ساحل‌عاج به استقبال دیکتاتوری تازه می‌رود؟
۱۳۹۰ فروردین ۱۹, جمعه
مناقشه‌ای که از ماه نوامبر سال میلادی گذشته و پس از انتخابات ریاست جمهوری در ساحل عاج آغاز شد روزهای پایانی خود را می‌گذراند. لوران باگبو، رئیس جمهور سابق ساحل‌عاج همراه با چند تن از نزدیکانش در کاخ ریاست جمهوری سنگر گرفته است. نیروهای نظامی حامی آلاسان واتارا که از سوی ناظران بین‌المللی برنده انتخابات و رئیس جمهور قانونی کشور شناخته می‌شود اقامتگاه باگبو را محاصره کرده‌اند.
دعوت به آشتی ملی و پرهیز از خشونت
حامیان واتارا تقریبا کنترل تمام شهرهای کشور را در دست گرفته‌اند و او خود را برای در اختیار گرفتن قدرت آماده می‌کند. رئیس جمهور جدید ساحل‌عاج در سخنانی وعده داد از شامگاه جمعه (۱۹ فروردین) محدودیت‌های اعمال شده در رفت و آمد شهروندان به تدریج کنار گذاشته می‌شود و شرایط به حالت عادی بازمی‌گردد.
رئیس جمهور ساحل‌عاج مردم این کشور را به یک آشتی ملی فراخوانده و از آنها خواسته است از دست زدن به اقدام‌های انتقام‌جویانه خودداری کنند. اوتارا در اظهاراتی که از یک شبکه تلویزیونی فرانسوی پخش شد ضمن تاکید بر اینکه «ساحل‌عاج تجزیه‌پذیر نیست» خطاب به مردم گفت «بگذارید کشورمان را از نو بسازیم.»
در پی شورشی که در سال ۲۰۰۲ میلادی رخ داد ساحل‌عاج به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شد. انتخابات سال گذشته برای وحدت دوباره کشور برگزار شده بود. هر یک از دو رقیب اصلی در یکی از این مناطق نفوذ بیشتری دارد.
بی‌اعتمادی به وعده‌های اوتارا
ظاهرا توصیه‌ی اوتارا به هوادارانش در مورد پرهیز از خشونت و دفاع او از تمامیت ارضی کشورش به درخواست دولت فرانسه انجام شده است. ساحل‌عاج یکی از مستعمره‌های سابق فرانسه در آفریقاست و هم اکنون ۱۷۰۰ سرباز فرانسوی در این کشور مستقر هستند.
حامیان اوتارا متهم به رفتار خشونت‌آمیز علیه مخالفان هستند. برخی از گزارش‌ها قتل عام شهروندان ساکن در جنوب ساحل‌عاج را به شبه‌نطامیان طرفدار رئیس جمهور جدید نسبت می‌دهند. اوتارا وعده داده در مورد عاملان این کشتار تحقیق شود و مجرمان به مجازات برسد.
برخی از تحلیلگران به وعده‌های اوتارا چندان خوش بین نیستند و معتقدند در ماه‌های گذشته رفتار خشونت‌آمیز و جنایت از سوی هر دو طرف یکسان اعمال شده است. مطابق این تحلیل اگر اوتارا با چنین رفتاری که گزارش‌های فراوانی در مورد آن منتشر شده واقعا مخالف بود پیشتر به هوادارانش تذکر داده بود.
جنگ قدرت و منافع اقتصادی فرانسه
اوتارا در بخش‌های جنوبی کشور هواداران زیادی ندارد. آرای او در انتخابات ماه نوامبر نیز اغلب مربوط به شهرهای شمالی بوده‌اند. رئیس دفتر موسسه بین‌المللی «فریدریش ـ ابرت» در آبیجان، مرکز اقتصادی ساحل‌عاج، معتقد است در این کشور یک جنگ قدرت در جریان است و هر دو رقیب در اقدام‌های خشونت‌آمیز هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند. ینس اووه هتمن روز جمعه (۱۹ فروردین) به اشپیگل انلاین گفت مناقشه در ساحل‌عاج جنگ قدرتی میان دو سیاستمدار است که می‌خواهند به هر قیمتی، ولو به راه انداختن دریای خون، بر صندلی ریاست جمهوری بنشینند.
موسسه «فریدریش ـ ابرت» می‌کوشد به توسعه‌ی ساختارهای دموکراتیک و آماده سازی زمینه‌ی برگزاری انتخابات آزاد در کشورهای آفریقایی یاری رساند. این موسسه در حال حاضر فعالیت خود در آبیجان را به حال تعلیق درآورده است. ینس اووه هتمن که از چند روز پیش در غنا به سر می‌برد از سر گیری فعالیت‌های این موسسه را وابسته به شرایط آینده‌ی کشور کرده است. او فرانسه را متهم می‌کند که در حمایت از اوتارا هدف‌های اقتصادی را دنبال می‌کند.
۶۰۰ شرکت فرانسوی در ساحل‌عاج
نیروهای نظامی فرانسه رسما به درخواست سازمان ملل متحد و برای حفاظت از جان غیرنظامیان وارد ساحل‌عاج شده‌اند. دخالت نظامی فرانسویان در این کشور نیز به خواست بان کی‌مون دبیر کل سازمان ملل آغاز شده است. با این همه گزارش‌های منتشر شده از آبیجان از دخالت این نیروها در حمله به کاخ ریاست جمهوری خبر داده‌اند. فرانسه رسما برای کمک به ۷۵۰۰ سرباز اعزام شده از سوی سازمان ملل وارد ساحل عاج شده که ماموریت داشتند جلوی درگیری‌های خونین پس از انتخابات را بگیرند.
به رغم این، منافع اقتصادی فرانسه در ساحل‌عاج قابل چشم‌پوشی نیست. در این کشور که سال ۱۹۶۰ به استقلال رسید بیش از ۶۰۰ شرکت فرانسوی فعالیت می‌کنند. کاکائو، قهوه و نفت از صادرات اصلی ساحل‌عاج محسوب می‌شوند و نقش کمپانی‌های فرانسوی در صنایع پتروشیمی، ارتباطات و زیرساخت‌های این کشور که بیش از ۹۰ درصد از مردمش به زبان فرانسوی صحبت می‌کنند، کلیدی است.
B.K./AJ