روایتی تصویری از طنز و شوخی با سیاست و سیاستمداران
یکی از خشم و عصبانیت میجوشد و دیگر خود را مهمان شوی تلویزیونی میکند، تا به شوخی و طنز گرفته شود. همانگونه که اسلوب کار سیاستمداران صاحبنام متفاوت است، شیوه برخورد آنها با طنز و شوخی گوناگون است.
آنگلا مرکل
در دورانی که یونان دوران سخت بحران مالی را میگذراند، نشریات یونان بارها تصویر آنگلا مرکل را در لباس نازیها منتشر میکردند. در این تصویر که در سال ۲۰۱۲ روی جلد نشریه طنز "میستیکی الادا" به چاپ رسید، مرکل در لباس و کلاه ارتش نازی دیده میشود و روی شانهی او نیز لاشخوری نشسته است. دولت آلمان اما هرگز تصمیم به برخورد حقوقی با این ماجرا نکرد.
ولادیمیر پوتین
تصاویر برهنهای که ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه در مرخصی خود برای نشان دادن قدرت و مردانگیاش گرفته بود، از سوژههای مورد توجه هنرمندان و طنزپردازان بوده است. در کارناوال شهر دوسلدورف در سال ۲۰۱۵ مجسمهای از پوتین ارائه شد که با الهام از عکسهای پوتین ساخته شده بود. بر بازوی قوی پوتین لفظ "ارتش" نوشته شده و بر بازوی نحیف او واژهی "اقتصاد".
دونالد ترامپ
دونالد ترامپ، نامزد جنجالی جمهوریخواهان در انتخابات مقدماتی ریاستجمهوری آمریکا از چهرههای مورد علاقه و محبوب طنزپردازان و کاریکاتوریستها است. البته ترامپ میانه خوشی با انتقاد ندارد. نشریه بوستون گلوب به تازگی با انتشار داستانی ساختگی، سیاستهای ترامپ در قبال مهاجران و مهاجرت را به طنز و شوخی گرفت. ترامپ نیز در واکنش به آن، این نشریه را "بیارزش" و "احمقانه" نامید.
کیم جونگ اون
رهبر جوان کره شمالی نیز چندان اهل شوخی نیست. فیلم "مصاحبه" که در آن کیم جونگ اون به طنز گرفته میشود، جنجالهای فراوانی به دنبال داشت. این فیلم ماجرای دو خبرنگار آمریکایی است که به پیونگ یانگ میروند تا با رهبر کره شمالی مصاحبه کنند، اما پیش از این دیدار از سوی سازمان سیا مامور قتل او میشوند. سرورهای کمپانی سونی پیکچرز، تهیهکننده این فیلم از سوی کره شمالی مورد حملات سایبری قرار گرفت.
جرج دبلییو بوش
جرج دبلیو بوش را نیز میتوان یکی از شخصیتهای محبوب طنزپردازان، کاریکاتوریستها و مجریان شوهای تلویزیونی دانست که معتقدند، او از هوش چندان سرشاری برخوردار نیست. و همین کمهوشی از موضوعاتی است که بارها دستمایه طنز و شوخی قرار گرفته است. جرج دبلیو بوش در این اواخر با نمایش هنرش در نقاشی خبرساز شده بود که البته این مسئله نیز مناسبتی نیک برای طنزپردازان بود.
یاروسلاو کاچینسکی
یکی از سوژههای که هنرپردازان کارناوال دوسلدورف در سال جاری میلادی به آن پرداختند و باعث تلخی مذاق مقامات لهستان شدند، مجسمهای از یاروسلاو کاچینسکی، رئیسجمهور این کشور بود. در این تصویر لهستان در نقش زنی نشان داده شده که مورد تحقیر و تعرض قرار گرفته و زیر چکمه کاچینسکی زانو زده است. وزیر خارجه لهستان با انتقاد از این موضوع گفت که این مجمسه "نمایانگر تنفر از لهستانیها و سیاستمداران لهستانی" است.
