1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

"دولت ریگان از حملات شیمیایی عراق به ایران آگاه بود"

SH۱۳۹۲ شهریور ۴, دوشنبه

نشریه "فارن پالیسی" اسناد طبقه‌بندی‌شده سازمان سیا را منتشر کرده که بر اساس آن دولت ریگان از سال ۱۹۸۳ از حملات شیمیایی عراق علیه ایران آگاهی داشته و اطلاعات لجستیک ارتش ایران را نیز در اختیار عراق گذاشته است.

https://p.dw.com/p/19WNA
Irakische Soldaten vor dem brennenden iranischen Ölhafen Khorramschar 1980. Irakische Einheiten marschierten im September 1980 in den Iran ein und besetzten u.a. den Ölhafen Khorramschar. Er wurde im Frühjahr 1982 im Zuge der iranischen Gegenoffensive zurückerobert. Der Krieg zwischen Iran und Irak dauerte vom September 1980 bis August 1988. +++(c) dpa - Report+++
Thema Krieg Irak Iran 1980عکس: picture-alliance/dpa

در روزهایی که بازرسان سازمان ملل برای بررسی حملات شیمیایی در سوریه هستند و دولت آمریکا اعلام کرده که حمله شیمیایی توسط دولت سوریه انجام گرفته و این خط قرمز آمریکا بوده است، نشریه فارن پالیسی گزارشی منتشر کرده که نشان می‌دهد آمریکا در حمله شیمیایی عراق علیه ایران در سال ۱۹۸۸ (۱۳۶۷) دست داشته است.

این نشریه روز ۲۶ اوت، چهارم شهریور گزارشی در این زمینه، بر اساس اسناد سازمان جاسوسی آمریکا منتشر کرده است. این اسناد که جزو اسناد طبقه‌بندی‌شده بوده و به تازگی آزاد شده‌اند، فاش می‌کنند که دولت رونالد ریگان، رئیس جمهور وقت آمریکا اطلاعاتی از ایران را در اختیار صدام حسین گذاشته است.

بر اساس این گزارش، آمریکا در سال ۱۹۸۸ از طریق تصاویر ماهواره‌ای متوجه شد که ایران در حال دستیابی به یک سری مزیت‌های استراتژیک در جبهه‌های جنگی است. مقامات اطلاعاتی آمریکا، پس از این، محل استقرار سربازان ایرانی را به عراق اطلاع دادند. این اطلاعات شامل تصاویر و نقشه‌هایی از تحرکات سربازان ایرانی و نیز تاسیسات لجستیک ایران و جزئیاتی درباره دفاع هوایی ایران بود .

هدف دولت ریگان از این کار این بوده که جلوی پیروزی‌های احتمالی ایران را بگیرد تا این کشور را وادار به نشستن پای میز مذاکره کند و ضمنا کاری کند که عراق در مذاکرات دست بالا را داشته باشد.

فارن پالیسی می‌نویسد، دولت آمریکا کاملا آگاه بوده که عراق علیه ایران از سلاح شیمیایی استفاده خواهد کرد. سرهنگ بازنشسته "ریک فرانکونا" که در آن زمان وابسته نظامی آمریکا در بغداد بوده به فارن پالیسی گفته است: «عراقی‌ها هرگز به ما نگفتند که قصد دارند از گاز اعصاب استفاده کنند؛ مجبور نبودند که بگویند، ما خودمان می‌دانستیم.»

آمریکا از سال ۱۹۸۴ از حملات شیمیایی عراق اطلاع داشته

فرانکونا می‌گوید نخستین بار در سال ۱۹۸۴ هنگامی‌که وابسته نیروی هوایی آمریکا در اردن بوده، از کاربرد سلاح‌های شیمیایی توسط عراق علیه ایران اطلاع پیدا کرده است. در این اطلاعات به وضوح مشخص شده بود که عراق از گاز اعصاب تابون علیه نیروهای ایران در جنوب عراق استفاده کرده است.

Thema Krieg Irak Iran 1980
عکس: picture-alliance/dpa

در دولت ریگان اینگونه استدلال می‌شده که شوروی نیز در افغانستان از سلاح شیمیایی استفاده کرد اما با اعتراضات شدید بین‌المللی روبرو نشد. ارزیابی سازمان سیا هم این بوده که ایران مدارک کافی برای اثبات استفاده عراق از سلاح شیمیایی در دست نخواهد داشت.

"ویلیام جی. کیسی" رئیس وقت سازمان اطلاعات مرکزی سیا که از دوستان نزدیک ریگان بود، از محل دقیق ساخت سلاح‌های شیمیایی درعراق آگاهی داشت. سازمان سیا همچنین می‌دانست که عراق در پی تهیه گاز خردل بود تا در خط مقدم جبهه از آن استفاده کند.

«اسناد مورد نیاز ایران در آرشیو سیا بود»

بر اساس گزارش فارن پالیسی، عراق هم‌چنین به دنبال خرید تجهیزاتی از ایتالیا بود تا بتواند سریع‌تر بمب شیمیایی بسازد. همچنین امریکا می‌دانسته که عراق قصد دارد از این سلاح‌های شیمیایی‌ علیه ارتش ایران و غیرنظامیان استفاده کند.

در این گزارش آمده است که به مقامات آمریکایی این خطر گوشزد شده بود که اگر ایران از همدستی آمریکا در این ماجرا آگاهی پیدا کند، خطر حملات تروریستی تلافی‌جویانه علیه پایگاه‌های آمریکا در خاورمیانه وجود خواهد داشت.

در یکی از اسناد سیا به تاریخ نوامبر ۱۹۸۳ آمده است: «با ادامه یافتن حملات عراق این احتمال وجود دارد که ایران یکی از پوسته‌های سلاح خردل عراقی را با علائم نوشته شده بر روی آن به دست بیاورد. تهران چنین مدرکی را به سازمان ملل خواهد برد و آمریکا را به جرم همکاری در نقض قوانین بین‌المللی محکوم خواهد کرد.»

ارتش عراق از سال ۱۹۸۳ (۱۳۶۲) چندین بار علیه نیروهای ایرانی از بمب‌های شیمیایی استفاده کرده بود و ایران تلاش کرده بود تا ازعراق در سازمان ملل شکایت کند اما مدارکی که ایران برای اثبات ادعای خود به آنها نیاز داشت جزو اسناد سری سازمان سیا بود؛ همان اسنادی که اینک پس از ۳۰ سال از حالت سری خارج شده‌اند.

آخرین سری حملات شیمیایی عراق با گازهای ساردین و خردل به ایران در سال ۱۹۸۸ با استفاده از اطلاعاتی که آمریکا در اختیار دولت صدام گذاشته بود، وضعیت جنگ را به سود عراق تغییر داد و ایران را وادار به پذیرش قطعنامه ۵۹۸ کرد.