فرانسوا اولاند میانجی احتمالی میان ایران و آمریکا
۱۳۹۱ اردیبهشت ۱۸, دوشنبه
دکتر شاهین فاطمی، رئیس دانشکده اقتصاد و بازرگانی آمریکایی در پاریس است. او در گفتوگو با دویچه وله به تاثیر پیروزی فرانسوا اولاند از حزب سوسیالیست در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه بر سیاست خارجی فرانسه در قبال ایران و خاورمیانه پرداخته است.
پیش از این فرانسوا اولاند در آستانه دور دوم انتخابات ریاست جمهوری فرانسه روز یکشنبه (۲۹ آوریل/ ۱۰ اردیبهشت) در بازدید از بنای یادبود قربانیان هولوکاست در پاریس از تهدید اسرائیل توسط ایران ابراز نگرانی کرده بود. با این همه آقای اولاند اشاره‌ا‌ی به سیاست خود در مورد ایران در صورت پیروزی در انتخابات نکرده بود.
فرانسه، موطن بزرگ‌ترین اقلیت یهودیان اروپا با جمعیتی حدود نیم میلیون نفر است.
بشنوید: گفتوگو با شاهین فاطمی درباره تاثیر پیروزی اولاند بر روابط ایران و فرانسه
دویچه وله: حال که یک رئیس جمهور سوسیالیست در فرانسه روی کار آمده، آیا مواضع سیاسی و اقتصادی فرانسه در قبال ایران تغییری خواهد کرد؟
شاهین فاطمی: گمان نمی‌کنم تغییر اساسی به‌وجود بیاید. مسئله روی "تاکید" است. تاکید آقای اولاند روی مسائل خاورمیانه کمتر از آقای سارکوزی خواهد بود. دلیل آن هم این است که سوسیالیت‌ها بیشتر به فلسطینی‌ها نزدیک هستند تا اسرائیلی‌ها. در فرانسه هر موقع تظاهراتی به نفع فلسطینی‌ها برگزار می‌شود حزب سوسیالیست رسما شرکت می‌کند.
این‌که پیروزی اولاند چه اثری روی قضیه ایران خواهد داشت، مسئله متفاوتی است. اما مسلما رابطه فرانسه با اسرائيل در دوران آقای سارکوزی بهتر بود.
سیاست‌های اقتصادی و وعده‌های اقتصادی فرانسوا اولاند چه تاثیر مستقیم یا غیرمستقیمی بر رابطه با ایران خواهد داشت؟
یگانه تاثیری که می‌تواند داشته باشد روی قیمت نفت است. یعنی اگر وضعیت اقتصادی فرانسه تا حدودی متلاطم شود، یکی از اتفاقاتی که خواهد افتاد ضعیف شدن یورو و احتمالا گران شدن قیمت نفت خواهد بود. احتمال این اتفاق در یکی دو ماه آینده کمتر است چون هر نوع تغییری که در سیاست اقتصادی فرانسه داده شود، بعد از تعطیلات تابستانی خواهد بود.
از حالا تا تابستان یکی دو حرکت به اصطلاح سوسیالیستی برای کمک به رای‌دهندگان خواهد شد، مثلا زیاد کردن حداقل حقوق‌ها. ولی تعیین سیاست کلی اقتصاد فرانسه بعد از ماه سپتامبر خواهد بود و به احتمال زیاد تغییر چندانی با سیاست قبلی حکومت نخواهد داشت.
مشکلات اقتصادی طوری است که با موقعیت آلمان و تاکیدی که آلمان بر مبارزه با تورم دارد، آقای اولاند به هیچ وجه آزادی عمل میتران را ندارد. میتران حداقل دو سال توانست هر چه می‌خواهد بکند و بعد از دو سال نگران اقتصاد شد. ولی آقای اولاند عوض ۲ سال، حداکثر ۲ ماه زمان خواهد داشت.
نیکولا سارکوزی بارها خواستار همراهی چین و روسیه در تحریم نفتی ایران شده بود. فکر می‌کنید فرانسوا اولاند درباره تحریم‌ها و مناسبات اقتصادی چه سیاستی در قبال ایران پیش می‌گیرد؟
به نظرم تاییدی که آقای سارکوزی نسبت به پشتیبانی از سیاست آمریکا و اروپا در برابر جمهوری اسلامی داشت، از این پس خیلی تعدیل خواهد شد. سوسیالیست‌ها رابطه‌ای دیرینه با جمهوری اسلامی دارند. آقای دوما وزیر خارجه آقای میتران وکیل رسمی جمهوری اسلامی بود و احتمالا هنوز هم هست. بنابراین کار خودشان را می‌کنند ولی آن تاکید اضافی که آقای سارکوزی علیه جمهوری اسلامی داشت تعدیل خواهد شد.
سوسیالیست‌ها سعی خواهند کرد بین آمریکا و ایران تا حدودی رل میانجی را بازی کنند. از نظر سنتی هم نقش چپ فرانسه همیشه همین بوده است.
به احتمال تغییر سیاست خارجی فرانسه در قبال خاورمیانه اشاره کردید. لطفا درباره سیاست خارجی فرانسه در خارومیانه بیشتر توضیح دهید.
اولین سیاست جدید فرانسه در قبال خاورمیانه این است که آقای فرانسوا اولاند می‌خواهد بلافاصله سربازان فرانسوی را از افغانستان خارج کند. در حالی که برنامه آقای سارکوزی شبیه برنامه آمریکا بود و قرار بود در دو سال آینده این کار انجام شود.
این تا حدود زیادی روی جریانات خاورمیانه تاثیر می‌گذارد و این پیغام را به کشورهای خاورمیانه خواهد داد که فرانسه دیگر مثل پنج سال گذشته دنباله‌رو یا پشتیبان سیاست آمریکا نخواهد بود و سعی خواهد کرد سیاست مستقل‌تری داشته باشد.
همان طور که گفتم این مورد کار ساده و آسانی نخواهد بود. ولی مسلما سعی خواهد شد تا حدودی سیاست خودشان را از سیاستی که آقای سارکوزی داشت متمایز کنند.