سفر پوتین به آمریکا
۱۳۸۶ تیر ۱۰, یکشنبهروز یکشنبه و دوشنبه(یکم و دوم ژوئیه)، رئیسجمهور آمریکا، جورج دبلیو بوش، میزبان همتای روس خود ولادیمیر پوتین است.
بحث بر سر سیستم دفاع ضدموشکی آمریکا در اروپا و آیندهی سیاسی کوزوو موضوعهای محوری گفتو گوهای دو روزهی پوتین و بوش را تشکیل میدهند.
اختلاف در تخمین خطر از سوی ایران
پس از تشدید مخالفت روسیه بر سر استقرار سپر دفاع ضدموشکی در اروپا، که روابط دو کشور روسیه و آمریکا را تحت تأثیر قرار دادهاست، اکنون بوش بر اساس گفتههای مشاورش، امیدوار است که دستکم در فضای گفتو گو با روسیه پیشرفتهایی حاصل شود. یکی از موارد اختلاف میان رؤسای جمهوری دو کشور، تخمین خطر از جانب ایران است.
دولت آمریکا هدف از استقرار "سپر دفاع ضدموشکی" در شرق اروپا را، دفاع از کشورهای اروپایی در برابر حمله احتمالی موشکی کشورهایی مانند ایران و کره شمالی عنوان کرده است. این در حالی است که ایران در سالهای اخیر پرتاب چند موشک دوربرد و میانبرد را آزمایش کرده است.
"سپر دفاع ضدموشکی"، موشکهای پرتابشده را با استفاده از یک سیستم کامل رادار، ردیابی میکند. این سیستم دفاعی قادر است پس از ردیابی و شناسایی موشکهای پرتابشده، آنها را پیش از برخورد به هدف، منهدم کند.
نقشهی آمریکا با مخالفت شدید روسیه مواجه شده است.
ارزیابیها از نتایج احتمالی دیدار بوش و پوتین
این ملاقاتی است در محیط خانوادگی، آنهم در مقر تابستانی جرج دبلیو بوش پدر در منطقهی زیبا و پرنقش طبیعت "کِنِبانک پورت"، یک منطقهی استراحتی در ایالت ماین آمریکا. از این دیدار کوتاه در مسیر سفر پوتین به کشورهای آمریکای لاتین انتظار ابتکارات بزرگ نمیرود. این سخنانی است که تونی اسنو، سخنگوی کاخ سفید بر زبان جاری ساخت، تا از انتظارات واهی بکاهد. تونی اسنو گفت:
«من هشدار میدهم که در انتظار نتایج جدید نباید بود. این ملاقات در واقع امکانی است برای رهبران دو کشور تا صادقانه و بیتعارف با یکدیگر سخن بگویند.»
باید اشاره کرد که موضوع گفتگو بسیار است. برای مثال کوسوو. آمریکا خواستار استقلال کوسوو است، درحالیکه روسیه مخالف آن است. در موضوع استقرار سیستم سپر دفاعی، با اینکه پوتین به آمریکا پیشنهاد داده است بجای استقرار این سپر دفاع موشکی در لهستان و چک، آن را در آذربایجان در نزدیکی مرزهای ایران مستقر سازند، هنوز دو طرف بر مواضع خود ایستادهاند.
"تد کارپنتر"، کارشناس سیاست خارجی آمریکا در انستیتوی لیبرالمنش "کاتو" در مورد این ملاقات میگوید:
«هر دو – چه پرزیدنت بوش و چه پرزیدنت پوتین – تلاش خواهند کرد به نوعی بر مسائل غلبه کنند. هیچیک از دو طرف خواستار آغاز یک جنگ سرد دوم میان مسکو و واشینگتن نیست.»
به نظر میرسد که هر دو طرف علاقمند هستند تا اختلاف نظرها به سمتی نلغزند که دیگر قابل کنترل نباشند. از این رو این کارشناس معتقد است که بوش و پوتین تلاش خواهند کرد تا بر جنبههای مثبت، تأکید بیشتری بورزند. کارپنتر میافزاید:
«مسئله اینجاست که آیا به قدر کافی آمادگی توافق و سازش وجود دارد که اظهارات ایشان در مورد مناسبات حسنه قابل باور باشند، یا اینکه بیشتر خواهند کوشید، مناسبات رو به وخامت را با تظاهر به روابط دوستانه بپوشانند.»
نگاه بدبینانه
درحالیکه کارپنتر ابراز امیدواری میکند، از نظر آریل کوهن، یک کارشناس آمریکایی مسائل روسیه که از محافظهکاران است، مناسبات دو کشور به نازلترین نقطهی خود سقوط کرده است. کوهن میگوید:
«من به تازگی از روسیه برگشتهام و به این نتیجه رسیدم که فضای ضدآمریکایی در روسیه بسیار شدیدتر از آن است که ما از زبان پوتین میشنویم. من این اندازه مناسبات وخیم میان دو کشور را تنها میتوانم با زمان یوری آندروپوف مقایسه کنم. و این سال ۱۹۸۴ بود.»
از نظر کوهن مسئولیت این وضعیت متوجه نخبگان سیاسیای است که امروز بر روسیه حکم میرانند و همینها تا دیروز بخشی از قشر حکومتگر شوروی سابق بودند. این قشر نخبگان، اندیشه و نظام ارزشی سیاست خارجی و امنیتی دوران شوروی را به امروز انتقال داده است.