سرقت خودروی خدمت، به قیمت پست وزارت؟

در روز ۲۷ سپتامبر انتخابات مجلس (Bundestag) در آلمان برگزار می‌شود. در این تاریخ مشخص می‌شود که کدام حزب یا ائتلاف احزاب، برای ۴ سال آینده بر آلمان حکومت می‌کنند، انتخاباتی مهم برای گام بعدی یعنی تعیین صدراعظم آینده‌ی آلمان. یکی از نامزدان احراز این پست، فرانک والتر اشتاین مایر (Frank-Walter Steinmeier) وزیر امور خارجه‌ی آلمان است. روز پنجشنبه (۳۰ ژوئیه)، یعنی درست دو ماه پیش از انتخابات مجلس در آلمان، اشتاین مایر، اعضای ستاد انتخاباتی خود را معرفی کرد. می‌توان گفت که بسیاری از اعضای این ستاد انتخاباتی در صورت پیروزی حزب مورد نظر در انتخابات مجلس، وزیران آینده‌ی کابینه خواهند بود. برای رسانه‌های آلمان یک موضوع در این میان جالب‌تر از معرفی تیم انتخاباتی اشتاین‌مایر بود: نبودن نام اولا اشمیت (Ulla Schmidt) وزیر بهداشت و درمان کنونی این کشور در فهرست وزیر امور خارجه، آن هم درحالی‌که همه‌ی وزیران کنونی منسوب به حزب سوسیال دموکرات (SPD) به تیم کارشناسی دعوت شده‌اند. نامزد احراز پست صدراعظمی در آلمان، علت این چشم‌پوشی را ضمن تقدیر از دستاوردهای اشمیت در وزارت بهداشت، پرسش‌های هنوز پاسخ داده نشده در مورد جنجال خودروی خدمت او می‌داند.

لیموزین وزیر به سرقت رفت

روزهای پایانی ماه ژوئیه و ماه اوت در آلمان، رسانه‌های این کشور با خلاء خبری روبرو هستند. اتفاق خاصی در این کشور نمی‌افتد، زیرا بیشتر خبرسازان و سیاستمداران، در مرخصی به سر می‌برند و مجلس آلمان تعطیلات خود را سپری می‌کند. اولا اشمیت، وزیر بهداشت و درمان آلمان، هم یکی از وزرایی بود که قصد داشت در این ایام تعطیل با سفر به آلی‌کانته (Alicante) اسپانیا تجدید قوا کند. سفری که شاید به قیمت حذف او از کابینه‌ی احتمالی آینده تمام خواهد شد. اشمیت با خودروی خدمت خود (لیموزین مرسدس بنز) به سفر رفت. به گفته‌ی وزیر بهداشت و درمان، خودرو برای حضور بر سر دو قرار رسمی در اسپانیا، در ضمن مسافرت او به این کشور به کار گرفته شده بود. لیموزین را در اسپانیا ربودند. خبر به آلمان رسید. دزدیده شدن خودروی خدمت موجی از انتقادها را برای وزیر بهداشت با خود به همراه آورد.

شهروندان عادی مالیات دهنده

صدای اعتراض‌ها از همه سو برخاست. نقطه‌ی مشترک اعتراض‌ها: انتقاد به استفاده از امکانات دولتی برای مقاصد شخصی. اولا اشمیت این اتهام‌ها را رد می‌کند. او استفاده‌ی شخصی از خودروی خدمت را، سوء استفاده از پول مالیات‌دهندگان نمی‌داند. وزیر بهداشت و درمان آلمان هرچند واکنش انتقادی شهروندان را پس از شنیدن خبر به سرقت رفتن خودروی خدمت، قابل فهم می‌داند و این مسئله را که مالیات دهندگان هوشیارانه سیاستمداران منتخبشان را زیر نظر دارند، مثبت برآورد می‌کند، اما معتقد است که مردم هم باید گوش شنوا برای دلایل معقول داشته باشند.

وزیر اشتباه نکرده

در حالی که اتحادیه‌ی مالیات دهندگان آلمان (Bund der Steuerzahler) هزینه‌ی سفارش و استفاده از خودروی خدمت در اسپانیا توسط اشمیت را ۱۰ هزار یورو تخمین می‌زند، سخنگوی وزیر بهداشت و درمان آلمان از ۳۲۰۰ یورو سخن می‌گوید. بر اساس گزارش این وزارتخانه با ارسال خودرو به اسپانیا لوازم دفتری دم دستی مانند کامپیوتر، چاپگر و غیره هم به اسپانیا ارسال شده که تأمین آنها در محل ۵۰۰ یورو گران‌تر تمام می‌شده است. وزارت بهداشت و درمان هزینه‌ی کرایه‌ی یک‌روزه‌ی یک خودرو در اسپانیا را معادل کل مبلغی می‌داند که برای سوخت لیموزین وزیر در مدت سفر پرداخت شده است، یعنی ۵۰۰ یورو. از طرف دیگر، سازمان شفافیت و مبارزه با فساد مالی آلمان هم اتهامات و انتقادهای وارده به وزیر بهداشت را بی‌اساس دانسته و از استفاده از خودرو در سفر به عنوان راه‌حل اقتصادی نام برده است.

البته باید گفت که این اولین بار نیست که در آلمان یک وزیر با خودروی خدمت به سفر می‌رود. پیشینیان هم این کار را کرده‌اند و از نظر قانونی مانعی در استفاده‌ی شخصی از خودروی خدمت نیست، به شرط آنکه هزینه‌های آن از سوی وزیر شخصاً تقبل شود. بر اساس قانون، وزیر، تنها مالیات سود ناشی از استفاده از خودروی خدمت را می‌پردازد و هزینه‌ی مأموریت‌های اداری و راننده بر دوش مالیات دهندگان است.

دانستن حق شهروندان است

اما مسئله‌ی جالبی که در این میان خودنمایی می‌کند، حساسیت مالیات‌دهنده‌ی آلمانی نسبت به مسئله‌ی رفتار دولت و مقامات با درآمدهای مالیاتی و فساد مالی سیاستمداران و دستگاه‌های دولتی است. در آلمان درآمد اصلی دولت از راه مالیات تأمین می‌شود.

مالیات‌دهنده‌ی آلمانی حق خود می‌داند که بداند مالیات پرداختی توسط او در چه راهی هزینه شده است. رسانه‌های این کشور نیز سوای گرایش‌های سیاسی گوناگون، با تکیه بر اصل خبر رسانی آزاد، انتقال اطلاعات را حق خود می‌دانند.

بسیاری در آلمان معتقدند که وزیر بهداشت و درمان این کشور کار خلاف قانونی نکرده است و بازتاب وسیع این مسئله در رسانه‌ها به دلیل گرم شدن بازار انتخابات مجلس آلمان و در یک کلام ضد تبلیغات علیه حزب سوسیال دمکرات آلمان (SPD) پیش از انتخابات است. اولا اشمیت گفته است که تمام توان خود را به کار خواهد بست تا این مسئله مبارزات انتخاباتی حزب سوسیال دموکرات این کشور را تحت تأثیر قرار ندهد.

نکته‌ی جالب اینکه بازتاب خبری "دزدی" به حدی بود که روز گذشته سارقان، خودروی خدمت وزیر بهداشت و درمان آلمان را به نزدیکی محل سکونت او در اسپانیا، بازگرداندند.

YK/KG