رکوردهای جدید در گرمایش زمین

گرم شدن زمین همچنان ادامه دارد و همانطور که محققان در تازه‌ترین پژوهش خود اعلام کرده‌اند این بالا رفتن دما در آینده نیز شدت خواهد گرفت. اگر تا پیش از این، سال ۱۹۹۸ گرمترین سالی بود که ساکنان زمین شاهد آن بودند، اما از این پس می‌بایست خود را برای روزهایی گرمتر آماده کنیم.

بر اساس مقاله‌ای که به تازگی در مجله معتبر علمی "ساینس" توسط دانشمندان انگلیسی به چاپ رسیده است، دمای زمین حداقل در نیمی از سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴ به طور میانگین گرمتر از سال ۱۹۹۸ خواهد بود. سند تأیید علمی این اظهارات دانشمندان بریتانیایی وابسته به مرکز پیش بینی و تحقیقات آب و هوایی هادلی، مدل آب و هوایی جدیدی است که برای نخستین بار توسط آن‌ها در همین مجله معرفی شده است.

نکته‌ای که باعث بارز ساختن این مدل آب و هوایی شده است، در نظر گرفتن نوسانات و عوامل طبیعی در آن است، چرا که در مدلهایی که تا پیش از این برای پیش بینی شرایط اقلیمی کره زمین به کار گرفته می‌شدند، تنها به عوامل بیرونی همچون گازهای گلخانه‌ای، اشعه‌های خورشید یا تجمع اروسول‌ها (ذرات ریز موجود در جو) پرداخته می‌شد که سیستم آب و هوایی را تحت تأثیر قرار می‌دادند.

داگ اسمیت (Doug Smith) و تیم تحقیقاتی وی، در این مدل جدید که DePreSys (Decadal Climate Prediction System)، نامیده می‌شود، علاوه بر در نظر گرفتن عوامل بیرونی ذکر شده، به بسیاری از وقایع طبیعی دیگر نیز، همچون پدیده "ال نینو"، نوسانات دراز مدت آب و ذخیره سازی گرمایی اقیانوس‌ها پرداخته‌اند و به نتیجه قابل تأملی رسیده‌اند؛ در سرتاسر جهان دمای متوسط زمین از ۱/۰ در سال ۲۰۰۴ به ۵/۰ درجه سانتی گراد در سال ۲۰۱۴ خواهد رسید. این پژوهشگران همچنین علاوه بر پیش‌بینی کل دمای زمین، موفق به تخمین زدن دمای یک سری از مناطق جغرافیایی دیگر نیز شده‌اند.

تغییرات گسترده اقلیمی

بر اساس داده‌هایی که بخش تحقیقات آب و هوای سازمان ملل (WMO) در اوایل هفته جاری در ژنو منتشر کرد، سال ۲۰۰۷ میلادی سال ثبت رکوردهای آب و هوایی جدید بوده است. در همین راستا دمای سطحی در ماه‌ ژانویه و آوریل چنان بالا بوده است که از زمان شروع اندازه‌گیری دمای هوا درسال ۱۸۸۰ ، امری بی‌سابقه به شمار می‌رود. آلمان امسال شاهد خشک‌ ترین ماه آوریل و پر باران‌ترین ماه مه از سال ۱۹۰۱ تاکنون بوده است.

پیامدهای تغییرات آب و هوایی به همین جا ختم نمی‌شوند. از وقایع طبیعی همچون بادهای موسمی هند یا طوفان گونو نیز می‌توان به عنوان حوادثی یاد کرد که عامل اصلی ایجادشان را می‌بایست در گرم شدن دمای زمین جستجو کرد. به طور مثال طوفان گونو نخستین طوفان در خلیج فارس و دریای عمان بود که دامنه آن به خشکی نیز کشیده شد و ابتدا کشورعمان و سپس ایران را در نوردید. از بارندگی‌های شدید و طغیان آب در جنوب چین نیز می‌توان یاد کرد که خسارات ناشی از آن گریبان ۱۳,۵ میلیون چینی را گرفت.

اروپا نیز از این تغییرات آب و هوایی در امان نمانده است. بنا بر همین گزارش، انگلستان و ولز در بازه زمانی ماه مه تا ژوئیه پرباران‌ترین دوران خود را از سال ۱۷۶۶ تاکنون تجربه کرده‌اند.

نخستین گام با ارزش

مدل جدید آب و هوایی DePreSys از صافی آزمون‌های مختلفی گذر کرده است. به همین منظور اسمیت و تیم تحقیقاتیش مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین داده‌های آب و هوایی دهه‌های گذشته را به کمک همین مدل بازسازی کرده‌اند و به نتایج بهتری در مقایسه با مدل‌های پیشین رسیده‌اند. البته به DePreSys انتقادهایی نیز وارد شده است. اریش روکنر یکی از پژوهشگران آلمانی وابسته به انستیتوی هواشناسی ماکس پلانک در هامبورگ معتقد است که عامل مهم برای اندازه‌گیری چنین تغییراتی وضعیت اقیانوس است، آن هم نه از روی سطح بلکه از اعماق آن و هنوز این موضوع مشخص نیست که آیا بریتانیایی‌ها برای انجام این تحقیقاتشان داده‌های کافی را داشته‌اند یا نه.

اما با این حال از مطالعات اسمیت و تیمش می‌توان به عنوان "نخستین گام‌ مهم" در زمینه پیش‌بینی تغییرات آب و هوایی یاد کرد.