رولف موتسه‌نیش: درِ گفت‌وگو با ایران نباید بسته شود
۱۳۸۸ خرداد ۲۸, پنجشنبه
دویچه وله: نماینده‌ی رسمی دولت آلمان گفته است که در انتخابات ایران دست برده شده است. مدرکی و دلیلی هم در این رابطه وجود دارد؟
من از این بابت بی‌اطلاعم. از طرف دیگر مطمئن نیستم که دولت آلمان واقعاً از "تقلب" در انتخابات صحبت کرده باشد؛ گفته شده که "اختلالاتی" در انتخابات صورت گرفته است. و این باعث دغدغه‌ی خاطر مردم ایران هم شده است. در واقع همین امر سبب شده که سران مذهبی این کشور، پس از آن که نتایج انتخابات را تأئید کردند، از رسیدگی و بررسی چگونگی اجرای آن حرف بزنند. اگر شکی در درستی نتایج انتخابات وجود نداشت، چنین تصمیمی گرفته نمی‌شد.
شما در حزب سوسیال دموکرات به گروهی تعلق دارید که معتقد است با ایران باید رفتاری دوگانه در پیش گرفت: از چگونگی برگزاری انتخابات انتقاد کرد تا "جایی که تک تک آرا به‌حساب آید" و نیز به گفت‌وگو با سران این دولت ادامه داد. ادامه‌ی گفت‌وگو با ایران به‌معنای نادیده‌گرفتن آن "اختلالات" نیست؟
نه، این دو مسائل جداگانه‌ای هستند. وقتی واقعاً نتایج انتخابات مورد بررسی و رسیدگی قرار گیرد و در پایان گفته شود که چه کسی احتمالاً رئیس‌جمهور است، این یک مسئله است و ما می‌خواهیم که در این رابطه، واقعاً تک تک رأی‌ها به حساب آیند. این یکی از خواست‌های مهم آلمان است. ولی از طرف دیگر ما مایلیم که با ایران به عنوان یک کشور مذاکره کنیم و به گفت‌وگوی خود ادامه دهیم. چون فکر می‌کنیم که در این رابطه منافع مشترکی داریم؛ هم در منطقه و هم از نظر روابط بین‌المللی. از این رو مایلیم که برای حل این مسائل از در گفت‌وگو وارد شویم.
انجام این گفتوگوها تا به حال چه نتایجی به بار آورده است؟
ما مثلاً تا آن‌جا که می‌شده، به اطلاعاتی در باره‌ی برنامه‌ی اتمی ایران (شفاف سازی) دست یافته‌ایم. آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای می‌کوشد به پاسخ در باره‌ی پرسش‌هایی که هنوز روشن نشده‌اند، برسد. ایران تحت فشار گذاشته شده، چون هنوز امکان دارد مخفیانه برنامه‌ی دستیابی به بمب اتمی را دنبال کند... همه‌ی این نکات بسیار مهم‌اند. ما می‌خواهیم این مسئله‌ی بین‌المللی را با ابزار گفت‌وگو و همکاری حل کنیم.
از سوی دیگر برای ما روشن بود که دولت ایران در این رابطه مایل نیست پیش از انتخابات واکنش قطعی‌ای نشان دهد. از پیش پیدا بود که مقامات ایران پس از انتخابات به این مسائل خواهند پرداخت. حالا این امر به خاطر مشکلات سیاست داخلی ایران بازهم به تأخیر افتاده است. ولی وقتی احتمالاً این مشکل‌‌ها حل شوند و با صلح و آرامش به پایان برسند، آن وقت ایران باید در برابر پیشنهاد دوستانه‌ی آمریکا واکنش نشان دهد و به دست دوستی‌ای که اوباما دراز کرده، جواب بدهد.
یعنی برنامه‌ی هسته‌ای ایران بعد از این هم موضوع اصلی مذاکرات پیشنهادی شما خواهد بود؟ ولی مردمی که شما هم از آنان یاد کردید و در حال حاضر در خیابان‌ها به تظاهرات دست می‌زنند، آزادی و برقراری دموکراسی را طلب می‌کنند. به این موضوع‌ها هم خواهید پرداخت؟
البته! ما تنها به یک بار گفت‌وگو و به یک "نوع" گفت‌وگو بسنده نمی‌کنیم. این گفتوگوها دوجانبه، چندجانبه، بین‌المللی و درباره‌ی وجوه مختلف تحولات مشترک بین کشورها هستند. و من، همان‌طور که در ابتدا گفتم، فکر می‌کنم، منافع مشترکی وجود دارند که ما باید مشترکاً به آن‌ها بپردازیم و آن‌ها را حل کنیم، از جمله برنامه‌ی هسته‌ای ایران، ثبات در منطقه، و نیز حقوق اساسی‌ای که در ایران هم می‌توانند پیاده شوند.
به نظر شما برخورد اوباما به مسائل ایران، و از جمله موضع او درباره‌ی چگونگی برگزاری انتخابات در ایران هوشیارانه بود؟
من فکر می‌کنم این برخوردها خیلی بجا و مناسب بودند. آن‌چه او درباره‌ی انتخابات گفت بسیار درست بود؛ این که او هم طالب شفافیت است، که او هم مایل است بداند چه اختلالاتی در این رابطه صورت گرفته. از سوی دیگر نشان داد که هم‌چنان آماده‌ی گفت‌وگو با ایران است و حاضر است مستقیماً با این کشور وارد مذاکره شود. این‌دو جنبه، دو روی یک سکه‌اند.
چند روز پیش سفیر آلمان در ایران به وزارت امور خارجه‌ی این کشور در تهران احضار شد. از مضمون گفتوگوها خبر دارید؟
نه، نمی‌دانم چه گفتند.
احضار سفیر چه تأثیری بر خواسته‌های آلمان در برابر ایران خواهد گذاشت؟
فکر می‌کنم، این درست است که دولت‌ها با مسئولان سفارت‌خانه‌هایی که در کشور خود دارند، در تماس و گفت‌وگو باشند. ما و دولت آلمان خواسته‌ایم که بعد از این هم خبررسانی به‌طورکلی و هم‌چنین از سوی خبرنگاران خارجی باید آزاد باشد. به‌ویژه نیروهای اپوزیسیون و نیز کسانی که در تظاهرات دستگیر شده‌اند، آزاد شوند و قانونمند رفتار شود.
مصاحبه‌گر: فهیمه فرسایی
تحریریه: شیرین جزایری