شهر قم، مرجعيت شيعه و مسئله انتخابات؛ خبرها و خبرسازی‌ها
۱۳۸۸ خرداد ۱۵, جمعه
به رغم تبلیغات هواداران دولت نهم، درباره‌ی موضعگیری‌های انتخاباتی مراجع به سود محمود احمدی‌نژاد، به نظر می‌رسد رئیس اصولگرای دولت نهم حتا از پشتیبانی همه‌ی علمایی که به این جناح تعلق دارند برخوردار نیست.
تلاش حامیان دولت برای جلب نظر موافق مراجع تقلید و نهادهایی چون جامعه‌ی روحانیت مبارز از نامزدی محمود احمدی‌نژاد در انتخابات ۲۲ خرداد، بیانگر اهمیت این حمایت‌هاست. رابطه‌ی دولت نهم با روحانیان شهر قم از ابتدا با تنش همراه بود و در طی چهار سال گذشته اگر بدتر نشده باشد بهبودی چشمگیر نیافته است. منتقدان، حامیان محمود احمدی‌نژاد را متهم می‌کنند از قول مراجع قم اظهارات غیرواقعی منتشر می‌کنند و نهادهای روحانی را برای پشتیبانی از او تحت فشار قرار می‌دهند.
حمایت‌هایی که رسما تایید نشد
در دو هفته‌ی گذشته برخی از پایگاه‌های اطلاع رسانی حامیان محمود احمدی‌نژاد خبرهایی در مورد حمایت رسمی جامعه‌ی روحانیت مبارز و جامعه‌ی مدرسین حوزه‌ی علمیه‌ی قم از نامزدی او منتشر کرده‌اند. این خبرها به شکل‌های گوناگون تکذیب شده است. تشکل‌های یادشده برای تصمیم‌گیری و اعلام حمایت رسمی از یک نامزد خاص، محتاج موافقت دوسوم اعضای خود هستند. در هر دو تشکل، گرچه حامیان احمدی‌نژاد کم نیستند، مخالفت‌های جدی‌ای نیز با ادامه‌ی ریاست جمهوری او وجود دارد. برخی از اعضای موثر جامعه‌ی روحانیت مانند هاشمی رفسنجانی، علی اکبر ناطق نوری و حسن روحانی از منتقدان جدی سیاست‌های دولت نهم به شمار می‌روند. ظاهرا یکی از دلایل افزایش حمله به این افراد که از سوی شخص رئیس جمهور نیز با جدیت دنبال می‌شود همین مخالفت‌ها بوده است. احمدی‌نژاد در مناظره با میرحسین موسوی (چهارشنبه ۱۳ خرداد) در اقدامی که بسیاری از صاحب‌نظران آن را خلاف قانون و دور از انتظار توصیف کرده‌اند هاشمی رفسنجانی، ناطق نوری و فرزندان آنها را به فساد مالی متهم کرد. این اتهام‌ها که واکنش‌های تندی در پی داشته کمکی به بهبود روابط دولت نهم با مراجع تقلید نکرده است.
جعل خبر از قول مراجع تقلید
یکی دیگر از ماجراهای جنجال برانگیز روزهای گذشته به پخش خبرهایی توسط خبرگزاری و تلویزیون رسمی جمهوری اسلامی مربوط می‌شود که چند تن از مراجع ارشد تقلید را به واکنشی تند و کم‌سابقه واداشت. به دنبال پخش فیلم تبلیعاتی میرحسین موسوی که در آن صحنه‌هایی از دیدارهای اخیر او با برخی مراجع گنجانده شده بود، خبرگزاری ایرنا و شبکه‌ی دوم تلویزیون در اخبار شامگاهی خود، گزارش‌هایی منتشر کردند که تلویحا حاکی از مخالفت مراجع با استفاده تبلیغاتی از تصویرهای این دیدارها بود.
دفتر ایت‌الله صافی گلپایگانی روز دوشنبه، ۱۱ خرداد در بیانیه‌ای این اقدام را «اسف‌بار، تامل برانگيز» و «خبرسازي پيرامون مرجعيت شيعه و مسئله انتخابات» خواند. در این بیانیه تاکید شده، این دفتر که تنها مرجع رسمی اعلام نظرات ایت‌الله صافی گلپایگانی است، طی دو روز گذشته نه با خبرگزاری‌ها مصاحبه کرده نه بیانیه‌ای انتشار داده است. مسئول دفتر آيت الله جوادي آملي نیز در گفتگو با سایت کلمه گفته است چنین بیانیه‌ای از سوی این دفتر منتشر نشده و دلیلی بر نارضایتی از پحش تصویرهای یادشده وجود نداشته است. همزمان با انتشار این خبرها دفتر ایت الله موسوی اردبیلی با انتشار نامه‌ای خطاب به رئیس سازمان صدا و سیما مطالب منتشر شده را نادرست خواند و خواهان تکذیب آن در همان برنامه‌ی خبری شد.
حمایت آشکار و تلویحی از موسوی
تاکنون چند بار افرادی به عنوان حامی احمدی‌نژاد سخنان توهین آمیزی علیه روحانیان انتشار داده‌اند. رفتار و گفتار برخی از اعضای دولت از جمله اسفندیار رحیم مشایی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی نیز بارها موجب نارضایتی مراجع قم شده است. به نظر می‌رسد ناخشنودی از دولت نهم به حدی است که حتا در غیاب نامزد دیگری از جبهه‌ی اصولگرایان که شانسی برای پیروزی در انتخابات داشته باشد، اتفاق نظری در میان روحانیان نزدیک به این جناح حاصل نمی‌شود. شاید افزایش شمار هواداران میرحسین موسوی در شهر قم که همیشه یکی از پایگاه‌های اصلی اصولگرایان بوده با نارضایتی برخی از مراجع از دولت نهم بی‌ارتباط نباشد. از سوی دیگر دو تشکل مجمع روحانیون مبارز و مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم رسما از نامزدی موسوی در دهمین دوره‌ی انتخابات ریاست جمهوری حمایت کرده‌اند. در دیدارهای اردیبهشت ماه موسوی با برخی از مراجع تقلید نیز اکثر آنها از دوران نخست وزیری او به نیکی یاد کردند و برخی او را نامزد مورد حمایت خود خواندند.
قم به موسوی نزدیک‌تر می‌شود
بامداد پنج شنبه، چهاردهم خرداد ماه، پس از مناظره‌ی محمود احمدی‌نژاد و میرحسین موسوی، جمع بزرگی از مردم قم در خیابان‌ها گردآمدند تا به سود نامزد مورد نظرشان شعار دهند. شاهدان عینی می‌گویند گرچه حامیان دولت سر و صدای فراوانی به راه انداخته بودند، تعداد کسانی که در حمایت از موسوی به خیابان‌ها ریختند بسیار قابل توجه بوده است. در دو سال گذشته نمایندگان روحانی مجلس‌های هفتم و هشتم لااقل دوبار به برخی از تصمیم‌ها و سخنان رئیس جمهور اعتراض کرده‌اند. علی لاریجانی، رئیس مجلس هشتم، نیز از مخالفان موضع‌گیری اکثریت اصولگرا در حمایت از نامزدی احمدی‌نژاد به شمار می‌رود. لاریجانی روابط نزدیکی با علمای قم دارد و پس از مشورت با آنها تصمیم گرفت به جای تهران از این شهر نامزد نمایندگی مجلس شود.
BK/MM