سلول محمود دولتآبادی و زندانیانی با سایه فولادی • باغ - موزه قصر
علی اتحاد، مدیر هنری مجموعه آثار هنر معاصر در باغ - موزه قصر، به دویچه وله میگوید شخصیتهای مهمی از تاریخ فرهنگ ایران مثل شاملو و دولتآبادی در زندان قصر زندانی بودند و این موضوع در خلق آثار هنرمندان موثر بوده است.
عنوان مجموعه: «باغ، قصر، زندان و دوباره باغ»
علی اتحاد کیوریتور و مدیر هنری مجموعه آثار هنر معاصر در باغ - موزه قصر به دویچه وله میگوید زندان قصر پیش از دوران فتحعلی شاه باغ بود، بعد از فتحعلی شاه تبدیل به قصر قاجار شد. بعد از آن در دوران ناصرالدین شاه رها شد. بعد در دوران پهلوی اول به زندان تبدیل میشود. حالا امروز دوباره به باغ تبدیل شده است. من هم به عنوان کیوریتور این نمایشگاه، بر اساس همین مفهوم آثار هنری را جمعآوری کردم.
نام اثر: سایهی یاد - چیدمان مجسمه، ورق آهن – اثری از مهسا کریمیزاده
به گفته علی اتحاد این اثر از چندین تندیس با ابعاد انسانی از ورق آهن ساخته شده است. این فیگورها در یکی از محوطههای زندان قصر است که پیشتر "هواخوری" خوانده میشد. مهسا کریمیزاده برای این فرمهای انسانی سایههایی ساخته است از جنس خودشان. با وجود اینکه فرمها در ساعات آفتابی سایه واقعی هم دارند، ولی گویی تمام روز یک سایه کشیده همراهشان باقی میماند؛ سایهای که وضعیتشان در زندان را تداعی میکند.
سلول محمود دولتآبادی
علی اتحاد میگوید: «برای مثال در اثری با نام آبی به چند بخش از هویت زندان قصر اشاره شده است. اینجا درست همان سلولی است که محمود دولتآبادی در آن زندانی بوده است. دیوارهای این سلول کاشی شده و روی کاشیهای آیینههای شکسته قاب شدهای میبینیم. مخاطب با ضربهزدن به میلهها یا کوبیدن پای خود به زمین میتواند در تغییر نور این سلول دخالت کند».
نام اثر: آبی - چیدمان و همراه با نورپردازی تعاملی – کاری از نیکو ترخانی
نمای عمومی زندان "مارکوف" بخشی از باغ موزه قصر
کیوریتور مجموعه آثار هنر معاصر در باغ - موزه قصر ادامه میدهد: «نکته جذاب برای من این بود که هنرمندان ما اینبار امکان ارائه اثرشان را جایی پیدا کردند که لزوما برای مخاطب معمول گالریها طراحی نشده و مردم عادی برای بازدید میآیند که بسیاریشان حتی نمیدانند قرار است با آثار هنرهای معاصر مواجه شوند».
نام اثر: تداعی - چیدمان صدا - سیستم پخش ساراند در هشت سلول - اثری از محسن ثقفی
بازدید عموم از مجموعه اثرهای هنرهای معاصر شامل مجسمه، چیدمان، مجموعه صوتی اینتراکتیو و ... در باغ - موزه قصر از نوروز ۱۳۹۲ آغاز شده است.
نام اثر: بهای آزادی - چیدمان مجسمه - اثری از یاسر یعقوبزاده
به گفته مدیر هنری مجموعه آثار هنر معاصر در باغ - موزه قصر، در بخش سیاسی زندان قصر شخصیتهای بسیار مهمی از تاریخ فرهنگ ایران زندانی بودهاند. این مسئله در خلق آثار هنرمندان موثر بوده است. احمد شاملو، مهدی اخوان ثالث، محمود دولتآبادی و ... از جمله زندانیان زندان قصر بودهاند.
نام اثر: بهای آزادی - چیدمان مجسمه - اثری از یاسر یعقوبزاده
زندان قصر از سال ۱۳۸۳ تخلیه شد. در ابتدا قرار بود این زندان تبدیل به پارک شود ولی دو سال پیش تصمیم گرفته شد که علاوه بر پارک، فضایی بهعنوان موزه در نظر گرفته شود. سال گذشته که بخش عمرانی کار به سرانجام رسید، بخشی از موزه را هم به هنرهای معاصر اختصاص دادند. علی اتحاد میگوید: «تغییر کاربری یک زندان به یک باغ - موزه و بدل شدن آن به جایی برای نمایش آثار هنری به نظر من یک نقطه تحول فکری است».
یادبودی برای خشکسالی - چیدمان دو هزار و پانصد کاسه فلزی همراه با طراحی صوتی - اثری از علی اتحاد
علی اتحاد خالق این اثر میگوید: «زندان قصر روی باغی که در آن زمان پر آبترین چشمه آب سرد تهران را داشت ساخته شد. این اصطلاح که "میفرستمت جایی که آب خنک بخوری" از همینجا میآید. این چشمه مثل بسیاری چشمههای دیگر در طول مدرنشدن تهران کور میشود. این نکته برای من استعارهای بود از چشمههای اندیشه که کور میشوند».
یادبودی برای خشکسالی - چیدمان دو هزار و پانصد کاسه فلزی همراه با طراحی صوتی - اثری از علی اتحاد
این مجموعه از ۲۵۰۰ کاسه سقاخانه شاخته شده که دیوارها و کف سلول را پوشاندهاند. در فضای سلول صدای دائمی قل قل آب و خفهشدن انسانی در آب به گوش میرسد، صدایی که هرگز قطع نمیشود.
نام اثر: فصل تامل است - با الهام از مارک روتکو، ویدئو چیدمان - اثری از علیرضا سمیع آذر