ساری نصیبه، رهبر آینده فلسطینیان؟

ساری نصیبه، ۵۹ سال دارد و عضو خانواده ای بسیار قدیمی در بیت المقدس است. خانواده پرنفوذ او حدود صد سال است در بیت المقدس زندگی می کند. از سال ۶۳۸ میلادی وظیفه‌ی کلیدداری "کلیسای مقبره مقدس" در بیت المقدس، در دست خانواده مسلمان ِ نصیبه است. می‌گویند که عمر، خلیفه‌ی مسلمانان، این وظیفه را به خانواده نصیبه داده است. او خود در این مورد می‌گوید: «پسر عمویم هنوز این وظیفه را دارد. اکنون دو خانواده مسلمان این افتخار را دارند که کلیددار این کلیسا باشند. یکی از اعضای خانواده من هنوز هم همه روزه وظیفه‌ی باز کردن و بستن در کلیسا را به عهده دارد.»

مردی خوش برخورد

هر کس که با ساری نصیبه سخن می گوید، متوجه می‌شود که او مردی دانشمند است، مردی است محقق که کمتر به امور سیاسی می‌پردازد. او در مورد امور سیاسی با فاصله سخن می‌گوید، اما شخصیت برجسته‌اش همیشه مورد توجه سازمان‌های سیاسی بوده و هست. در سال ۱۹۷۸ دانشگاه هاروارد به او دکترای افتخاری ِ فلسفه اعطا کرد. پس از آن ساری نصیبه به کشورش بازگشت و پرفسور رشته‌ی فلسفه شد. او در انتفاضه‌ی اول یکی از اعضای رهبری مقاومت فلسطینیان علیه اسرائیل بود.

تلاش برای گفت‌وگو

نصیبه در دهه‌ی ۱۹۸۰ سعی بر یافتن راهی برای گفت‌و‌گو با حزب راست‌گرای لیکود در اسرائیل کرد اما اسرائیل همواره با بدبینی به این استاد دانشگاه می نگریست. در سال ۱۹۹۱ هنگامی که صدام حسین، دیکتاتور پیشین عراق با موشک‌های اسکود به اسرائیل حمله کرد، دولت اسرائیل حکم بازداشت ساری نصیبه را صادر کرد. جرم او جاسوسی برای عراق اعلام شد. خود او در مورد لحظات ابتدای دستگیری می‌گوید: «یک لحظه به شدت ترسیدم، زیرا فکر می کردم، آنها از شرایط حاکم بر کشور استفاده کرده و می خواهند بعضی را به زندان بیافکنند. ترسیده بودم که مرا شکنجه کنند و احتمالا به قتل برسانند.»

ساری نصیبه سه ماه در زندان بود. او اما چند ماه پس از آزادی، در اواسط دهه‌ی ۱۹۹۰ در مادرید و در اسلو، یکی از اعضای هیئت صلح فلسطینیان بود. نوسایبه سال‌هاست که با شدتی فراوان برای تحقق ایده‌آل خود که برپایی دولت دمکراتیک فلسطین است می‌کوشد.

رفتار یاسر عرفات، رئیس پیشین تشکیلات خودمختار فلسطینیان، او را شدیدا ناراحت کرده بود. فساد اداری و فشارهای عرفات برای اجرای برنامه‌هایش ، نصیبه را به شدت از او دور می‌کرد. در جریان انتفاضه‌ی دوم همین که سوءقصدکنندگان انتحاری فلسطین، در تل آویو دست به کشتن شهروندان اسرائیلی زدند، نصیبه سعی به نزدیکی به نیروهای اسرائیل و همکاری با آنها کرد. در سال ۲۰۰۳ در زمانی که همه‌ی ارتباطات دیپلماتیک میان اسرائیل و فلسطینیان بسته بود، او و آمی آیالون، رئیس پیشین سازمان مخفی اسرائیل، برنامه‌ی صلحی را طرح‌ریزی کردند. و اکنون که طرح دو کشور همسایه مطرح است نصیبه باز به طرح خود می‌اندیشد: «حتا اگر امروز طرح دو کشور همسایه اسرائیل و فلسطین مطرح است، هنوز هم می‌توان، در صورتی که هر دو طرف راضی باشند، به طرح یک کشور و یا یک فدراسیون در منطقه اندیشید.»