1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

صدای رسا و عمر نارسا

۱۳۹۹ فروردین ۲۱, پنجشنبه

۲۱ فروردین ۱۳۲۱؛ ۷۸ سال پیش در چنین روزی معصومه دده‌بالا با نام هنری‌ هایده در تهران زاده شد. می‌گفت: "فقط وقتی می‌شه یک ترانه را خوب خوند که شعر و آهنگ جزو خودت بشه".

https://p.dw.com/p/3ag4W
Iran - Sängerin Hayedeh
عکس: Ghadimiha.com

هایده در خانواده ساده کم‌درآمدی رشد کرد.

می‌گفت که پدر و مادرش هر دو صدای خوبی داشتند و ترانه‌های آذری را خوش می‌خواندند: "صداهای خوب دیگری هم در فامیل ما هست. من از ۱۲ سالگی جز تصنیف، آواز هم می‌خواندم و به خواهر کوچکم مهستی هم یاد می‌دادم".

۱۳ ساله بود که به اجبار با یک نظامی ازدواج کرد که بر خلاف پدر و مادرش با خوانندگی او سخت مخالف بود.

۲۳ ساله بود که خواهرش به رادیو راه یافت و او را سخت به خوانندگی حرفه‌ای تشویق کرد.

۲۴ ساله بود که با سازنده نامدار ترانه‌های فیلم جعفر پورهاشمی آشنا شد که به او اجرای ترانه "سلسله‌مو" را در فیلم "دالاهو" به کارگردانی سیامک یاسمی پیشنهاد کرد که دو سال بعد بر روی پرده آمد.

۲۶ ساله بود که با ترانه "آزاده" که آخرین ترانه رهی معیری بر روی یکی از نخستین آهنگ‌های علی تجویدی بود کار حرفه‌ای‌اش را آغاز کرد:

"با آنکه همچون اشکِ غم بر خاکِ ره افتاده‌ام من

با آنکه هرشب ناله‌ها چون مرغ شب سرداده‌ام من،

آزاده‌ام من".

می‌گوید: "من شیفته صدای دلکش از رادیو بودم. آواز را نزد استادان احمد عبادی، فرهنگ شریف و به خصوص آقای علی تجویدی یاد گرفتم و مدت کوتاهی هم پیش آقای فریدون ناصری سُلفِژ (نتخوانی) کار کردم".

در ادامه می‌گوید که ترانه اولش به خاطر مخالفت همسرش فقط یک بار از رادیو پخش شد و تنها پس از جدا شدن از همسرش و گذراندن مدت درازی بیماری به خاطر اینکه اجازه خواندن نداشت، توانست همکاری با رادیو را ادامه دهد.

۳۰ ساله بود که با فریدون خشنود آهنگساز سبک پاپ آشنا شد و پس از آن در کنار ترانه‌های کلاسیک، به سبک پاپ هم می‌خواند و در این سبک با آهنگسازان نامداری چون انوشیروان روحانی و جهانبخش پازوکی کار کرد.

ویژگی صدای او در این بود که لطافت صدا را به هنگام خواندن "فورته" یعنی بلندخواندن هم حفظ می‌کرد.

۳۶ ساله بود که با بروز انقلاب اسلامی مجبور به ترک ایران شد، مدتی در لندن ماند و سپس به لس‌آنجلس رفت و تا پایان عمر کوتاهش در کالیفورنیا زیست و خواند.

او در برونمرز بیشتر آهنگهای صادق نوجوکی را با شعرهایی از لیلا کسری می‌خواند که تقریبا همه در سبک پاپ هستند.

هایده در ۴۷ سالگی در سانفرانسیسکو شمال کالیفرنیا درگذشت.