهان ضمن تأکید بر بی‌سابقه بودن چنین مراسمی "در طول تاریخ" مسئولان دولتی را خطاب قرار داده که: «باید توضیح بدهند که با چه مجوزی دست به تحقیر ملت و نقض حاکمیت ملی زده‌اند؟!».
شریعتمداری در نهایت خواستار پاسخگویی دولت روحانی و وزارت خارجه شده و دولت و دستگاه دیپلماسی را متهم کرده است: «به این تردید جدی دامن زده است که قصد دارد روابط دیپلماتیک را از میدان و عرصه قابل کنترل و نظارت به عرصه‌های غیرقابل نظارت و بیرون از میدان دید مسئولان عالی‌رتبه‌تر بکشاند!»
سخنگو و یکی از اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز به خبر امضای "قراردادهای تجاری" در منزل سفیر سوئد در تهران واکنش نشان داده و آن را "تحقیرآمیز" خوانده‌اند.
سید حسین نقوی حسینی این اقدام را "خلاف قواعد، عرف بین‌الملل و آداب و رسوم دیپلماتیک" خوانده و ضمن اشاره به "تحقیر ملت ما و تحقیر کشور میزبان" تلویحا به عدم رعایت حجاب از سوی زنان هیأت سوئدی اعتراض کرده و گفته است: «فضای این توافق، فضایی خلاف شئونات نظام جمهوری اسلامی ایران بوده» است.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تمام مسئولیت را متوجه وزارت خارجه کرد و خواستار پاسخگویی این وزارتخانه شد. محمدجواد جمالی نوبندگانی، عضو دیگر کمیسیون امنیت ملی مجلس، نیز این مراسم را به عنوان اقدامی که "می‌تواند تحقیر کشور تلقی شود"، "اشتباه" خوانده که به گفته‌ی او "هیچ توجیهی نخواهد داشت".
"فضاسازی سیاسی"
هم‌زمان با اتهامات سنگین "کیهان" و دیگر چهره‌ها و رسانه‌های تندرو به دولت روحانی و دستگاه دیپلماسی تحت امر او، سخنگوی وزارت خارجه ایران به حواشی سفر نخست‌وزیر سوئد به ایران واکنش نشان داد و آن را "فضاسازی‌های سیاسی" خواند.
بهرام قاسمی روز دوشنبه تأکید کرد که برخلاف این فضاسازی‌ها، «در ضیافت برگزار شده در اقامتگاه سفیر سوئد در تهران، هیچ سند یا قرارداد رسمی بین دو کشور و یا مقامات دو دولت به امضا نرسید. کلیه قراردادها و یادداشت‌های تفاهم رسمی میان دو کشور مطابق رویه معمول بین‌المللی صبح روز شنبه در سعدآباد و در حضور ریاست محترم جمهوری و نخست‌وزیر سوئد به امضای مقامات دو کشور رسید، که شامل ۵ سند مهم همکاری در حوزه‌های مختلف علمی، فن‌آوری، مخابراتی، اقتصادی و تجاری است که توسط وزرا و مسئولین دو کشور در حضور روسای دو دولت و در محل رسمی ملاقات امضاء شد».
قاسمی ضمن اشاره به اینکه در ضیافت منزل سفیر سوئد تنها چند توافق میان بخش خصوصی ایران و سوئد "به عنوان نماد افتتاح دفتر تجاری" صورت گرفته، چنین اقداماتی را "بسیار معمول" خواند و گفت که این ضیافت به افتخار پایان سفر نخست‌وزیر سوئد برگزار شده و "در چارچوب عرف رایج و مقررات بین‌المللی" بوده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی همچنین افزود: «این مشارکت محدود و ضابطه‌مند، در دولت‌های مختلف قبلی نیز بدون حاشیه‌سازی و تحریک افکار عمومی صورت می‌گرفته و موضوع تازه‌ای نیست».
اعتراض به حجاب زنان سوئدی در ایران
هم‌زمان با اعتراض کیهان به بی‌حجابی زنان عضو هیأت سوئدی در منزل سفیر سوئد در تهران و حضور مقام‌های عالی‌رتبه ایران در این مراسم، برخی چهره‌ها و نهادهای مدافع حقوق زنان و حقوق بشر، از منظری دیگر به حجاب زنان سوئدی و به‌خصوص آن لیند، وزیر تجارت و اتحادیه اروپای سوئد، در ایران اعتراض کرده‌اند.
احزاب چپ میانه و راست سوئد به‌شدت به حجاب زنان عضو هیأت سوئدی در ایران انتقاد کرده و آن را تن دادن به "آپارتاید جنسیتی" عنوان کرده‌اند. از جمله یان بیورک‌لوند، رئیس حزب لیبرال سوئد، ضمن اشاره به قوانین تبعیض‌آمیز ایران علیه زنان، تمکین وزیر تجارت سوئد به حجاب را برای "سیاست خارجی فمینیستی" این کشور مضر دانسته است.
اما دولت سوئد که خود را نخستین "دولت فمینیستی" جهان می‌داند، در واکنش به انتقادهای گسترده اعلام کرده است که زنان عضو هیأت همراه نخست‌وزیر این کشور به ایران، با پوشیدن روسری قانونی را زیر پا نگذاشته‌اند.
هم‌زمان سازمان غیردولتی "دیده‌بان ملل متحد" مستقر در سوئیس نیز طی بیانیه‌ای به تن دادن زنان عضو دولت سوئد به حجاب در ایران انتقاد کرده و نوشته است: "نخستین کابینه‌ی فمنیست جهان" با تمکین به حجاب اجباری در ایران، بر سر ارزش‌های بنیادی معامله کرده و به حقوق زنان ایرانی "خیانت" کرده است.
این سازمان قانون حجاب اجباری در ایران را "ظالمانه و ناعادلانه" خوانده و گفته است که اقدام زنان وابسته به دولت سوئد در تمکین به این قانون، با تعهد این دولت در احقاق حقوق زنان مغایر است.