سه ایرانی جزو برندگان جایزه آزادی بیان "هلمن-همت"

دیده‌بان حقوق بشر ۴۱ نویسنده از ۱۹ کشور را به خاطر "تعهدشان به آزادی بیان و شهامت‌شان در رودررویی با پیگرد" برنده جایزه "هلمن-همت" (Hellman-Hammett) اعلام کرد.

سه تن از این نویسندگان از کشور ایران هستند که عبارتند از عیسی سحرخیز، روزنامه‌نگار منتقد و از اعضای بنیانگذار انجمن دفاع از آزادی مطبوعات در ایران که از زمان انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸ در زندان به سر می‌برد، کیوان صمیمی، روزنامه‌نگار و فعال حقوق بشر که او نیز از تابستان ۱۳۸۸ در حبس است، و هیلا صدیقی، شاعر جوان منتقد که به چهار ماه حبس تعلیقی محکوم شده است.

در بیانیه سازمان دیده‌بان حقوق بشر آمده است که جایزه هلمن-همت هر سال به کسانی اهدا می‌شود که به خاطر فعالیت نویسندگی خود با پیگرد و آزار روبرو بوده‌اند و مقام‌های دولتی کوشیده‌اند مانع آنان در انتشار آراء و اطلاعات شوند.

کسانی که مورد تقدیر قرار گرفته‌اند شامل روزنامه‌نگاران، بلاگرها، جستارنویسان، نویسندگان، شاعران و نمایشنامه‌نویسان هستند. دیده‌بان حقوق بشر می‌نویسد که این افراد "نماینده دیگر نویسندگان در سراسر جهان نیز هستند که زندگی خصوصی و حرفه‌ای‌شان بر اثر سیاست‌های سرکوبگرانه ‌دولت‌هایی مختل شده که گفته‌ها و نوشته‌ها را کنترل می‌کنند".

لارنس موس، هماهنگ‌کننده کمیته اهدای جایزه هلمن-همت در سازمان دیده‌بان حقوق بشر، می‌گوید: «جایزه هلمن-همت به نویسندگانی که به دلیل انتشار اطلاعات یا بیان عقاید انتقادی نسبت به قدرتمندان آزار دیده‌اند، کمک می‌کند.» موس همچنین می‌گوید: «هدف سازمان دیده‌بان حقوق بشر و بسیاری از نویسندگانی که این جایزه را دریافت می‌کنند، مشترک است: آنان می‌خواهند با نور افکندن بر بدرفتاری‌ها و سوء‌استفاده‌ها، از حقوق مردم آسیب‌دیده دفاع کنند و فشار لازم را برای تغییر اوضاع بوجود آورند.»

در بیانیه دیده‌بان حقوق بشر آمده است که دولت‌ها کوشیده‌اند با بازداشت و دستگیری‌های خودسرانه، به‌کارگرفتن اتهام‌های جنایی‌ای که در حقیقت انگیزه سیاسی دارند، و افترا و توهین، برندگان امسال جایزه هلمن-همت را به سکوت وادارند، آنان را تهدید و زندانی کرده‌اند، آزار و شکنجه داده‌اند، تنها به خاطر آنکه نظری انتقادی را بیان یا خبری را به اطلاع‌ مردم رسانده‌اند.

دیده‌بان حقوق بشر می‌نویسد، هدف آزار نویسندگان توسط دولت‌ها این است که مردم دیگر عقیده‌ای انتقادی را بیان نکنند و دست به خودسانسوری بزنند. این سازمان مدافع حقوق بشر که مرکز آن در نیویورک است، تاکید می‌کند که اما حق آزادی بیان حقی بشری است که به عنوان اصل ۱۹ در اعلامیه حقوق بشر سازمان ملل متحد گنجانده شده است.

جایزه هلمن-همت به یاد نمایشنامه‌نویس آمریکایی لیلیان هلمن و همراه همیشگی‌اش دشیل همت رمان‌نویس اعطا می‌گردد. هر دو نویسنده در سال‌های دهه ۱۹۵۰ زیر فشار و پیگرد بودند.

از میان ایرانیانی که پیش از این جایزه هلمن-همت به آنان تعلق گرفته، می‌توان از احمد شاملو، عباس معروفی، هوشنگ گلشیری، علی اشرف درویشیان، سیمین بهبهانی، علی افشاری، محمد صدیق کبودوند، پروین اردلان، بهمن احمدی امویی و تقی رحمانی نام برد.