سوت پایان برای برنامه ۹۰ و عادل فردوسی پور؟ <br> گفت‌وگو با حسن آل صفر

حسن آل صفر، مجری برنامه تلویزیونی Persian Sport Channel و کارشناس فوتبال ایران معتقد است که افشاگری‌های عادل فردوسی پور در مورد فساد در فوتبال ایران و عدم انتقادپذیری مسئولان ورزش ایران، عامل برکناری این چهره‌ی محبوب بوده است. وی در گفت‌وگو با دویچه وله همچنین تصریح می‌کند که لیگ فوتبال ایران "فصل بسیار خطرناکی" را در پیش رو دارد.

دویچه وله: آقای حسن آل صفر، در آستانه‌ی لیگ نهم فوتبال به اصطلاح حرفه‌ای ایران هستیم و در آغاز این فصل نیز ماجراهای فراوانی تا بحال در فوتبال ایران رخ داده است. یکی از ماجراها که در حاشیه است، مسئله‌ی برنامه‌های تلویزیونی ایران هست که فوتبال ایران را تا حالا پوشش می‌دادند و در صدر آنها هم برنامه‌‌ی تلویزیونی «۹۰» با مفسر و مجری عادل فردوسی‌پور است که به گفته‌ی مطبوعات داخل ایران، پربیننده‌ترین برنامه‌ی ورزشی ایران محسوب می‌شود. حالا به گوش می‌رسد که برنامه‌ی «۹۰» عادل فردوسی‌پور با توقیف روبه‌رو خواهد شد و ایشان، آن طور که چند ماه پیش به گوش می‌رسید، این موقعیت را نخواهد داشت که در رابطه با برنامه‌ی خودش فعالیت داشته باشد. شما در این زمینه اولا چه اطلاعاتی دارید، و کلاً این مسئله را چه طور می‌بینید؟

حسن آل صفر: باید بگویم که آقای فردوسی‌پور برنامه‌ی‌ «۹۰» ایشان یکی از پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیونی حتا می‌توانیم بگوییم نه تنها ورزشی در ایران است؛ و به خاطر این برنامه باید به ایشان تبریک گفت. ایشان چندین سال است که این برنامه را اجرا می‌کنند و این برنامه هر روز هم بهتر و بهتر شده بود. اما یک چیزی یادمان نرود. ما متأسفانه از انتقاد بدمان می‌آید. آدم‌های انتقادپذیری نیستیم. حتا اگر این انتقادها سازنده باشند. دلیل قطع برنامه‌ی «۹۰» یا برداشتن آقای فردوسی‌پور و کسی دیگری را به جای ایشان نشاندن، تنها حاکی از این است که نمی‌توانیم انتقادها را بپذیریم. همه‌ی ما می‌دانیم که فوتبال ما مشکل دارد. در فوتبال ما فساد هست. در فوتبال ما دوپینگ هست. در فوتبال ما «اجنت‌ها»یی که «اجنت» نیستند، هست. و وقتی شخصی یا اشخاصی می‌آیند و راجع به این مسائل صحبت می‌کنند، خوب به طبع آنهایی که بهشان برمی‌خورد یا منافع‌شان در خطر است، درصدد برمی‌آیند که صدای آن شخص یا آن اشخاص را ببندند. برنامه‌ی «۹۰» هم آمد صحبت‌هایی از مخالف و چه موافق کرد. بهرحال یک برنامه هم باید پرسش‌های خودش را داشته باشد. آقای فردوسی‌پور این کار را کرد. البته یادمان نرود، که در کشور ایران شما نمی‌توانید با صدا و سیما چندین سال برنامه داشته باشید، و به این صورت برنامه اجرا بکنید و حمایت دست‌اندرکاران را نداشته باشید. متأسفانه این امر نشان می‌دهد که در بین خود دست‌اندرکاران چه در صدا و سیما، چه در فدراسیون، چه در سازمان تربیت بدنی ایران اختلاف شدیدی وجود دارد بر انتقادکردن بر سازمان ورزش، انتقاد کردن از فدراسیون فوتبال. آنها دوست ندارند انتقاد بشنوند. بخصوص اگر این انتقادها ازداخل ایران باشد. من فکر می‌کنم یکی از دلایل بزرگ این مسئله همین است که ما انتقادپذیر نیستیم. وگرنه اگر شخصی بیاید صحبت بکند که ما به این دلایل در المپیک موفق نبودیم، در رفتن به جام جهانی موفق نبودیم، در باشگاه‌های آسیا موفق نبودیم، اینکه لیگ برترمان مشکل زیاد دارد، اینکه ما نمی‌دانیم مسئولان چه کار دارند می‌کنند. هر روز بازیکن جدید می‌آورند؛ بازیکنانی که اصلا به درد فوتبال ایران نمی‌خورند. تغییر مربیان زیاد، خرج‌های بی‌خودی. خب وقتی این انتقادها را می‌شنوند، دوست ندارند آماج این انتقادها باشند. چرا؟ زیرا همه‌ی اینها به مدیریت برمی‌گردد. خب، مدیریت در ورزش در کجاست؟ سازمان تربیت بدنی و فدراسیون فوتبال دوست ندارند اینها را بشنوند. و چنان که گفتم،به‌ویژه زمانی که این انتقادها از داخل خود ایران باشد، برای آنها خیلی بیشتر گران تمام می‌شود، تا از خارج از ایران.

