طرح سؤال از رئیس‌جمهور یک اقدام فردی است

رحیم مشایی رئیس سازمان میراث فرهنگی چندی پیش در سخنانی گفته‌بود که مردم ایران با ملت اسرائیل دوست هستند و هیچ دشمنی با هم ندارند. این سخنان وی باعث اعتراضات گسترده نمایندگان مجلس و نیز جمعی از علمای قم شد تا حدی که خواستار برکناری مشایی از مقامش شدند اما احمدی‌نژاد تا کنون به این خواست تن نداده‌است.

احمد زیدآبادی تحلیلگر سیاسی مقیم تهران می‌گوید که این طرح سؤال زیربنای حزبی ندارد و یک اقدام فردی و ایدئولوژیک است که تنها برگرفته از شخصیت علی مطهری است.

آقای زیدآبادی جمع‌آوری امضا برای طرح سوال از رییس جمهور را در مجلس چقدر جدی می‌دانید و این اقدام چقدر آنطور که برخی از ناظران می‌گویند، یک ژست دموکراسی است؟

در واقع ربطی به ژست دموکراسی ندارد. به دلیل این که ابتکار این مسئله با آقای علی مطهری است. کسی که در واقع نه اعتقادی به دموکراسی به آن معنا دارد و نه لزومی می‌بیند که بخواهد ژست‌اش را بگیرد. بنابراین این، مسئله به نظر می‌رسد که نه در سطوح ساختاری، بلکه در سطوح اراده‌ی فردی بعضی از نمایندگان یک امر جدی باشد.

آقای مطهری هم، همانجوری که گفتید از نزدیکان و همفکران رییس جمهور هستند و جزو لیست «رایحه خوش خدمت» بودند، پس دلیل طرح سوال از ایشان، آن هم در این برهه که رهبری همین یکی دو هفته‌ی پیش به‌طور قاطع از آقای احمدی‌نژاد حمایت کرد، چه می‌تواند باشد؟

آقای مطهری به‌هرحال آدمی‌ست که روی آنچه می‌گوید جزمیت دارد و وقتی که پای مسایل اعتقادی در میان باشد، توجه چندانی به وجوه سیاسی مسئله ندارد. بهرحال معاون آقای احمدی‌نژاد آقای مشاعی حرف‌هایی زده که این به اصطلاح اصولگرایان را با پارادوکس روبه‌رو کرده است. آنها خواه‌ناخواه وقتی که با نیروهای خودی‌شان روبه‌رو می‌شوند، با این سوال مواجه می‌شوند که شما مدت‌ها بقیه‌ی جناح‌ها را می‌کوبیدید بر سر این که مثلا موضع تند لازم را علیه اسراییل ندارند و حالا آقای مشاعی می‌آید این حرف‌ها را می‌زند و آقای رییس جمهور هم حمایت می‌کند. شما چه می‌گویید؟ اینها ظاهرا از جاهای مختلف فشار آوردند که آقای احمدی‌نژاد آقای مشاعی را برکنار کند. اما آقای احمدی‌نژاد حاضر به این کار نشد. بنابراین، هیچ راهی برای نمایندگانی مثل آقای مطهری باقی نماند که بخواهند خودشان را در این مسئله جدی نشان بدهند و بخصوص خودشان را از زیر بار فشار نیروهای حامی‌شان که بهرحال آنها نیروهای متعصبی هستند خارج کنند.

با وجود انتقادات زیادی که حتی از سوی طرفداران آقای احمدی نژاد، به‌خصوص در عرصه مسائل اقتصادی به دولت نهم وارد است، فکر می‌کنید چرا طرح سوال از رئیس‌جمهور در مورد اظهارات رئیس سازمان میراث فرهنگی که پست چندان کلیدی هم ندارد، مطرح می‌شود؟

همانطور که گفتم این یک ابتکار از سوی احزاب نیست و اهمیت ساختاری ندارد. بعضی از نماینده‌ها به صورت منفرد براساس مسایل و علائق شخصی خودشان امضاهایی را جمع کرده‌اند. و شاید به همین خاطر است که آقای احمد توکلی گفته است که اگر قرار باشد ما سوال از رییس جمهور کنیم، مسایل خیلی مهم‌تری هم وجود دارد از جمله مسایل اقتصادی. اما این مسئله همین‌طوری که گفتم انگیزه‌های خاص ایدئولوژیک و شخصی دارد.

اگر این ماجرا تحقق یابد، نخستین بار است که در تاریخ جمهوری اسلامی ایران از یک رییس جمهور در مجلس سوال می‌شود. آیا این را می‌شود یک قدم مثبت دانست برای این که آن قداستی که بعضی از روسای جمهور در جمهوری اسلامی داشتند شکسته شود؟

روسای جمهور به یک معنایی در جمهوری اسلامی قداستی نداشته‌اند. به‌ویژه در سال‌های اخیر. آقای رفسنجانی مدت‌ها از سوی جناح محافظه‌کار و بعضی نیروهای تندرو و حزب‌اله مورد تمسخر قرار می‌گرفت. چه خودش چه دخترش. و همین‌طور آقای خاتمی هم که (بعدها) بخش وسیعی از نهادهای قدرت علیه‌اش تبلیغات خیلی روشن می‌کردند. ولی این که مجلس بخواهد چنین برخوردی بکند، عملا به دلیل این است که هیچ کدام از روسای جمهور قبلی این قدر برای (توضیح) پافشاری نمی‌کردند. مجلس پنجم در مقابل آقای خاتمی بود. اما آقای خاتمی با آن کنار می‌آمد. مجلس ششم هم که حامی آقای خاتمی بود. مجلس هفتم هم که در انتظار خروج خاتمی از قدرت بود. پس خیلی کار به اینجاها نکشید. ولی اگر هم مجلس هفتم برای مسئله‌ای خاص درخواستی می‌کرد و این اصلا موضوعی می‌شد که همه‌ی آقایان از علما و دیگران وارد صحنه بشوند، قطعا آقای خاتمی با کوچکتر از این هم کوتاه می‌آمد و خواه‌ناخواه به این مسایل نمی‌کشید. اما در اینجا آقای احمدی‌نژاد در مقابل یک موج فشار بسیار وسیع مقاومت می‌کند و کلا هم اعتنایی به فشارها نمی‌کند. و این در واقع باعث شده که برخی از نمایندگان مجلس بخواهند از او سوالی بکنند، وگرنه منظور این‌هایی که از او سوال می‌کنند، بویژه آن‌هایی که مبتکرتر هستند، شکستن حرمت یا تضعیف ایشان هم حتما نیست. بلکه آن‌ها فکر می‌کنند که دارند به این وسیله آقای احمدی‌نژاد را تقویت می‌کنند.

به این ترتیب شما این احتمال را که به گفته برخی از ناظران ممکن است این طرح سوال منتهی بشود به حتا طرح استیضاح رییس جمهور، منتفی می‌دانید؟

صددرصد. چنین چیزی در مدت باقی مانده از دوران ریاست‌جمهوری آقای احمدی‌نژاد امکان ندارد.