روحانی: در نیویورک می‌توانستم تصمیم بگیرم تحریم‌ها شکسته شود
۱۳۹۸ آبان ۲۱, سه‌شنبه
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، برای نخستین بار اذعان کرد که می‌توانسته در نیویورک با یک تصمیم باعث شکسته شدن تحریم‌های آمریکا شود، اما با وجود مطرح شدن "پیشنهادات نسبتا خوب"، به خاطر بی‌اعتمادی به رئیس جمهوری کنونی ایالات متحده، چنین تصمیمی نگرفته است.
روحانی که امروز سه‌شنبه ۲۱ آبان (۱۲ نوامبر) در جلسه شورای اداری استان کرمان سخن می‌گفت، با بیان اینکه "با دنیا حرف می‌زنیم و پیشنهاد می‌دهند و پیشنهاد می‌دهیم و تا امروز پیشنهادات را قبول نکرده‌ام"، تصریح کرد: «در نیویورک پیشنهادات نسبتا خوبی داده شد و می‌توانستم تصمیم بگیرم که تحریم را بشکنیم و شرایط طوری بود که باید به رئیس جمهور آمریکا اعتماد می‌کردیم که کار بسیار سختی بود.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
رئیس جمهوری ایران که به حضور خود در مجمع عمومی سازمان ملل در اوایل مهرماه گذشته اشاره می‌کرد، در عین حال گفت که «شاید اگر رئیس جمهور دیگری در آمریکا بود این کار [رفع تحریم‌ها] تا اول مهرماه انجام و تمام می‌شد».
حسن روحانی هم‌زمان تصریح کرد که «در این مسیر کشورهایی واسطه شده‌‌اند و ما هنوز با آنها صحبت می‌کنیم، آنها پیشنهاد می‌دهند و ما نیز پیشنهاد می‌دهیم». روحانی در ادامه گفت: «تقریبا در اصول به توافق رسیده‌ایم. در شیوه اجرا مشکل داریم. راه مذاکره را ما رها نمی‌کنیم، اما به مذاکره هم اتکا نمی‌کنیم.»
به نظر می‌رسد که سخنان روحانی درباره "پیشنهادات نسبتا خوب"، به طرحی اشاره دارد که پیش‌تر توسط فرانسه مطرح شده و رئیس جمهوری ایران نیز آن را "قابل قبول" خوانده بود. روحانی یک هفته پس از سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل گفته بود که "کلیت" طرح فرانسه «برمی‌گشت به اینکه ایران دنبال سلاح هسته‌ای نباشد که همیشه این را گفتیم، ایران به صلح منطقه و صلح آبراه‌های منطقه کمک کند که همیشه کمک کردیم. آمریکا کل تحریم را کنار بگذارد و فروش نفت بلافاصله آغاز و پول نفت در اختیار قرار بگیرد».
رئیس جمهوری ایران همان زمان نیز با بیان اینکه "این اصولی بود که فرانسه با آمریکایی‌ها مطرح کرده بود و بعد با ما مطرح کرد"، به شکلی مبهم از نافرجام شدن این طرح خبر داده و افزوده بود: «آنچه در نیویورک انجام گرفت ولو اینکه به ظاهر ممکن است برخی فکر کنند که در نقطه حل بود، اما با حل مسأله فاصله داشت و نمی‌شود یک امر بسیار مهم را در ظرف چند ساعت و مدت کوتاه بدون در نظر گرفتن همه جوانب و نتایج آن و سوءاستفاده‌ای که آنها می‌خواستند در آن مقطع انجام دهند، به انجام رساند.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
گرچه روحانی در سخنان دهم مهرماه خود نیز تصویر در مجموع مثبتی از مجموعه تلاش‌ها برای رفع تحریم‌های آمریکا به دست داده بود، اما در سخنان امروزش برای نخستین بار و به‌صراحت از امکان برداشته شدن تحریم‌ها در زمان ریاست جمهوری ترامپ خبر می‌دهد.
از سوی دیگر، روحانی باز هم در شرایطی به‌صراحت اعلام کرده که "شاید اگر رئیس جمهور دیگری در آمریکا بود" برای رفع تحریم‌ها علیه ایران وارد مذاکره با او می‌شد که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، نفس مذاکره با آمریکا را به عنوان "سم مضاعف" رد و آن را ممنوع اعلام کرده است. خامنه‌ای چهارم مهرماه گذشته نیز نه تنها بار دیگر راه مذاکره با آمریکا را "بسته" خواند، بلکه با "خبیث" نامیدن اروپا، اعلام کرد که باید از کشورهای اروپایی هم "به‌کلی قطع امید کرد".
رهبران سه کشور آلمان، فرانسه و بریتانیا، به‌ویژه امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، در حاشیه نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل تلاش زیادی کردند تا حسن روحانی را به دیدار و مذاکره با همتای آمریکایی‌اش دونالد ترامپ، در راستای رفع تنش میان دو کشور ترغیب کنند. روحانی اما همه این تلاش‌ها را ناکام گذاشت و به درخواست‌های آنها پاسخ منفی داد. رهبر جمهوری اسلامی اخیرا گفته بود که رئیس جمهوری فرانسه "یا خیلی ساده است و یا همدست آمریکایی‌ها است".
فرانسه ۱۲ شهریورماه گذشته یعنی حدود دو هفته پیش از برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل پیشنهادی را مطرح کرد که بر اساس آن قرار بود در ازای راه‌اندازی یک خط اعتباری "۱۵ میلیارد دلاری" برای خرید نفت ایران، امنیت خلیج فارس تأمین و مذاکرات بر سر امنیت منطقه و وضعیت برجام پس از سال ۲۰۲۵ میلادی آغاز شود. حدود یک هفته پس از اعلام این پیشنهاد نیز برخی مقام‌ها و رسانه‌های آمریکایی از موافقت ترامپ با طرح فرانسه خبر داده بودند.