دویچه‌وله: مجید جلالی سرمربی فصل پیشین «فولاد» خوزستان، مدرس فیفا و یکی از مربیان روشنفکر فعلی فوتبال ایران در گفت‌وگویی که چندین روز پیش با بخش فارسی دویچه‌وله با ما داشتند، گفتند که عدم ثبات منافع مسئولان ورزش ایران را تأمین می‌کند. این جمله را ایشان با این صراحت گفتند. این تا چه مقدار برمی‌گردد به همین مسئله‌ی فردوسی‌پور که شما اشاره کردید؟

حسن آل صفر: ما دوسال گذشته با همین مسئله‌ای که شما الان ذکر کردید برخورد کردیم، حرف زدیم و گفتیم که فساد فوتبال و این که این مشکلات حل نشود چگونه به دلالان، آنها می‌گویند دلالان یا اجنت‌‌هایی که اجنت نیستند، واقعا کمک می‌کند. شما ببینید، هروقت که شلوغی باشد، یک عده از این استفاده می‌کنند. هروقت آرام باشد، مدیریت باشد، شما نمی‌توانید از همه چیز به نفع خودتان بهره‌برداری بکنید. قانونی باید گذاشته بشود، قانونی باید باشد و طبق آن قوانین شما باید رفتار بکنید. نه این که هرکسی خودش هر کاری دلش خواست بیاید بکند، بعدهم به پای قانون بنویسد. به همین دلیل است که وقتی شما می‌آیید در یک برنامه‌ی تلویزیونی صحبت می‌کنید که این نوع مسایل وجود دارد و اشخاصی هستند که مسایل را بدتر می‌کنند تا منافع خودشان را به دست بیاورند، ایشان صددرصد درست می‌گویند.

دویچه‌وله: پرسش اینجاست که این آقای فردوسی‌پور که حداقل ده سال است که در صدا و سیمای جمهوری اسلامی فعال است و چهره‌ی شناخته‌شده و مفسر ورزیده‌ی ورزشی ایران هم محسوب می‌شود، پس چرا این قدر فضا به او داده شد که الان دارد از آن جلوگیری می‌شود؟ علت این امر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

حسن آل صفر: ببینید وقتی شما می‌گویید ده سال تمام آقای فردوسی‌پور برنامه داشتند، در این دهسال گذشته آقای فردوسی‌پور نزدیک به دو سال است که دارند راجع به مشکلات اصلی فوتبال ایران و فساد و دلال‌بازی در فوتبال ایران و مدیریت نادرست فوتبال ایران صحبت می‌کنند. در هشت سال پیش، اگر شما نگاه بکنید، برنامه‌ی آقای فردوسی‌پور برنامه‌ای بوده تحت عنوان این که این توپ گل شد یا نشد، توپ از روی خط گذشت یا نگذشت، این داور اشتباه کرد یا نکرد. دوسال است که ایشان این مسایل را به ناچار طرح می‌کنند. شما ببینید از کشورهای دیگر، از آمریکا، از روزنامه‌نگاران دیگر، این مسایل دارد باز می‌شود، بررسی می‌شود. پس ایشان نمی‌توانست بیاید و فقط یک برنامه راجع گذشتن توپ از خط، اجرا بکند. ایشان هم باید می‌آمد و این مسایل را باز می‌کرد. و وقتی شما این مسایل را باز می‌کنید، منافع عده‌ای به خطر می‌افتد. خب معلوم است که جلوی کارتان را می‌گیرند. ولی اگر آقای فردوسی‌پور همان مسایل را فقط راجع به فوتبال صحبت می‌کردند، یعنی فقط بازی فوتبال و نه مسایل حاشیه‌ای فوتبال، نه درباره‌ی مربی تیم ملی، نه درباره‌ی دوپینگ، نه درباره‌ی فساد در فوتبال، نه درباره‌ی پول‌های گمشده، ایشان الان برنامه‌ی‌شان سرجایش بود.

