روحانی: اتحادیه اروپا نگذارد ایران کاملا مایوس شود
۱۳۹۸ دی ۱۹, پنجشنبه
پایگاه اطلاع‌رسانی دولت صبح پنجشنبه ۱۹ دی (نهم ژانویه ۲۰۲۰) از دو گفت‌وگوی تلفنی رئیس جمهوری حسن روحانی با رئیس شورای اروپا و نخست‌وزیر بریتانیا خبر داد.
گزارش این پایگاه از سخنان رد و بدل شده میان روحانی با شارل میشل و بوریس جانسون با آنچه منابع خبری غربی به نقل از دفتر این دو دیپلمات اروپایی نقل کرده‌اند تفاوت‌های زیادی دارد.
مطابق روایت دولت، حسن روحانی به میشل گفته اتحادیه اروپا باید با "اتخاذ مواضع مستقل از واشنگتن"، اجازه ندهد ایران کاملا از اروپا مایوس شود.
او همچنین گفته ایران آماده است با اتحادیه اروپا همکاری نزدیک‌تری داشته باشد و اعتقاد دارد نباید اجازه داد فرصت همکاری از بین برود.
بنابر این گزارش حسن روحانی با اشاره به کاهش تعهدات برجامی جمهوری اسلامی، که به تازگی گام پنجم آن اعلام شد، این اقدام را "در راستای ایجاد تعادل" خواند و در عین حال تاکید کرد که ایران همچنان به همکاری‌های خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه خواهد داد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
آمریکا اردیبهشت سال گذشته پس از خروج از توافق هسته‌ای، تحریم‌های لغو شده علیه جمهوری اسلامی را دوباره اعمال کرد. ایران در نخستین سال‌روز این اقدام اعلام کرد مرحله به مرحله اجرای تعهدات برجامی خود را کاهش می‌دهد.
جمهوری اسلامی از سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای، بریتانیا، فرانسه و آلمان، انتظار دارد برای تسهیل مبادلات تجاری و مالی با ایران تلاش کنند و امکان بهره‌مند شدن تهران از مزایای اقتصادی برجام را به رغم تحریم‌های آمریکا فراهم سازند.
جمهوری اسلامی ۱۵ دی در بیانیه‌ای اعلام کرد که با برداشتن گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات، تمام محدودیت‌های برجام در حوزه عملیاتی شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی‌شده، و تحقیق و توسعه را کنار می‌گذارد.
در این بیانیه تصریح شده که ایران در این مرحله آخرین مورد کلیدی از محدودیت‌های عملیاتی خود در برجام، یعنی محدودیت در تعداد سانتریفوژها را کنار می‌گذارد.
گرچه تهران این کاهش تعهدات را به شرط لغو تحریم‌های قابل بازگشت عنوان کرده، نگرانی در مورد فروپاشی کامل توافق هسته‌ای افزایش یافته است. هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان گفته این مرحله می‌تواند گام نخست در مسیر پایان توافق هسته‌ای باشد.
هشدار رئیس شورای اروپا
نکته‌ای که در روایت پایگاه اطلاع‌رسانی دولت از گفت‌وگوی تلفنی روحانی و میشل نیامده و خبرگزاری فرانسه به نقل از دفتر رئیس شورای اروپا نقل کرده هشدار درباره پیامدهای این اقدام ایران است.
شارل میشل در صحبت تلفنی با حسن روحانی به جمهوری اسلامی هشدار داده که از "اقدامات بازگشت‌ناپذیری" که به فروپاشی توافق هسته‌ای منجر می‌شود خودداری کند.
رئیس شورای اروپا در عین حال به درخواست رئیس جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ که روز چهارشنبه از سه کشور اروپایی و چین و روسیه خواسته بود از توافق هسته‌ای خارج شوند پاسخ منفی داد.
میشل ظاهرا در واکنش به سخنان روحانی درباره اتخاذ مواضع مستقل از آمریکا، گفته است که اتحادیه اروپا منافع و دیدگاه‌های مستقل خود را دارد.
رئیس شورای اتحادیه اروپا توافق هسته‌ای را حاصل ۱۰ سال مذاکرات فشرده بین‌المللی و موفقیت بزرگی خواند که به گفته او ابراز مهمی برای تامین ثبات و امنیت منطقه است.
رایزنی‌های حضوری و تلفنی مقامات اروپا و جمهوری اسلامی با توجه به تنش‌های شدید روزهای گذشته میان تهران و واشنگتن افزایش یافته است.
نیروی هوافضای سپاه پاسداران در ساعت پایانی سه‌شنبه در واکنش به حمله پهپادی ۱۳ دی ماه نیروهای آمریکایی به دو خودروی حامل قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه و همراهانش تعدادی موشک به سوی دو پایگاه نظامی آمریکا و متحدانش در عراق شلیک کرد.
در حمله بامداد ۱۳ دی سلیمانی، چهار پاسدار دیگر و پنج عضو ارشد شبه‌نظامیان شیعه حشد الشعبی، از جمله ابومهدی المهندس، معاون فرمانده این گروه کشته شدند.
با توجه به سخنان رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای و دیگر مقام‌های ارشد ایران که تهدید کرده بودند به خاطر کشته شدن قاسم سلیمانی و همراهانش "انتقام سختی" در انتظار آمریکا خواهد بود، نگرانی از شعله‌ور شدن اختلاف‌ها و بروز یک درگیری شدید نظامی در منطقه افزایش یافت.
