زمانیکه تخیل و واقعیت در هم میآمیزند
۱۳۹۲ تیر ۱۷, دوشنبه
محققان اعصاب از انستیتو "کارولینسکا" (Karolinska) در استکهلم بهتازگی پژوهشی انجام دادهاند که نشان میدهد تصور انسانها از صدا یا یک فرم میتواند بر دریافت آنها از دنیای واقعی تاثیر بگذارد. نتایج این پژوهش در نشریه علمی "Current Biology" منتشر شده است.
این پژوهش نشان میدهد که دریافتهای حسی وهم گونه تا چه اندازه میتوانند بر یک دریافت حسی که از طریق یک محرک واقعی صورت گرفته، تاثیر بگذارند؛ حتی اگر این دو محرک، یعنی یکی محرک واقعی و دیگری محرک تخیلی، دو حس متفاوت انسان را خطاب قرار دهند.
پژوهشگران سوئدی برای دستیابی به این نتایج، برخی روشهای گذشته سنتی را تغییر دادند.
تاثیر صدای خیالی بر تصویر دیده شده
یکی از روشهایی که این دانشمندان در پیش گرفتند روش "Cross-bounce-illusion" بود. در این روش آنها به شرکتکنندگان در آزمایش دو نقطه را نشان دادند که از چپ و راست به سوی یکدیگر حرکت میکردند. در این آزمایش دانشمندان هنگامی که این دو نقطه به هم میرسند، صدایی را پخش میکنند. آنگاه شرکت کنندگان به هنگام رسیدن این دو نقطه به یکدیگر فکر میکنند که آن دو با هم تصادم داشتهاند. این آزمایش تاثیر صوت پخش شده بر تصویر دیده شده را نشان میدهد.
اما نتیجه جالب توجه آن است که دانشمندان حتی زمانی که چنین صوتی را پخش نکردند و صرفا از شرکتکنندگان خواستند که صدایی را تنها در آن لحظه تصور کنند، نیز به این نتیجه رسیدند. این امر نشانگر آن است که یک صوت تخیلی بر روی تصویر واقعی دیده شدهی افراد تاثیرگذار است.
تاثیر تصویر خیالی بر شنوایی
در روش دوم دانشمندان از شرکت کنندگان خواستند که در اتاقی تاریک، دایره سفید رنگی را بر روی ۴ نقطه مختلف دیوار تصور کنند. برای آنها در این زمان، صداهایی نیز پخش میشد. این صدا یا از همانجایی پخش میشد که افراد دایره را تصور کرده بودند یا از جایی دیگر. سپس شرکتکنندگان باید پاسخ میدادند که صدا از کجا پخش شده است. حتی اگر صدا از جای دایرهی تصورشده پخش نمیشد، با این همه، شرکت کنندگان میپنداشتند که صدا از آنجا برخاسته است. این تحقیق نشان میدهد که دریافت شنوایی به طرفی تمایل داشته که دایره تجسم شده است.
پژوهشگران سوئدی امیدوارند که بتوانند از طریق نتایج این تحقیق بیماریهای روانی را بهتر بفهمند. برای مثال در بیماری روان گسیختگی ( اسکیزوفرنی)، فرد بیمار قادر به تفکیک واقعیت از خیال نیست.