دویچه‌وله: آقای آل صفر پیش‌بینی شخصی شما در رابطه با فصل جدید فوتبال ایران چه هست، علی‌رغم این که تیم ایران به جام جهانی نرفته، پرسپولیس و استقلال در جام باشگاه‌های آسیا ناکام ماندند؟ این فسادی که شما اشاره کردید، مثل یک سرطان ورزش و فوتبال ایران را در دست خودش دارد و بهانه می‌کند. فکر می‌کنید عشق مردم به فوتبال تا چه مقدار احتمالش هست که در فصل آینده خاموش شده باشد، همچنین با توجه به مسایل اجتماعی روز در ایران؟ یک زمانی بود که فوتبال بقول آلمانی‌ها حالت «سوپاپ زودپز» را داشت برای فشارهای اجتماعی که مردم از طریق فوتبال به قول معروف دلی از عزا درمی‌آوردند. اما فوتبال هم که الان دچار این وضعیت شده است. شما چه پیش‌بینی می‌کنید برای فصل آینده‌ی فوتبال ایران و اشتیاق و استقبال ملت فوتبال دوست ایران از فوتبال ایران؟

حسن آل صفر: ببینید فوتبال هم مثل همه ورزش‌ها روز خوب دارد و روز بد دارد. اگر ما الان به جام جهانی نرفتیم، باید از مسئولان سوال کنیم که برنامه‌ی‌تان برای چهارسال آینده چه هست؟ که تا امروز هیچ برنامه‌ای به آن صورت به کسی نداده‌اند، جز این که آقای قطبی را دوباره مربی کردند که آن هم دلایل و مسائل خودش را دارد. آن را فعلا ما می‌گذاریم کنار و راجع به آن صحبت نمی‌کنیم. اما درباره‌ی فوتبال و فصل جدید فوتبال ایران، من فکر می‌کنم این فصل فوتبال ایران یکی از حساس‌ترین فصل‌های فوتبال در تاریخ ایران باشد. به خاطر مسایل اجتماعی که خودتان الان ذکر کردید. شما جلو فوتبال را نمی‌توانید بگیرید. شما حتا اگر بگویید فوتبال هم بازی نکنید به صورت حرفه‌ای، آماتوری در کوچه‌ها همه بازی خواهند کرد. شما نمی‌توانید استادیوم‌ها را خالی نگهدارید. چون آن بازیکن‌ها برای طرفدارهایشان می‌آیند بازی می‌کنند. آن تماشاگرها برای بازیکنانشان می‌آیند به ورزشگاه. پس بنابراین شما باید راه‌حلی پیدا کنید. فوتبال بازی مردم است. بازی تنیس نیست، بازی پولدارها نیست. بازی اشخاص معمولی و توده مردم است. و مردم شما چه بخواهید چه نخواهید، به استادیوم‌ها خواهند رفت. حالا این که در استادیوم‌ها چه اتفاقی می‌افتاد، آن دیگر پیش‌بینی‌اش مشکل است. امیدوارم که فصل فوتبال ما امسال به خوبی بگذرد، ولی بهرحال شما مردم را نمی‌توانید منع کنید. چند نفر را می‌خواهید منع کنید؟ چند استادیوم را می‌خواهید بگویید نروند؟ چندتا تیم را می‌خواهید تعلیق کنید؟ چندتا بازیکن را می‌خواهید محروم کنید؟ به جایی می‌رسد که آنوقت فیفا می‌آید و شما را معلق می‌کند. شاید اصلا چنین چیزی بخواهند! بیاید فیفا اصلا فوتبال ایران را ببندد! بازهم برمی‌گردد به آن مسایلی که انتقاد را که چه کسی خوشش می‌آید و چه کسی خوشش نمی‌آید. ولی در مورد فصل فوتبال این دوره‌ی فوتبال ایران، شما از همین حالا هم می‌بینید، به نظر من خیلی خیلی خطرناک است.

دویچه‌وله: خطرناک است از لحاظ کیفیت فوتبال یا خطرناک از لحاظ حاشیه‌ای که شما می‌گوید شاید...

حسن آل صفر: از لحاظ حاشیه. هروقت مردم شما از لحاظ روحی بالا باشند، شما فوتبال‌تان موفق است. هروقت مردم‌تان از لحاظ روحی پایین باشند، شما فوتبال‌تان خراب است. این را من نمی‌گویم، روانشناسان می‌گویند. شما بروید فوتبال جهان را نگاه کنید. ببینید تیم‌هایی که قهرمان شدند، تیم‌هایی که برنده شدند در چه زمان‌هایی و تحت چه شرایطی قهرمان شدند. این را دیگر لازم نیست ما بیاییم تجربه بکنیم. اینها همه تجربه‌شده است. صدها سال است که تجربه شده‌اند.

مصاحبه‌گر: فرید اشرفیان

[برای شنیدن گفت‌وگو با حسن آل صفر، لینک پایین صفحه را کلیک کنید.]