سفر لنين به دور اروپا

در بخش شرقی آلمان نيز در آخرین دهه ی قرن بيستم انقلابی پديد آمد که آن را انقلاب آرام ناميدند و تنديس هايی که سرنگون شدند در شمار اندک بودند. اما تنديس »لنين« که در برابر ايستگاه راه آهن شهر درسدن برپا شده بود، به پايین کشيده شد و درباره ی سرنوشت آن بحثهايی درگرفت. »رودرف هرتس« هنرمند مونيخی برآن بود که بايد آن را در همانجا رها کرد، اما شهروندان درسدن با اين پيشنهاد مخالفت ورزيدند.

چنين بود که تنديس سرنگون شده ی لنين به انباری در شهر »اولم« در جنوب آلمان فرستاده شد. اکنون رودورف هرتس، هنرمند آلمانی، بر آن شده است تا لنين را در شهرهای بزرگ اروپا به گردش برد، و می گويد که لنين، اگرچه در پيکر سنگی شده اش، بايد چيزهايی از جهان امروز را ببيند.

لنين ۸ هزار کيلومتر راه را در جاده های اروپا پشت سر می گذارد، اما اين بار نه همچون سال ۱۹۱۷ در قطاری که او را به روسيه برد و انقلاب مارکسيستی اش را به انجام رسانيد، که پيچيده در نوارهای سرخ رنگ بر روی يک کاميون باری از شهری به شهر ديگر می رود. حرکت لنين ۳ هفته پيش از مونيخ آغاز شد.

آنجا که در سال ۱۹۰۲ يادداشتهای »چه بايد کرد؟« خود را نوشته بود. سپس به زوريخ، تورین، رم، وين و پراک رفت. از پراک راه به شهر برمن در آلمان را پيش گرفت، اما سر راه خود در فرانکفورت نيز توقف کرد تا آسمانخراشهای بانکها را نيز در اين شهر ببيند. مراکزی که درباره ی شان پيشگويی کرده بود که واسطه های خرد و کوچک تبديل به غولان انحصارگر نيرومندی خواهند شد که سرمايه ی همه ی سرمايه داران را در اختيار خود می گيرند.

تنديس لنين را »گريگوری ياسترونسکی«، هنرمند روسی، در سال ۱۹۷۴ ساخته بود و اکنون يک یادمان متحرک است، و اين انقلابی شکست خورده پا در راه سفر در تونل زمان گذارده است. و رودورف هرتس که او را به اين سفر می برد، می خواهد که قرن بيست و يکم را به او نشان دهد، و نيز با نگرشی به گذشته به خيالپردازيها در پيوند با مدينه ی فاضله در ديکتاتوری پرولتاريا پايان دهد. لنين سنگ شده در روز ۳ اکتبر، روز وحدت آلمان، بار ديگر به درسدن بازگردانيده می شود.

پرويز حمزوى