سه شنبه سياه چين: ۱۰۸ ميليارد دلار زيان

فشار ناشى از سقوط بورس چين، بيش از همه بر رشته هائى مثل صنايع فولاد اثر نهاد كه چين بزرگترين مشترى آن ها است. به عنوان نمونه، ارزش سهام كنسرن ”توسن كروپ” ۵ درصد كاهش يافت. حدود ۴ درصد سهام اين كنسرن به ايران تعلق دارد. همچنين بورس نيويورك بدترين روز خود را پس از يازده سپتامبر ۲۰۰۱ سپرى كرد.

روز سه شنبه بيست و هفتم فوريه، ارزش سهام بورس هاى شانگهاى و ”شن جن” بين ۹ تا ده درصد تنزل كرد. اين منفى ترين روز بورس چين ظرف ده سال گذشته بود و به همين دليل از سوى رسانه هاى گروهى ”سه شنبه سياه” نام گرفت. يك روز بعد، ارزش سهام، بار ديگر يك و سه دهم درصد تنزل يافت، اما ساعاتى بعد، اين امر ترميم شد. ”ليو كان” مفسر اقتصادى تلويزيون چين در اين مورد گفت: ” تنزل كوتاه بورس نمى تواند مانع از تداوم پيشرفت بازار شود. خريداران سهام بايد از زاويه ديگرى به موضوع بنگرند”.

سقوط بورس هاى شانگهاى و ”شن جن” به ويژه خريداران كوچك را دستخوش زيان كرد. ارزش سهام بسيارى از شركت ها، ظرف يك سال گذشته حدود ۱۳۰ درصد رشد كرده بود و خريداران كوچك به ادامه اين روند اميدوار بودند.

روزنامه شانگهاى ديلى، به نقل از يك كارشناس اقتصادى نوشت: ”اگر از سوى دولت اقدامى صورت نگيرد، ممكن است بسيارى تصميم به فروش سهام بگيرند». سقوط بورس چين، درست ده سال پس از بحران بزرگ اقتصادى آسيا بروز كرد. روزنامه ”اقتصاد امروز” كه در پكن انتشار مى يابد، سقوط بورس را، پس از يك دوره رشد شديد، عادى تلقى كرد اما در عين حال اقدامات دولت را مقصر اين امر دانست. دولت، اخيرا اعلام كرد كه بورس را، از طريق كميسيونى مركب از كارمندان بلندپايه بانك ها و بازرسان ويژه تحت كنترل خواهد گرفت.

با اين همه، مفسر اقتصادى تلويزيون چين به آينده اميدوار است و مى گويد :”اينجا پول زياد است. تا زمانى كه آدم ها آرام بمانند و به مثبت بودن آينده اعتماد كنند، ارزش سهام بازهم بالا خواهد رفت. حتى بالا رفتن بهره هاى بانكى نيز نمى تواند جلوى اين روند را بگيرد”.

يكى از تاثيرات مهم سقوط بورس چين، كاهش بهاى نفت آمريكا بود. يك رو پس از سه شنبه سياه، بهاى هر بشكه نفت غرب تكزاس در بازارهاى آسيائى ۷۱ سنت كاهش يافت و به ۶۰ دلار و ۷۵ سنت رسيد. به نظر كارشناسان، بازار نفت، در برابر كاهش بهاى سهام بورس هاى مهم واكنش نشان داد، كه برآيند سقوط ناگهانى بورس چين بود.

اين كارشناسان معتقدند كه در صورت كاهش رشد اقتصادى چين، نياز اين كشور به نفت نيز كاهش خواهد يافت و در نتيجه بهاى نفت خام مى تواند در بازارهاى بين المللى به ميزانى محسوس پائين بيايد. اين احتمال وجود دارد كه دولت چين علاوه بر دخالت در بورس، براى مهار رشد بيش از حد اقتصادى، به اقدامات بازدارنده اى روى بياورد.

به گزارش ”تاگس آنسايگر” كه در زوريخ منتشر مى شود، بورس هاى شانگهاى و ”شن جن” تا يك سال پيش، مثل بورس هاى ايران و ونزوئلا، به لحاظ اهميت، در رديف آخر بورس هاى جهان قرار داشتند. اما سال گذشته موقعيت بين المللى يافتند. به گزارش همين روزنامه، سه شنبه سياه، مجموعا نزديك به ۱۰۸ ميليارد دلار به سهامداران بورس هاى چين ضرر زد.