ظریف جهان را به تلاش برای "رهایی از وهابیت" فرا خواند
۱۳۹۵ شهریور ۲۴, چهارشنبه
روز چهارشنبه (۱۴ سپتامبر/ ۲۴ شهریور) مقاله‌ای به قلم محمد جواد ظریف در نشریه "نیویورک تایمز" آمریکا منتشر شد. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در این مقاله نسبت به "خطر" وهابیت هشدار داده، نمونه‌هایی از خشونت گروه‌های پیرو این تفکر را برشمرده و از جهانیان خواسته است با آن مقابله کنند.
به اعتقاد ظریف، "بخش عمده خشونت‌های اعمال‌شده با سوء استفاده از نام اسلام ریشه در وهابیت دارد". او معتقد است مشی گروه‌هایی همچون "جبهه نصرت" با تغییر نام نه "اعتدالگرایانه" خواهد شد نه از خشونت این گروه‌ها کاسته می‌شود: «سوابق نشان می دهد که تلاش برای تطهیر جبهه نصرت با این هدف صورت می‌گیرد تا ارسال دلارهای نفتی به گروه‌های افراطی در سوریه که تا قبل از این با شیوه‌های پنهان صورت می‌گرفت، در آینده بطور علنی و آشکار انجام پذیرد و حتی برخی دولت‌های غربی را وسوسه نماید تا از این باصطلاح "معتدلین" حمایت نمایند».
جبهه نصرت که شاخه القاعده در سوریه برشمرده می‌شد، اخیرا اعلام کرد که نام خود را به "جبهه فتح شام" تغییر داده و از القاعده جدا شده است.
وزیر خارجه ایران می‌نویسد، "سیاست‌های کوته‌بینانه" عربستان سعودی مبتنی بر این "توهم" که بی‌ثباتی منطقه به "مهار" ایران کمک خواهد کرد، "با این واقعیت در تضادی آشکار است که هولناک‌ترین خونریزی‌ها در منطقه ما به دلیل کشتار برادران عرب و سنی توسط وهابی‌ها شکل گرفته است". به زعم ظریف، کشتار مسیحیان، یهودیان، ایزدی‌ها، شیعیان و دیگر "مرتدین" به دست "افراطیون با حمایت اربابان ثروتمندشان" نه حاصل "اختلاف موهوم تاریخی میان شیعیان و اهل سنت، بلکه حاصل مقابله وهابیت و شریعت راستین اسلام" است.
ظریف حمله آمریکا و متحدانش به عراق در سال ۲۰۰۳ را سرمنشا درگیری‌های کنونی در منطقه می‌داند اما تصریح کرده است که "عامل عمده خشونت، ایدئولوژی نفرت‌افکن وهابیت و مورد حمایت عربستان سعودی بوده است"؛ موضوعی که به نوشته‌ی او، تا فاجعه تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ از چشم غرب مغفول مانده بوده است.
ظریف شاهزادگان ریاض را به تلاشی "مستأصلانه" برای برگرداندن اوضاع منطقه به دوران حکومت صدام حسین، دیکتاتور عراق متهم کرده است؛ شرایطی که در آن یک «سرکوبگر مستبد دست‌نشانده، در سایه حمایت مالی اعراب منطقه و غربی‌های زودباور با آنچه تهدید ایرانی نامیده می‌شود مقابله می‌کرد». وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی با اشاره به این‌که عربستان سعودی هر چه سریع‌تر شرایط کنونی را درک کند، به سود همه خواهد بود، تأکید می‌کند که عربستان با تغییر مشی می‌تواند بخشی از راه حل مشکلات باشد.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی "توقف صدور وهابیت" که به نوشته او با صرف ده‌ها میلیارد دلار از طریق مساجد و مدارس دینی عربستان در مناطق مختلف جهان صورت می‌گیرد را بخشی از تغییری برشمرده که لازم می‌داند در مشی ریاض وارد شود.
به اعتقاد ظریف، "حمایت مستمر ریاض از افراطی‌گری جنگ‌طلب" ثابت کرده که "ادعای سعودی به‌عنوان نیروی ثبات‌آفرین" باطل است و «لازم است اقدامی هماهنگ در سازمان ملل متحد با هدف قطع حمایت مالی از ایدئولوژی‌های مبتنی بر نفرت و افراطگرایی صورت گیرد و جامعه جهانی عزم خود را برای بررسی کانال‌های حمایت مالی و تسلیحاتی [از این ایدئولوژی‌ها] جزم کند».
ظریف در ادامه مقاله‌ی خود می‌نویسد که پیشنهاد "جهان عاری از خشونت و افراطی‌گری" که حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی، آن را در سال ۲۰۱۳ – در مجمع عمومی سازمان ملل – ارائه کرد، می‌تواند مبنای حرکتی جهانی برای "برقراری گفت‌وگوی گسترده‌تر بین ادیان و مذاهب به منظور مقابله با این عصبیت خطرناک قرون وسطایی" باشد.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی در پایان از حاکمان سعودی می‌خواهد: «ادبیات مبتنی بر اتهام و هراس را رها کنند و برای نابودی آفت تروریسم و خشونت که همه ما را تهدید می‌کند، دست در دست جامعه جهانی بگذارند».
تنش بین تهران و ریاض در پی رقابت‌های منطقه‌ای، سیاست‌های متفاوت دو طرف در منطقه، فاجعه‌ی منا در حج ۱۳۹۴، اعدام شیخ نمر (روحانی شیعه) در عربستان و حمله به نمایندگی‌های سیاسی عربستان در تهران و مشهد به شدت افزایش یافته است.
ادبیات سران سیاسی و مذهبی دو طرف هم در هفته‌های اخیر به صورت محسوسی تندتر شده است. رهبر جمهوری اسلامی اخیرا گفته بود که آل سود "لیاقت اداره" اماکن مذهبی عربستان را ندارد و از جهان اسلام خواسته بود بابت فاجعه منا "گریبان حاکمان سعودی" را رها نکند. رئیس دفتر او معتقد است که بین ایران دو عربستان "دریای خون است".
وزیر خارجه جمهوری اسلامی هم یکشنبه گذشته با انتشار نامه‌ای به مناسبت سالگرد فاجعه‌ی منا، به شدت به عربستان حمله کرد.
ریاض نیز تهران را از جمله به "دخالت در امور کشورهای منطقه" و تلاش برای "سیاسی کردن حج" متهم می‌کند.