بر پایه آنچه مقام‌های رسمی سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی اعلام کرده‌اند ظاهرا اقدام دیگری علیه نیروهای آمریکایی در منطقه در دستور کار نیست و هر اقدام دیگر موکول به واکنش احتمالی ایالات متحده شده است.
واکنش واشنگتن به موشک‌های پرتاب شده از سوی سپاه، برخلاف تهدیدهای قبلی، خویشتن‌دارانه بود. دونالد ترامپ روز چهارشنبه گفت در این حمله‌ها به کسی آسیب نرسیده است.
"انتقام سخت" با هشدار قبلی؟
به گزارش خبرگزاری رویترز برخی منابع دولتی در آمریکا می‌گویند گمان می‌رود ایران عامدانه تلاش کرده در پرتاب موشک به سمت پایگاه آمریکا در عراق نظامیان آمریکایی کشته نشوند. مطابق برخی شواهد به احتمال زیاد آمریکا و عراق پیشاپیش در جریان حمله "تلافی‌جویانه" سپاه قرار گرفته‌اند و بر همین اساس اقدامات احتیاطی لازم را کرده‌اند.
پایگاه اطلاع‌رسانی دولت می‌گوید حسن روحانی در گفت‌وگوی تلفنی روز پنجشنبه با بوریس جانسون حمله موشکی به پایگاه‌های آمریکا را مطابق حقوق بین‌الملل "دفاع مشروط" خوانده و گفته است: «اگر آمریکا مرتکب خطای دیگری شود، پاسخ بسیار خطرناکی را دریافت خواهد کرد.»
به روایت این پایگاه، حسن روحانی با انتقاد از "اظهارات برخی مقامات دولت انگلستان" درباره کشته شدن قاسم سلیمانی خواستار تجدید نظر آنها در مواضع خود شد و به نخست‌وزیر بریتانیا گفت: «بی تردید اگر تلاش‌های شهید سلیمانی نبود شما امروز در لندن آرامش نداشتید.»
این پایگاه نگفته که بوریس جانسون به این سخنان احتمالی چه پاسخی داده است، به خصوص این که یکی از مقاماتی که روحانی به آن اشاره کرده خود جانسون بوده است.
"همدردی و تسلیت" بوریس جانسون؟
نخست‌وزیر بریتانیا روز چهارشنبه در نخستین نشست پارلمان در سال جدید ضمن محکوم کردن حمله موشکی سپاه به پایگاه‌های آمریکا در عراق عملیات پهپادی ۱۳ دی ماه آمریکا را تائید کرد و گفت، قاسم سلیمانی مسئول حفظ "رژیم خشن بشار اسد" است، "گروه‌های تروریستی" در منطقه را تجهیز کرده و دستش به خون سربازان بریتانیایی "آغشته است".
به رغم این اظهارات صریح که در بیانیه‌ای در پارلمان ایراد شد، پایگاه اطلاع رسانی دولت ادعا کرده که نخست‌وزیر بریتانیا به خاطر حوادث یک هفته اخیر در گفت‌وگوی تلفنی با حسن روحانی "ابراز همدردی و تسلیت" کرده است.
"اسکای نیوز" با استناد به دفتر نخست‌وزیر بریتانیا گزارش داده که او در صحبت تلفنی با روحانی خواستار "خاتمه دادن به دشمنی‌ها" در منطقه خلیج فارس شده است.
درخواست "آزادی فوری" دو تابعیتی‌ها
بنابر این گزارش بوریس جانسون ضمن حمایت از توافق هسته‌ای در گفت‌وگوی تلفنی با حسن روحانی خواستار "آزادی فوری" نازنین زاغری و دیگر شهروندان دوتابعیتی زندانی شده است.
نازنین زاغری، شهروند ایرانی بریتانیایی فروردین ۱۳۹۵ هنگام ترک ایران در فرودگاه به وسیله ماموران سازمان اطلاعات سپاه کرمان بازداشت و پس از انتقال به تهران به اتهام مشارکت در فعالیت‌هایی که با هدف "براندازی نرم" انجام می‌شود محاکمه شد. محکومیت زاغری به پنج سال حبس در دادگاه تجدیدنظر تأیید شده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
با وجود تلاش‌ها و رایزنی‌های متعدد مقامات بریتانیایی با مسئولان جمهوری اسلامی، تا کنون نه تنها زاغری آزاد نشده که در دوران حبس برای او پرونده جدیدی نیز تشکیل شده است.
شماری از فعالان حقوق بشری معتقدند شهروندان دوتابعیتی گاهی به عنوان گروگان، ابراز امتیاز‌گیری جمهوری اسلامی از کشورهای غربی یا مبادله با ماموران و همکاران زندانی حکومت می‌شوند.
برخی نیز اعتقاد دارند شهروندان دوتابعیتی که بازداشت اغلب آنها در سال‌های اخیر توسط اطلاعات سپاه انجام شده در مواردی قربانی جدال‌های جناحی شده و به اهرمی برای ایجاد اختلال در سیاست خارجی دولت و تنش‌زدایی میان تهران و غرب تبدیل شده‌اند.
در گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت اشاره‌ای به درخواست "آزادی فوری" زندانیان دوتابعیتی از سوی بوریس جانسون نشده است.