دوران سپری شدهی دیک چینی در کتاب «در دوران من»
۱۳۹۰ شهریور ۹, چهارشنبهسهشنبه، ۳۰ اوت ۲۰۱۱ کتاب خاطرات دیک چینی، معاون جورج بوش رئیسجمهور پیشین ایالات متحدهی آمریکا راهی بازار کتاب شد. دیک چینی که چهل و ششمین معاون رئیسجمهور در تاریخ آمریکا بود، از سال ۲۰۰۱ تا ژانویهی ۲۰۰۹ سمت معاونت را برعهده داشته و فرد دوم سیاست ایالات متحدهی آمریکا در این برههی حساس بود که دو حملهی نظامی آمریکا و متحدانش به افغانستان و عراق را در بر میگرفت.
«در دوران من» عنوان کتاب خاطرات دیک چینی است که بنا به گفتهی خود وی، خاطرات «هم سیاسی و هم شخصی» زندگی او را در بر میگیرد. چند روز پیش از عرضهی کتاب به بازار، دیک چینی در گفتوگویی با شبکهی خبری ان بی سی آمریکا گفته بود:« با انتشار این کتاب اسراری را برملا خواهم کرد که در نتیجهی این افشاگری سر یک سری از سیاستمداران واشنگتن منفجر خواهد شد.»
تنها دو روز بعد از انتشار کتاب «در دوران من»، به نظر میرسد دیک چینی دربارهی کتاب جنجالی خود اغراق نکرده و انتقادها از خاطرات معاون پیشین رئیسجمهور ایالات متحدهی آمریکا آغاز شده است.
دیک چینی و دفاع از سیاست خارجهی دوران جورج بوش
در ژانویهی ۲۰۰۹، ساعاتی قبل از آنکه مراسم تحلیف باراک اوباما، رئیسجمهور تازهی ایالات متحدهی آمریکا آغاز شود، دوربین شبکهی خبری «سیانان» بر روی کلیدیترین اعضای کابینهی جورج بوش از جمله دیک چینی و کالین پاول، وزیر دفاع سابق آمریکا زوم کرد که کاخ سفید را ترک میکردند.
خبرنگار «سیانان» از دیک چینی پرسید که آیا اگر یک بار دیگر به عقب بازگردند، باز هم به افغانستان و عراق حمله کرده و از تاکتیکهای خشن در بازجویی از زندانیان گواتمالا دفاع خواهد کرد؟ دیک چینی با خونسردی به خبرنگار «سیانان» نگاه کرده و پاسخی یک کلمهای داد:« بله!»
دوسال و نیم بعد از پاسخ یک کلمهای دیک چینی به خبرنگار «سیانان»، او هنوز از سیاست خارجهی کابینهی جورج بوش دفاع میکند. دیک چینی بارها مورد انتقاد قرار گرفته است که از شکنجهی زندانیان زندان گواتمالا که متهم به جرایم تروریستی بودهاند، دفاع کرده است. او در کتاب خود نوشته است که هیچ راه دیگری برای مقابلهبا «سرطان تروریسم» و تروریستها نبوده و برای دفاع از امنیت ملی ایالات متحدهی آمریکا و جهان، استفاده از شیوههای خشنتر برای کسب اطلاعات حیانی از مجرمان ضروری بوده است.
دیک چینی همچنین در کتاب خود ادعا کرده است که در سال ۲۰۰۷ سعی داشته تا جورج بوش را ترغیب کند که یک رآکتور هستهای مشکوک در سوریه را بمباران کنند. او میگوید جورج بوش با پیشنهاد او موافقت نکرده و گفته است که هنوز به خاطر «سلاحهای کشتار جمعی در عراق» که مهمترین دلیل و دستاویز حملهی نظامی آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ بود، مورد هجوم و انتقاد هستند و بر ادامهی یافتن راهحلی دیپلماتیک پافشاری کرده است. دیک چینی میگوید در جلسهی میان اعضای کابینه نیز هیچکس با پیشنهاد او موافقت نکرده است.
