رجزخوانی پله و مارادونا برای یکدیگر

طبق رده‌بندی بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال، پله "مروارید سیاه" برزیل، بهترین بازیکن قرن بیستم است و پس از او به ترتیب، یوهان کرایف از هلند، فرانتس بکن‌باوئر از آلمان و آلفردو دی‌استفانو از آرژانتین جای دارند. تازه پس از این چهار نفر است که دیه‌گو آرماندو مارادونا ستاره‌ی آرژانتینی، جایگاه پنجم را به خود اختصاص می‌دهد.

کدام معیار برای گزینش؟

با این همه، بسیاری از کارشناسان و فوتبال‌دوستان معتقدند که اگر تنها معیار گزینش بازیکن برتر، توانایی‌های او در زمین فوتبال می‌بود، می‌بایست مارادونا را حتا بالاتر از پله در جایگاه نخست این رده‌بندی نشاند.

واقعیت این است که نهادهای بین‌المللی ورزش فوتبال چون فیفا، در گزینش‌بهترین‌های این رشته‌ی ورزشی، افزون بر خلاقیت‌ها و توانایی‌های فردی و تکنیکی، همواره به عوامل دیگری چون رفتار و منش بازیکنان و نیز اخلاق و روحیه‌ی ورزشی آنان نیز توجه دارند. به باور آنان، یک ورزشکار واقعی باید با اخلاق، درستکار، فروتن و برای همه‌ی ورزش‌دوستان الگو باشد.

مارادونا به‌رغم توانایی‌های شگرف خود در زمین بازی، در زمینه‌های یادشده از کاستی‌های چندی برخوردار بود. ماجرای استفاده‌ی‌ او از مواد مخدر و داروهای نیروزا، بارها خبرساز و جنجال‌آفرین شد. حتا به او در زمینه‌ی فرار مالیاتی اتهاماتی وارد شد و کار به دادگاه کشید.

رویدادهای یادشده بی‌تردید بر سیمای مارادونا به عنوان یک ورزشکار نمونه سایه افکنده است. ولی کمتر جای تردید است که او در زمین بازی یک اعجوبه ‌و نابغه‌ی تمام عیار بود. بسیاری از کارشناسان معتقدند که هیچ بازیکنی در طول تاریخ فوتبال از پویایی و تکنیک مارادونا برخوردار نبوده است. سال‌ها پیش در یک نظرسنجی عمومی نیز مارادونا از سوی فوتبال‌دوستان جهان به عنوان بهترین بازیکن تاریخ فوتبال انتخاب شد.

الگوی اخلاقی یا نابغه‌ی تکنیکی؟

از زمانی که مارادونا به گزینش پله به عنوان بهترین بازیکن تاریخ فوتبال اعتراض کرده و خود را شایسته‌ی این عنوان نامیده، سال‌هاست که رجزخوانی میان او و ستاره‌ی برزیلی در بیرون از زمین بازی و از طریق رسانه‌ها جریان دارد.

یک‌بار پله در انتقاد از مارادونا گفته بود: «مارادونا الگوی بدی است. او یک بازیکن عالی بود، ولی متاسفانه همه‌ی دنیا شاهد بود که با زندگی خود چه کرد».

این انتقادهای اخلاقی پله به مارادونا با واکنش‌های منفی هم روبرو شد. بسیاری پله را سرزنش کردند که خود او هم برای پول در تبلیغات مبتذل و از جمله برای قرص‌های افزایش‌دهنده‌ی توان جنسی مانند «ویاگرا» شرکت کرده است و فعالیت‌هایش برای وارد شدن به دنیای سیاست هم ناموفق بوده است.

به هر حال مسابقات جام جهانی فوتبال در آفریقای جنوبی، به پهنه‌ی تازه‌ای برای بالاگرفتن این رجزخوانی‌ها تبدیل شده است. مارادونا که در این دوره از مسابقات، به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال آرژانتین حضور دارد، تردید پله را درباره‌ی توانایی‌های کشور میزبان برای برگزاری موفق مسابقات به شدت نکوهش کرد.

در مقابل پله نیز به رسانه‌های برزیلی گفت: «نمی‌دانم چرا مارادونا مرتب درباره‌ی من حرف می‌زند. حتما مرا خیلی دوست دارد». به گفته‌ی پله: «مارادونا فقط به این دلیل به آفریقای جنوبی آمده است، چون به پول و شغل احتیاج دارد».

مارادونا از زمانی که در سال ۱۹۹۸ سرمربیگری تیم ملی فوتبال آرژانتین را برعهده گرفته است، توانسته این موقعیت را حفظ کند. تیم آرژانتین به‌رغم برخی ناکامی‌ها در بازی‌های مقدماتی، سرانجام به جام جهانی راه یافت. فوتبال‌دوستان آرژانتینی مارادونا را می‌پرستند. ولی پله معتقد است که مسئولان ورزش آرژانتین، با انتخاب مارادونا، خطای بزرگی مرتکب شده‌اند، چون او تجربه‌ی کافی برای مربیگری ندارد.

با این سخنان، رجزخوانی‌ها و چشم و هم‌چشمی‌های دو ستاره‌ی پیشین فوتبال وارد مرحله‌ی تازه‌ای شد. مارادونا پس از اظهارات اخیر پله گفت: «واقعیت این است که پله در یک نظرسنجی عمومی پس از من در جایگاه دوم قرار گرفته است. دیگر هیچ‌کس نمی‌تواند چنین افتخاری را از من پس بگیرد. پله حتا در نظرسنجی در کشور خود، برزیل، برای انتخاب بهترین ورزشکار هم پس از آیاتون سنا (قهرمان اتومبیلرانی فرمول یک) به مقام دوم رسید. او باید تلاش کند که جایگاه ابدی دوم خود را بهبود بخشد».

مدتی پیش پله در گفت‌وگویی رسمی با فیفا در تحقیر مارادونا گفته بود: «مارادونا تنها گل مهم عمر خود با ضربه‌ی سر را، در واقع با دست به ثمر رسانده است». اشاره‌ی پله به گل مارادونا در بازی تاریخی میان آرژانتین در مقابل انگلستان در جام جهانی سال ۱۹۸۶ بود. مارادونا پس از آن بازی در برابر این پرسش روزنامه‌نگاران که آیا گل خود را با دست به ثمر رسانده یا نه، پاسخ داد: «این گل با دست خدا به ثمر رسید».

پله بازیکنی بود که با ضربه‌های سر نیز گل‌های زیبایی در جام‌های جهانی به ثمر رسانید. او در عین حال با هر دو پا قدرت شوت‌زنی داشت. مارادونا از چنین توانایی‌هایی بهره‌مند نبود. او بازیکنی چپ‌پا بود که به دلیل قد کوتاه قدرت سرزنی چندانی نداشت. ولی با همان پای چپ در میدان‌های فوتبال همه را جادو می‌کرد و صحنه‌‌هایی می‌آفرید که جاودان خواهند ماند.

هر چه هست، دوستداران ورزش فوتبال آرزو می‌کنند که ایکاش این رویای دست‌نیافتنی متحقق می‌شد که دو ستاره‌ی پیشین فوتبال، جنگ لفظی خود را به صورت دوئلی واقعی به میدان چمن سبز منتقل کنند تا شاید بتوان درباره‌ی برتری یکی بر دیگری داوری کرد.