بنیامین نتانیاهو
نخستوزیر اسرائیل پای ثابت شوی تلویزیونی Eretz Nehederet (سرزمین فوقالعاده) است و در آن بارها به طنز و شوخی گرفته شده است. در این صحنه یکی از کمدینها که نقش نتانیاهو را برعهده دارد، سرگرم مذاکره با یکی از مقامات حماس است. البته نتانیاهو هیچ مشکلی با برخوردهای طنزآمیز این شو نداشته و در سال ۲۰۱۳ حتی یک بار خود مهمان ویژه آن بوده است.
وینستون چرچیل
طنز و شوخی با سیاستمداران برجسته سابقهای طولانی دارد. در این کاریکاتور بریتانیایی که به سال ۱۹۱۵ برمیگردد، چرچیل (وزیر دریانوری آن زمان) در نقش آشیل، قهرمان یونان باستان و ماجرای تروا به تصویر کشیده شده است. "نبرد در کشتیها" عنوان این کاریکاتور بود و گریزی میزد به یکی از نبردهای دریاییای که چرچیل در آن شکست خورده بود.
آیتالله خمینی و رودی کارل
جنجالآفرینیهای برنامههای طنزآمیز نیز سابقهای طولانی دارد. در سال ۱۹۸۷ رودی کارل در برنامه طنز خبری خود که از شبکه اول تلویزیون آلمان پخش میشد، به طور طنزآمیز از هشتمین سالگرد انقلاب اسلامی سخن گفت. صحنهای ساختگی در این ارتباط که در آن زنان سینهبندهای خود را به سمت آیتالله خمینی پرتاب میکردند، جنجال و کشمکشهای زیاد و در نهایت عذرخواهی رودی کارل را به دنبال داشت. او تهدید به مرگ شده بود.
اردوغان و بومرمان
تازهترین موردی که در این روزها خبرساز شده، شعر طنزآمیز یان بومرمان (تصویر)، شومن طنزپرداز آلمانی است. او در یکی از برنامههای خود که در کانال "زد د اف نئو"، وابسته به شبکه دو تلویزیون آلمان پخش شد رجب طیب اردوغان را مردی ریاکار میخواند که "چون به خلوت میرود آن کار دیگر میکند". اردوغان نیز رسما از بومرمان شکایت کرده است. دولت آلمان نیز در حال سرگرم بررسی ماجرا است.
باز هم اردوغان
البته این نخستین بار نیست که اردوغان ناخشنودی خود را از طنز و شوخی ابراز میکند. چندی پیش در پی بخش برنامه طنزآلود درباره سیاستهای اردوغان در شبکه NDR آلمان، رئیس جمهور ترکیه به پخش این برنامه اعتراض کرده و دولت ترکیه نیز دوبار سفیر آلمان در آنکارا را فراخوانده بود. واکنش تند اردوغان انتقادهای شدید سیاستمداران آلمانی و انجمن ترکهای آلمان از رفتار رئیس جمهور و دولت ترکیه را به دنبال داشت.
واکنش مجری
مجری این برنامه طنز در پاسخ به اینکه آیا حاضر به عذرخواهی از اردوغان است، تصریح کرد: «نمیدانم، چرا باید عذرخواهی کرد. ترانهی طنز درباره اردوغان بر پایه واقعیتها ساخته شد. ما فقط اردوغان را به چیزهای متهم میکنیم که روزنامهنگاران و سیاستمداران مدتهاست که به خاطر آن از اردوغان انتقاد میکنند.»
محدود کردن رسانهها
در ترانه طنز برنامه Extra 3 درباره اردوغان از جمله به تلاشهای او و دولتش برای محدود کردن عملکرد و استقلال رسانهها پرداخته شده و گفته میشود: «هر روزنامهنگاری که چیزی مینویسد و به مذاق اردوغان خوش نمیآید، فردا توی زندان است.» کریستیان اهرینگ، مجری برنامه در گفتوگوی خود با اشپیگل آنلاین گفت: «این واقعا مسخره است که اردوغان در واکنش به اتهام نقض آزادی عقیده خواستار سانسور برنامه ما شده است.»