«در دوران من» از جورج بوش با عنوان «رهبری تحسینبرانگیز» نام برده است، اما انتقادهای فراوانی را متوجهی برخی دیگر از اعضای کلیدی کابینه و سیاست خارجی جورج بوش کرده است.
انتقاد کالین پاول از کتاب خاطرات دیک چینی
معاون رئیسجمهور سابق آمریکا در کتاب خاطرات خود، بیش از هرکس کالین پاول، وزیر دفاع ایالات متحدهی امریکا در دوران ریاستجمهوری جورج بوش را مورد انتقاد قرار داده است. پیش از این کالین پاول نیز در کتاب خاطرات خود، انتقادهای متعددی را متوجهی سیاستها و شیوهی دیک چینی کرده بود.
بلافاصله بعد از انتشار کتاب «در دوران من»، کالین پاول در مصاحبهای با «انبیسی» کتاب و ادعاهای دیک چینی را «سخیف و مبتذل» توصیف کرده و گفته است که برخلاف آنچه دیک چینی مدعی است، «سر او به عنوان یکی از افرادی که مورد هجوم قرار گرفته، منفجر نخواهد شد.»
دیک چینی در کتاب خود به شکل غیرمستقیم مدعی شده است که در برکناری کالین پاول در کابینهی دوم جورج بوش او نقش و تاثیر داشته است. کالین پاول چنین ادعایی را رد کرده و میگوید از همان ابتدا او حتا در مصاحبهها هم تاکید کرده بود که قصد ندارد بیشتر از یک دوره در کابینهی جورج بوش سمت داشته باشد.
گزارشهای رسانههای آمریکا در چهارسال اول دوران ریاستجمهوری جورج بوش، بارها به جلسات متشنج اعضای کابینه و مسئولان سیاست و امنیت خارجی آمریکا در دوران بوش اشاره میکردند و بنا به گفتهی آنها، اختلافات شدید کالین پاول و دیک چینی یکی از دلایل اصلی این تشنجها بود.
دیک چینی در کتاب خاطرات خود انتقادهای متعددی را متوجهی دیگر اعضای سیاست خارجه و امنیت آمریکا در دوران جورج بوش کرده است. از جمله از سیاستها و سخنرانیهای کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجهی سابق درباره متوقف کردن برنامهی هستهای کره شمالی انتقاد کرده و گفته است که شیوهی رایس بسیار «پیشپا افتاده و سطحی» بوده است. معاون رئیسجمهور سابق آمریکا مدعی است که بارها از شیوهی رایس نزد جورج بوش انتقاد کرده است و کاندولیزا رایس را مسبب برخی از سخنرانیهای احساسی و تند بوش دربارهی عراق میداند.
دیک چینی از نقش خود در مدیریت بحران ۱۱ سپتامبر نیز تجلیل کرده و نوشته است:« تجارب سابق من در مدیریت و ادارهی امور، مرا برای مقابله و مدیریت بحرانی عظیم مثل ۱۱ سپتامبر آماده کرده بود.در ساعات اولیه بعد از حملات هوایی ۱۱ سپتامبر، من آماده بودم که بحران را به شیوهی بهتری مدیریت کنم. اما میدانستم اگر بیرون بروم و با رسانهها صحبت کنم، نقش و اهمیت حضور و صحبت رئیسجمهور را خدشهدار خواهم کرد.»
دیک چینی در بخش خاطرات شخصی، درباره بیماری خود و مبارزه با وضعیت جسمانی نامطلبوب خود در همهی سالهای معاونت هم بسیار نوشته است و میگوید در ماه مارس ۲۰۰۱ نامهی استعفای خود را آماده کرده بود. او میگوید از ارائه نامه به جورج بوش به دلیل شرایطی که حضور او را ایجاب میکرد، خودداری کرده است. در سال ۲۰۱۰ دیک چینی بعد از یک عمل جرای قلب جدی، چندین هفته در حالت کما به سر می برد.
فرناز سیفی
تحریریه: جواد طالعی